با 9 سازمان مسلح اسلامی مبارز در آفریقا آشنا شوید

با 9 سازمان مسلح اسلامی مبارز در آفریقا آشنا شوید

با وجود این که فعالیت این گروه در صحرای سینای مصر متمرکز است اما عملیات های محدودی نیز در قاهره و دلتای نیل داشته است.

به گزارش شیعه آنلاین - ترجمه: مریم ناصری زاده: این موضوع تنها در سوریه و عراق و یمن خلاصه نمی شود بلکه گروه های مسلح اسلامی در همه قاره های این جهان کهن و در راس آنها قاره سیاه به طور گسترده انتشار یافته اند و موجب آزردگی برخی دولت ها و حتی نیروهای بین المللی شده اند تا جایی که نیروهای خود را برای مبارزه با این گروه ها به آفریقا فراخواندند، همان گونه که فرانسه در مالی رفتار کرد.

در ادامه مهم ترین این گروه ها و مناطق نفوذ آنها را مطرح می کنیم:

1- گروه بوکو حرام (نیجریه و کامرون)

منبع تصویر: AFP

این گروه در شمال شرق نیجریه متمرکز است و اسم آن در زبان محلی به معنای «آموزش غربی حرام» می باشد، بوکو به معنای شیوه ای از آموزه های لائیک و روش های جدید آموزشی است که نیروهای دولتی می خواستند آن را در مناطق اسلامی نیجریه به جای آموزههای دینی که از گذشته در این مناطق بود، رواج دهند. بوکو حرام خود را در نیجریه و کامرون آغاز کرد و خود را گروه سلفی اسلامی معرفی کرد که هدفش پیاده کردن شریعت در همه ایالت های نیجریه است.

بوکو حرام به دست جوانی به نام محمد یوسف که در سال 2009 اعدام شد تاسیس گردید و عنوان «طالبان نیجریه» بر آنها گذاشته شد زیرا از دانش آموختگانی تشکیل شده بود که از درس کناره گرفته و در روستای کاناما در ایالت یوبه واقع در شمال شرقی نیجریه و نزدیک مرز نیجر اقدام به پی ریزی این گروه کردند.

بوکو حرام از سال 2004 شروع به گسترش افکار خود کرد، در این زمان تعداد اعضای آن 200 نفر بود که در میان آنها زنانی هم بودند که همگی از آموزه ها و روش های زندگی غربی دوری می کردند. اینان در شهرهای بزرگ پخش شده اند و خواستار پیاده سازی شریعت اسلامی در همه 36 ایالت نیجریه هستند و البته آن گونه که از سال 2000 اعلام شد این خواسته تنها محدود به 12 ایالت در شمال نیجریه شده است.

این گروه تا جولای 2009 به ترویج افکار خود در جامعه و به ویژه در میان جوانان ادامه داد اما پس از آن که تعدادی از رهبران گروه در باوچی بازداشت شدند به استفاده از نیروهای تندرو پرداخت و این منجر به شعله ور شدن درگیری های خشونت بار با نیروهای امنیتی نیجریه شد و تعداد قربانیان به حدود 150 کشته رسید.

ازاین زمان بود که گروه به یک سلسله از حملات مسلحانه به مراکز پلیس و برخی ساختمان های دولتی دست زد و این مسئله نیروهای امنیتی نیجریه را ناگزیر به استفاده از خشونت در برابر آنها کرد. درگیری میان نیروهای امنیتی و عناصر بوکو حرام با کشته شدن بیش از 700 نفر و اعدام رهبر گروه بدون محاکمه پایان یافت، پس از آن نیجریه اعلام کرد که توانسته گروه بوکو حرام را به طور کامل از بین ببرد و امنیت استقرار یافته است.

حال آن که این ادعای دولت کاملا درست نیست، بعد از آن بود که انفجارها و حملات متعددی از سال 2010 تا کنون در مناطق شمال شرقی نیجریه رخ داد که بیش از 3000 کشته برجای گذاشت و همگی آنها به بوکو حرام نسبت داده شد. همان گونه که در گذشته این گروه پیوستن خود را به سازمان القاعده اعلام کرد، سال گذشته به گروه دولت اسلامی داعش روی می آورد و اعلام خلافت می کند.

زمان زیادی از اعلام کشته شدن ابوبکر شیکاو رهبر گروه در سپتامبر گذشته در عملیات ارتش نیجریه نگذشت که بوکو حرام با ابوبکر البغدادی خلیفه مورد ادعای داعش اعلام بیعت کرد و در عرصه رسانه ای برای داعش دست به فعالیت زد که نمونه آخر آن گفتگویی بود که موسسه رسانه ای عروة الوثقی که زیر مجموعه داعش است با ابو مصعب البرناوی رهبر بوکو حرام انجام داد که در میان آن از اتحادی بین المللی متشکل از نیجریه، کامرون، نیجر و چاد صحبت شد که به خاطر داعش به راه افتاده است.

2- حرکت جوانان مجاهد (سومالی و کنیا)

حرکت جوانان مجاهد، این عملیات ترور را انجام داد

این گروه در کنیا و سومالی و احتمالا در اتیوپی فعال است و در بیشتر عملیات های خود مبادرت به انفجارهایی به شیوه القاعده می کند. حرکت جوانان مجاهد در سال 2004 به عنوان بازوی نظامی اتحادیه دادگاه های اسلامی سومالی تاسیس شد- دادگاه های شرعی بر اساس صحرانشینی اعلام پذیرش شریعت اسلامی کرد و در پایان جنگ داخلی سومالی به منظور پر کردن خلا امنیتی، اجتماعی و آموزشی در سومالی ایجاد شد – بین سال های 1991 تا 2007 درگیری رخ داد که دادگاه های اسلامی به همراه دولت فدرال سومالی به آن رسیدگی کردند، این درگیری بر اثر دخالت بین المللی و هجوم نظامی اتیوپی به سومالی و پایتخت این کشور موگادیشو برای مصلحت دولت فدرال متوقف شد.

تعداد مبارزان این حرکت بین 4000 تا 7000 نفر در نوسان است – این آمار قدیمی است و گرنه آمارهای دیگری هم موجود است – حرکت جوانان اعلام پذیرش جهاد عمومی اسلامی کرد و مجاهدان  از نقاط مختلف دنیای اسلام به سوی آن روی آوردند، این نیروهای خارجی داخل حرکت نفوذ بسیاری داشته و با رهبران آن ارتباط دارند.

احمد عبدی گودان رهبر این گروه امسال هدف قرار گرفته و کشته شد و گروه پیش از آنکه با سازمان القاعده تجدید بیعت کند و اختلافات داخلی میان اعضای بومی و تازه واردان خارجی در حرکت رواج یابد با رهبری جدید بیعت کرد.

3- گردان نقابداران (مالی و صحرای بزرگ)

بارزترین گروه مسلح دنباله رو سازمان القاعده در صحرای بزرگ فعالیت خود را در مالی متمرکز کرده و مختار بلمختار معروف به یک چشم آن را رهبری می کند. از دسامبر سال 2013 نام این جنبش در لیست سازمان های تروریستی ایالات متحده قرار گرفته است.

این گروه یکی از مجموعه های برخاسته از سازمان القاعده در مراکش به شمار می رود. بارزترین عملیات این گروه هدف قرار دادن منطقه گازی آمیناس در الجزایر در ژانویه 2013 می باشد.

این گروه در استان غاوه واقع در شمال شرقی ترین نقطه مالی و نزدیک مرزهای این کشور با نیجر و بورکینافاسو فعالیت دارد و تعداد واقعی افراد آن مشخص نیست اگر چه معتقدند که بیشترین عضو و سلاح را در میان گروه های دنباله رو القاعده دارد.

سال گذشته گردان نقابداران و جماعت توحید و جهاد در غرب آفریقا به منظور تشکیل سازمانی به نام گردان جهادگران به یک دیگر پیوستند، این سازمان جدید نیز در لیست بحث برانگیز سازمان های تروریستی امارات قرار گرفت.

4- سازمان القاعده در مراکش
این گروه که بیشتر در الجزایر فعالیت دارد از گروه سلفی دعوت و مبارزه در الجزایر برخاسته است که در سال 2006 اعلام کرد که به سازمان القاعده پیوسته است ویک سال بعد به نام القاعده در مراکش اسلامی نام گذاری شد.

این سازمان می گوید که برای آزاد سازی مراکش اسلامی از سلطه غرب به ویژه فرانسه و آمریکا و هواداران آنها و حمایت این منطقه برای جلوگیری از فریفته شدن توسط خارجی ها و برپایی دولتی بزرگ با حاکمیت اسلامی تلاش می کند.

5- جماعت انصارالدین (مالی و لیبی)
این گروه یک جنبش مردمی جهادی است که توسط افراد سنتی قبایل طوارق ایجاد شد که در دهه نود قرن بیستم نافرمانی بر ضد دولت مالی را رهبری کردند و در آن زمان بیشتر چپ گرا بودند تا اسلام گرا.

موسس این جنبش ایاد اغ غالی بود که سرکنسول جمهوری مالی در جده عربستان بود اما در سال های پایانی کارش با طرز فکر دینی آشنا شد که منجر به گرویدن او به تفکر سلفی جهادی شد. با سقوط سرهنگ قذافی در لیبی او به ازواد رفت و پایگاه خود را در رشته کوه های اغارغا مستقر ساخت و شروع کرد به دور هم جمع کردن مبارزان طوارق تا هسته سازمان جدید یعنی انصارالدین را تشکیل دهند و فاصله موجود میان قبایل طوارق و تفکر جهادی اسلامی را که در آن زمان گسترش یافته بود از میان بردارد.

فعالیت این گروه به طور آشکار در سال 2012 نمایان شد زمانی که اولین عملیات خود را که انفجار ضریح حضرت محمود یکی از 16 آرامگاه موجود در این کشور بود، انجام دادند. ساندا ولد بوماما سخنگوی این گروه به خبرگزاری فرانسه گفت که همه این 16 ضریح به همراه اسنادی حاوی 700 هزار نسخه خطی قدیمی در 6 کتابخانه مخصوص بدون استثنا ویران خواهند شد.

این گروه با گروهی به نام جنبش ملی برای آزادی ازواد متحد شد و گروهی ایجاد شد که پایه های آن را قومیت گرایان که در زبان محلی طوارق توماستی ها گفته می شوند، لیبرال ها، افراد مستقل و کسانی که وابستگی ایدئولوژیک ندارند تشکیل میدهد. این گروه جنبشی غیر جهادی محسوب می شود که به دنبال استقلال سرزمین ازواد و برپایی حکومت مردمی در آن است. این گروه دو بازوی نظامی و سیاسی دارد.

6- جنبش ملی برای آزادی ازواد (مالی)

این حرکت نظامی و سیاسی را طوارق در سرزمین ازواد در شمال مالی تاسیس کرده که به دنبال برپایی حکومتی مستقل در ازواد است. دولت مالی به ویژه بعد از هم پیمان شدن این حرکت با گروه انصارالدین آن را متهم به رابطه داشتن با سازمان القاعده کرد، هر چند که این جنبش همواره این اتهامات را رد می کند.

در سال 2011 و زمان سقوط رژیم سرهنگ قذافی، طوارق درون ارتش لیبی مبارزه می کردند و این پیش از آن بود که به شمال مالی مهاجرت کنند. در ژانویه 2012 جنبش ملی برای آزادی ازواد در شهرهای تسالیت، اجلهوک و منکا در شمال شرقی مالی و نزدیک مرزهای این کشور با الجزایر دست به حمله ای زد که چند هفته به طول انجامید. بعد از کودتای نظامی سروان امادو سانوگو جنبش ملی با همراهی افسران میانی ارتش او را سرنگون کردند، جنبش ملی برای آزادی ازواد از هرج و مرجی که در نتیجه کودتا بود برای تسلط بر مناطق کیدال، تمبکتو و گاو بهره بردند. اما برخی گروه های مسلح مانند انصارالدین که بیشتر ترجیح می دهند با سازمان القاعده در ارتباط باشند نیز به نوبه خود از این وضع سود بردندو در تسلط یافتن بر شهرهای مهمی چون تمبکتو و گاو مشارکت داشتند.

7- جنبش توحید و جهاد
گفتهمی شود این گروه مسلح بیشترین نفوذ را در مالی و غرب آفریقا دارد. این گروه در سال 2011 به وجود آمد و بر بخش های گسترده ای از شمال مالی تسلط یافت و هدف آن گسترش نفوذش در غرب آفریقاست هر چند که فعالیت های این گروه همچنان در شمال مالی و جنوب الجزایر متمرکز است.

حرکت توحید و جهاد مسئولیت ربودن سه گروگان اروپایی (یک ایتالیایی و دو اسپانیایی) در غرب الجزایر در اکتبر 2011 و هفت دیپلمات الجزایری در شهر گاو در آوریل 2012 را بر عهده گرفت. گزارش هاحاکی از آن است که این گروه در ازای آزادی گروگان های اروپایی 30 میلیون دلار درخواست کرده همچنین خواهان 15 میلیون دلار پول و آزادی دو نفر از ساکنان صحرای غربی که توسط نیروهای موریتانی دستگیر شدند، در ازای آزادی دیپلمات های الجزایری است.

فاش شده است که میان این گروه با سازمان القاعده در مراکش اختلافات بزرگی بر سر عدم تمایل حرکت توحید و جهاد برای محدود کردن عملیات هایش در مناطق ساحل و صحرا به وجود آمده است. خبرها درباره هویت مجاهدین این گروه ضد و نقیض است، برخی گزارش ها اشاره بر آن دارند که بیشتر آنها متعلق به دو کشور مالی و موریتانی هستند در حالی که در خبرهای دیگر آمده که بیشتر ایشان از مجاهدین عرب می باشند.

8- گروه انصارالشریعه (تونس و لیبی)

این گروه در آوریل 2012 و بعد از انقلاب لیبی که منجر به سقوط رژیم قذافی شد تاسیس گردیده و به دنبال استوار ساختن شریعت در لیبی است.

برخی ناظران معتقدند که میان گروه انصارالشریعه لیبی با همتایش در تونس رابطه وجود دارد، گروهی که توسط چند تن از اسلامگرایان آزاد شده پس از سرنگونی زین العابدین بن علی رئیس جمهور پیشین تونس در این کشور تاسیس شد و در منطقه جبل الشعانبی تمرکز یافت.

این گروه توسط دولت تونس به عنوان سازمانی تروریستی دسته بندی شده و متهم است که در چند حمله از جمله حمله به تلویزیون تونس در 2011، حمله به سفارت آمریکا در این کشور در 2012 و ترور دو تن از مخالفان به نام های شکری بلعید و محمد براهمی دست داشته است.

9- انصار بیت المقدس (مصر)
با وجود این که فعالیت این گروه در صحرای سینای مصر متمرکز است اما عملیات های محدودی نیز در قاهره و دلتای نیل داشته است.

این گروه که با البغدادی اعلام بیعت کرده و خود را به نام ایالت سینا می نامد متهم به اقداماتی است که نیروهای ارتش مصر در سینا را هدف قرار داد که آخرین آنها حمله ای حساب شده  به مقر حزب 101 و تعدادی از مقرهای امنیتی در سینا بود، حمله ای که در نوع خود بزرگ ترین یورشی بود که از بعد از جنگ با اشغالگران، نیروهای نظامی مصر با آن روبه رو شدند.