اندکی صبرسحرنزدیک است

کتاب مقاله سخنرانی کتاب درسی نمونه سئوال

اندکی صبرسحرنزدیک است

کتاب مقاله سخنرانی کتاب درسی نمونه سئوال

روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان

چرا آل‌سعود بازی خود را تغییر داد؛
یدیعوت آحارونوت در گزارشی صراحتاً اعلام می‌کند که جنگ عربستان سعودی در یمن در راستای منافع اسرائیل است و منافع مشترکی بین اسرائیل و عربستان سعودی و برخی دولت‌های خلیج‌فارس وجود دارد و این فرصت برای بهره‌ برداری استراتژی حیاتی امنیت رژیم اسرائیل به ‌وجود آمده است.
روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/گروه بین‌الملل مشرق - مرکز مطالعات عربی المستقبلیة در مقاله ای در پایگاه اینترنتی خود به بررسی توهمات حاکمان آل سعود در ماجراجویی های خود در یمن پرداخته و نوشت: در محافل واشنگتن مشخص شده است که تجاوز عربستان سعودی به یمن از ماهها پیش با همکاری سعودی ها با آمریکا طراحی شده، اما اقدام به این حمله بر اساس گام های فوق العاده در هفته‌های اخیر با مشورت آمریکایی‌ها و برخی دولت های منطقه‌ای آغاز شده است که ریاض مشارکت آن‌ها در ائتلاف به رهبری خود را اعلام کرده است. به ویژه ورود نیروهای زمینی پاکستانی به یمن بعد از تحولات میدانی که نگرانی‌ها در مورد از بین رفتن نیروهای محلی وابسته به عربستان سعودی برای تقویت جایگاه رئیس‌جمهور سابق یمن را افزایش داد، در دست اقدام بود.

از دید عربستان سعودی و متحدانش، یمن در مسیری قرار گرفت که بتواند رکن محوری در درگیری بر ضد اسرائیل باشد، این اتفاق پس از آن رخ داد که نظام اخوان المسلمین در خارطوم شکست خورد و ایجاد تسهیلات لجستیک برای ادامه امکان پایداری در فلسطین اشغالی از طریق دریای سرخ متوقف گشت.


تحلیلگران ارشد اسرائیلی به مقامات سیاسی این رژیم هشدار دادند که باید نگران حوادث یمن باشند، چرا که عربستان سعودی در یمن شکست‌ خورده و ایران پیروز شده است. روزنامه اسرائیل الیوم واضح‌ترین تحلیل را در این زمینه ارائه داده و می‌نویسد که یگان‌های کماندویی پاکستان برای حمایت از سعودی‌ها موضع ‌گیری کرده‌اند، چه کسی می‌تواند تصور کند که تنگه استراتژیک باب المندب تحت تسلط ایرانی‌ها قرار خواهد گرفت؟ روزنامه تایمز آف اسرائیل در این زمینه واشنگتن را مسئول حوادث نگران کننده در یمن دانسته و هشدار می‌دهد که نتایج عملیات نظامی عربستان سعودی احتمالاً سرنوشت ساز نخواهد بود. به نوشته این روزنامه سرخوردگی عربستان و اردن و مصر از ایران نیست، بلکه در درجه اول مسئولیت آن برعهده واشنگتن است.

آلکس فیشمن تحلیلگر نظامی روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت در گزارشی صراحتاً اعلام می‌کند که جنگ عربستان سعودی در یمن در راستای منافع اسرائیل است و منافع مشترکی بین اسرائیل و عربستان سعودی و برخی دولت‌های خلیج‌فارس وجود دارد و این فرصت برای بهره‌ برداری استراتژی حیاتی امنیت رژیم اسرائیل به ‌وجود آمده است. وی تأکید می‌کند که سعودی‌ها در طول هفته‌های گذشته برای درگیری با حوثی‌ها آماده بودند و نیروهای دریایی و زمینی خود را با هماهنگی آمریکایی‌ها در طول مرزهای این کشور با یمن مستقر کردند.


روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/
پناه بردن سعودی‌ها به مداخله نظامی مستقیم در یمن خروج این کشور از روش سنتی در مداخله با قدرت نرم یا مداخله پشت پرده در تحولات منطقه با استفاده از مازاد بودجه خود از ثروت‌های نفتی به شمار می‌رود. خاندان حاکم عربستان سعودی به صورت سنتی در تأمین آن چه که تهدیدی برای امنیت خود می‌دانست، به آمریکا و دولت‌های منطقه‌ای متکی بود و ارتزاق امنیتی را به عنوان وسیله مهمی برای رسیدن به امنیت مورد توجه قرار می‌داد تا جایی که نیروهای پاکستانی و شهروندان دیگر کشورها را به صورت دائمی در اراضی خود مستقر کرده بود. این عناصر علاوه بر نیروهای آمریکایی و غربی بود که همواره در این کشور حضور داشتند.

حال این سوال مطرح است که چه اتفاق تازه‌ای افتاده که عربستان سعودی تصمیم به اتخاذ نقش منطقه‌ای جدی‌تری یا بهتر بگوییم ماجراجویی اینچنینی گرفته است تا بتواند آنچه را که عقب ‌نشینی نقش آمریکا و دست‌ برداشتن از حضور مستقیم نیروهای آن در منطقه در جنگ‌های افغانستان و عراق نامیده، جبران نماید. عواملی که باعث شده واشنگتن به درخواست‌ها و مطالبات متحدانش به ویژه عربستان سعودی برای مداخله نظامی جهت براندازی دولت سوریه پاسخ مثبت ندهد.  

روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/ناچار شدن عربستان سعودی برای این اقدام بی‌سابقه به معنی موارد زیر است:
-    عربستان سعودی حمله خود را یک اقدام پیش دستانه برای جلوگیری از توقف تسلط و نفوذ گذشته خود در اوضاع یمن می‌داند و می‌خواهد امکان تبدیل شدن این کشور به یک دولت مستقل با مواضع و تصمیم ‌گیری‌های جدا از تمایلات عربستان را از بین ببرد، به ویژه این که نیروهایی که نقش و موقعیت آن‌ها در داخل یمن تقویت شده، مانند حوثی ها از گروه‌هایی هستند که عمدتاً مواضع و رویکردهای متناقض با سیاست‌های عربستان سعودی و غرب دارند.

-    مقامات سعودی معتقدند که نمی‌توانند در صورت بروز چالش‌های داخلی یا خارجی تهدید کننده پادشاهی آنها تنها بر مداخله آمریکا یا غرب برای حمایت از بقای خود در قدرت حساب کنند، به همین علت برای کاستن از این احتمالات ناگزیر به ممانعت از ایجاد هر حاکمیت خارج از اراده و هم‌گرایی خود بویژه در کشور مجاور یعنی یمن هستند.

-    با وجود موفقیت عربستان سعودی در سال‌های اخیر به ویژه در استفاده از ثروت و منابع تبلیغاتی و ابزارهای خود در ایجاد فتنه‌های مذهبی سنی - شیعه و تحریک برای تبدیل کردن درگیری تاریخی عربی - اسرائیلی به درگیری منفعلانه ایرانی –عربی، اما این کشور در سیاست‌های کلی خود در منطقه برای ایجاد تنش‌ها و التهابات مذهبی به ویژه در دو عرصه سوریه و عراق شکست خورده است، علاوه بر اینکه تغذیه این رویکردهای فرقه‌گرایانه بعد از تبدیل شدن داعش به تهدیدی پیرامون این کشور، به سمت خود عربستان سعودی در حال بازگشت است.

-    تلاش مأیوسانه عربستان سعودی برای ایجاد ائختلاف علنی با رویکردهای مذهبی متعدد به بهانه خطر روز افزون ایران که بر اساس محاسبات ریاض تا یمن نیز کشیده شده است، به این معنی است که این کشور در تلاشی تقریباً ناامیدانه به دنبال جمع کردن آخرین فشنگ های خود برای نجات موقعیت و هیبت و سیاست‌های شکست خورده خود در منطقه است و در این راستا وارد ماجراجویی خطرناکی شده است که ممکن است درگیری‌ها را برای اولین بار به اراضی این کشور بکشاند، علاوه بر اینکه ورود به جنگ فرسایشی هزینه ‌بر با یمن نیز بعید نیست.

-    رهبران سعودی نمی‌توانند آثار روانی و مادی تقویت جایگاه منطقه‌ای ایران و متحدانش در اردوگاه محور مقاومت را پس از پیروزی مذاکرات در زمینه برنامه هسته‌ای ایران کاهش داده یا از بین ببرند، شکی نیست که این تحول سیگنال‌هایی را برای ریاض خواهد فرستاد که نشانگر تقویت موقعیت نیروهای مخالف با تجاوز عربستان سعودی به یمن است.

-    به نظر می‌رسد عربستان سعودی از جنگ در یمن به دنبال رسیدن به نقش فرماندهی منطقه است، این در حالی است که این کشور در سال‌های گذشته سعی کرده با رشوه‌های مالی و ضمن استفاده از پتانسیل اماکن مقدس دینی این نقش را مصادره کند، این تلاش‌ها به ویژه در سایه پیچیدگی‌های موجود بر سر راه دولت‌های منطقه رقیب مانند مصر و ترکیه به ‌سهولت محقق نخواهد شد. این کشور بزودی متوجه خواهد شد که فقدان نیروهای میدانی فعال وابسته به ریاض در داخل یمن و همچنین عدم آمادگی دولت‌های ائتلاف برای ورود به درگیری‌های زمینی در یمن و همچنین ناتوانی این کشور در استفاده از نیروهای زمینی خود به صورت تأثیر گذار و مداوم باعث می‌شود ریاض در بحرانی واقعی وارد شود که در نهایت این کشور را وادار به عقب‌نشینی خواهد کرد.

از نکات جالب در این رابطه موضع تشکیلات خودگردان فلسطین در رام الله است که به ‌صورتی شتاب‌زده حمایت خود از تجاوز عربستان سعودی به بهانه تضمین وحدت اراضی یمن و حمایت از مشروعیت در این کشور را اعلام کرد. نبیل ابو ردینه سخنگوی ریاست تشکیلات خودگردان در این رابطه گفت: طوفان قاطع خاورمیانه را وارد مرحله جدید و سرنوشت سازی می‌کند که عنوان اصلی آن صف بندی ملی عربی است که زندگی را به ملت های منطقه باز می گرداند. در طرف مقابل گروه تروریستی ‌القاعده در یمن نیز مداخله خارجی در این کشور را رد کرده و داعش نیز از ترس کشته شدن عناصر مبارز خود به دست حامیان و تامین ‌کنندگان مالی خود، این حمله را مردود دانسته است.

روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/
نقش پشت پرده آمریکا در تجاوز به یمن
دولت آمریکا برای اینکه پس از خارج کردن کادر دیپلماتیک خود از یمن و بیرون بردن نیروهای ویژه از پایگاه‌های این کشور از سوی رقبای داخلی و متحدان منطقه‌ای به فرار از یمن متهم نشود، گمشده خود را در حمایت از مداخله نظامی عربستان سعودی در این کشور یافت. این در حالی بود که مقامات عربستان از چند ماه پیش به آمریکایی‌ها اصرار می‌کردند که اقدام نظامی مشترک در یمن را برای تثبیت حاکمیت وابسته به ریاض در صنعا آغازکنند. اما بعد از اینکه عربستان سعودی طرح تشکیل ائتلافی از تعدادی از  کشورهای عربی به علاوه پاکستان را در دستور کار قرار داد، آمریکا خود را از زیر بار مسئولیت مداخله مستقیم در این حمله کنار کشید. دولت اوباما در این راستا با ارائه کمک‌های لجستیک و اطلاعاتی و ایجاد ستاد برنامه‌ریزی مشترک با حضور 12 عضو آمریکایی در ریاض موافقت کرد.

محاسبات واشنگتن مبتنی بر این است که متحد نگران و ناراحت خود از سستی واشنگتن در تکیه بر سیاست‌های منطقه‌ایش را راضی نگه دارد، این در حالی است که نگرانی سعودی‌ها از ادامه مذاکرات واشنگتن و تهران در زمینه برنامه هسته‌ای همچنان ادامه دارد، علاوه بر اینکه بروز جنگ محدود نیابتی فروش تسلیحات آمریکا به عربستان سعودی و دولت‌های ائتلاف جدید را بیشتر می‌کند.

با این وجود موضع دولت آمریکا از انتقادات داخلی در این کشور در امان نماند، انتقاداتی که ابراز داشتند واشنگتن اولویت یا فرماندهی در پیگیری بحران یمن را در اختیار ندارد. در این راستا جان آلترمن یکی از مسئولان ارشد مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک که از عناصر نزدیک به کاخ سفید به شمار می‌رود، ابراز داشت که تصمیم دولت آمریکا برای حمایت لجستیک و اطلاعاتی از عربستان سعودی بدون مشارکت در حملات هوایی نشان می‌دهد که این کشور باب گفتگوها با حوثی ها را باز نگه داشته است تا شاید بتواند با آن‌ها به روشی برای حل این بحران بر اساس بهترین شرایط برسد.

یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها، گزارش مربوط به روزنامه نیویورک‌ تایمز تحت عنوان "معمای اهداف و ائتلاف‌های آمریکا در خاورمیانه" بود، که در آن تأکید شده است: با وجود سختی‌هایی که دولت آمریکا در تعامل با هرج‌ومرج موجود در بسیاری از کشورهای خاورمیانه با آن مواجه است، این کشور همچنان به مداخله در درگیری جدید در منطقه ادامه می‌دهد. در این راستا دولت باراک اوباما از حمله نظامی به رهبری عربستان سعودی به یمن برای شکست دادن حوثی های مورد حمایت تهران حمایت می کند، این در حالی است که خطر افزایش درگیری‌های منطقه‌ای با ایران وجود دارد.
البته آمریکا در عراق و سوریه در مبارزه با گروه داعش در صف ایران مبارزه می‌کند و حملات هوایی را در ضمن حمله برای بازپس گیری تکریت که از سوی ایران حمایت شده، انجام داده است . آمریکا در همین راستا برای فرماندهی این عملیات با ایران وارد رقابت شده است. در چنین شرایطی دولت اوباما به دنبال امضای توافقنامه‌ای با ایران برای رفع تحریم‌های اقتصادی در برابر ایجاد محدودیت‌هایی در برنامه هسته‌ای این کشور است. این موضوع نگرانی‌های عربستان سعودی و اسرائیل را به دنبال داشت.

تحلیل این روزنامه آمریکایی اشاره می‌کند که دولت آمریکا تلاش زیادی دارد تا ساختار در هم تنیده ائتلاف‌های متزلزل و عرصه‌های متعدد درگیری‌ها را با گذشت 4 سال از انقلاب‌های عربی همچنان حفظ نماید. این در حالی است که امیدهای رسیدن به دموکراسی که در مدت زمان کوتاهی در تمامی بخش‌های منطقه از منظر اخلاقی مشخص بود، از بین رفته و جای آن را گزینه‌های تعصبی و غیرقابل قبول  بین دشمنان و متحدان برای پر کردن خلأ حاکمیت در منطقه گرفته است. به نوشته این مقاله درگیری‌های موجود بین مجموعه ای از بازیگران داخلی و نیروهای منطقه‌ای در مسیر رقابت برای تأسیس اوضاع جدید در منطقه یا تسلط حداکثری در بخشی از منطقه دنبال می‌شود.

این تحلیل به نقل از تمارا کوفمن ویتس مسئول سابق وزارت خارجه آمریکا می‌نویسد که سیاست‌های کنونی دولت باراک اوباما مانند معمایی است که نشان دهنده عدم وجود سیاست‌های هماهنگ در این دولت است. این موضوع همچنین میزان پیچیدگی درگیری‌های قدرت موجود در منطقه را نشان می‌دهد. ویتس تأکید می‌کند که هرج‌ومرج موجود در منطقه به رقبای منطقه‌ای انگیزه و میدان بیشتری برای ورود در جنگ قدرت می‌دهد. همچنین سرعت حوادث موجود در منطقه نیز انتقادات زیادی از دولت باراک اوباما را به دنبال داشته که اعلام می‌کنند این دولت استراتژی طولانی مدتی در قبال تحولات منطقه ندارد.

روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/
رقبای دولت آمریکا اعتقاد دارند که این کشور با انتخاب وکلا و متحدان خود برای اقدام بر اساس منافعشان به هرج‌ومرج موجود در منطقه دامن زده است. شاید تقویت گروه‌های تروریستی و تعمیق فرصت‌های کشیده شدن به درگیری‌ بدون تمایل آمریکایی‌ها را نیز بتوان در این محور بررسی کرد. این گروه‌ها می‌گویند که دولت آمریکا تا مدت زمان کوتاهی پیش ‌از این از یمن حمایت می‌کرد و آن را نمونه‌ای از موفقیت حملات خود در مبارزه با تروریسم می‌نامید، اما خیلی زود دولت مورد حمایت آمریکا در صنعا شکست خورد و تلاش‌ها بر ضد عناصر القاعده تا مدت زمان نامعلومی متوقف گشت.

پیتر هارلینگ یکی از عناصر برجسته در مجموعه بحران‌های بین‌المللی می‌گوید که دولت آمریکا از حمایت از تحولات سیاسی برای ایجاد دولت در یمن و سوریه و عراق و اماکن دیگر سخن می‌گوید، اما رفتارهای آن در واقع به فروپاشی دولت‌های مرکزی در این کشورها کمک می‌کند. به این ترتیب است که در تمامی این کشورها قدرت نیروهای محلی مانند داعش افزایش پیدا کرده است تا خلأ قدرت و حاکمیت موجود در آن‌ها را پر کند، این در حالی است که این گروه‌ها اعتبار و تأمین مالی کافی برای ایجاد وحدت در میان ملت یا حاکمیت بر آن‌ها را ندارند.


هارلینگ معتقد است که با این ‌وجود واشنگتن همچنان در هر حالتی این دروغ را ترویج می‌دهد که گروه‌های داخلی موردنظر آن ها همچنان فرصت زیادی برای بازسازی دولت متحد دارند. وی می‌افزاید «نیروهای غربی نیاز دارند وانمود کنند که اوضاع بد نیست تا مجبور نشوند شکست خود را بپذیرند و مسئولیت‌های مواضع خویش را بر دوش بکشند. این در حالی است که حمله نظامی عربستان سعودی بر ضد حوثی ها نگرانی‌ها در مورد بروز جنگ نیابتی بین قدرت‌های بزرگ در منطقه خاورمیانه را افزایش داده است. البته مشخص نیست ایران به صورت مستقیم به این حمله که رهبری آن را ائتلافی از دولت‌های سنی بر عهده دارند، پاسخ خواهد داد یا نه. با این ‌وجود برخی تحلیلگران خاورمیانه اعتقاد دارند که حوثی ها ابزار دست تهران نیستند و به صورت مستقل عمل می‌کنند.»

از سوی دیگر مقامات آمریکایی روز پنجشنبه 26 مارس اعلام کردند که این کشور موضوع تجهیز عربستان سعودی به هواپیماهای راداری برای هشدار سریع و همچنین انجام عملیات سوخت‌رسانی به هواپیماهای جنگی در هوا برای مشارکت در عملیات طوفان قاطع را بررسی می‌کند. مسئولان پنتاگون اعلام کردند که این موضوع حتماً بر روی میز خواهد بود و مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این در حالی بود که کاخ سفید نیز مدتی پیش از آن اعلام کرده بود باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا اجازه ارائه کمک‌های لجستیک و اطلاعاتی به عملیات نظامی سعودی‌ها در یمن را داده است. به‌ این ‌ترتیب واشنگتن تاکنون  12 نظامی خود را مأمور کرده تا ستاد هماهنگی با دولت‌های عضو ائتلاف حمله به یمن تشکیل دهند. ژنرال استفان وورین سخنگوی پنتاگون در این زمینه می‌گوید که نقش آمریکایی‌ها در وهله اول باز نگهداشتن خطوط همگرایی بین آمریکا و کشورهای خلیج فارس است.

روزنامه صهیونیستی: جنگ عربستان با یمن همان جنگ صهیونیست‌هاست با شیعیان/ سعودی‌ها با چه توهمی به یمن حمله کردند/
همچنین برخی منابع پنتاگون پس از آن اعلام کردند که نیروهای دریایی آمریکا نیز با درخواست عربستان سعودی برای نجات 2 خلبان این کشور از آب‌های خلیج عدن بعد از سقوط جنگنده‌های اف 15 آن‌ها در منطقه موافقت کرده است.

فرمانده نیروهای آمریکایی در خاورمیانه در این راستا می‌گوید که ارتش آمریکا با وجود درگیری و بی‌ثباتی در یمن با شرکای خلیجی و اروپایی خود برای تضمین باز نگهداشتن تنگه استراتژیک باب المندب به روی کشتیرانی تجاری همکاری می‌کند. ژنرال لوید اوستن در نشست مجلس سنای آمریکا در این رابطه گفت: ما ضمن همکاری با شرکای خود در شورای همکاری خلیج ‌فارس برای تضمین باز نگهداشتن این تنگه ها (باب المندب و تنگه هرمز) فعالیت می‌کنیم. وی تصریح کرد: منافع اساسی ما در تضمین کشتیرانی آزاد تجاری از طریق این دو تنگه است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تأکید کرد که جان کری وزیر خارجه این کشور در دیدار روز 26 مارس با همتای ایرانی خود پیش از بازگشت به میز مذاکرات هسته‌ای در لوزان سوییس به موضوع یمن پرداخته است. جف راتکی در این زمینه گفت جان کری موضوع درگیری‌ها در یمن را با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود در نشست دوجانبه‌ای بررسی کرده است، البته این موضوع محور مذاکرات انجام شده در لوزان نبود و این مذاکرات در زمینه برنامه هسته‌ای ایران بوده است. راتکی تصریح کرد: کری به صورت خلاصه در این دیدار با همتای ایرانی خود به اوضاع یمن پرداخته است، اما بگذارید تأکید کنم که این موضوع محور مذاکرات نبوده و نیست. همچنین یک مقام ارشد در هیئت مذاکره ‌کننده آمریکایی در لوزان در این رابطه گفت که موضوع یمن هیچ تأثیری در مذاکرات نداشته است.

از عکس یادگاری با دختران ایرانی تا زیارت قبر استر + عکس

سفرنامه خبرنگار آمریکایی از ایران؛
"یک دختر جوان ایرانی دوست‌داشتنی در آنجا پرسه می‌زد و ما با هم سر صحبت را باز کردیم. در اینجا چنین کاری به هیچ‌وجه مجاز نیست. حتی قرار نیست که با یک زن ایرانی دست بدهید مگر اینکه وی خود ابتدا دست دهد.

گروه جنگ نرم مشرق- اندرو استایلز، یکی از خبرنگاران پایگاه خبری واشنگتن فری بیکن، که متخصص در امر اشاعه ایران‌هراسی است، پیش از نوروز 94 به ایران سفر کرده و به عنوان یک توریست از کشورمان دیدن کرده است. هرچند که ظاهرا سفر تفریحی وی به ایران در جهت تقویت چهره توریستی کشورمان اثرگذار است اما وقتی پای خاطراتی که او از ایران برای دوستانش تعریف کرده می‌نشینیم، مسئله بسیار فراتر می‌رود.

آنچه که در ادامه می‌آید خلاصه‌ای است از آنچه که او پس از بازگشت از ایران در پایگاه خبری ضد ایرانی منتشر کرده است:

بدترین بخش سفر دو هفته‌ای به ایران قبل از آن روی می‌دهد، یعنی وقتی که به دیگران می‌گویی که می‌خواهی به ایران سفر کنی. تقریباً تمام واکنش‌ها یکسان است: خودت رو بدست چوبه دار نسپر! یادت نره که آدرس جدیدت در زندان اوین رو برامون ارسال کنی. مراقب داعش باش.

اگر جزو آن دسته از اشخاص پارانوییدی باشید طبیعتاً تمامی این صحبت‌ها را جدی می‌گیرید. حتی وزارت خارجه آمریکا نیز در خصوص سفر به ایران این طور می‌گوید: برخی عناصر موجود در ایران نسبت به آمریکا با خصومت برخورد می‌کنند. در نتیجه، ممکن است شهروندان آمریکایی در صورت سفر به ایران و یا اقامت در آنجا مورد اذیت و آزار قرار گرفته و یا دستگیر شوند.

با توجه به این مسائل، تصور خواهید کرد که ممکن است برای یک یا بیست سال به زندان اوین بیفتید که طبیعتاً تصور خوبی نیست.

با این حال، پس از رسیدن به فرودگاه امام خمینی تهران، مستقیماً به سمت بخش کنترل پاسپورت می‌روم. سقف آنجا کوتاه و چراغ‌ها داغ هستند. من هم خسته هستم و در حالی که سعی دارم مستقیماً به دوربین امنیتی که بر روی صورت من زوم شده است نگاه نکنم به طرز مشکوکی عرق می‌ریزم. آن سوی مأموران،‌ اتاقی وجود دارد که بر روی دیوار آن نوشته شده است اتاق انگشت‌نگاری. باید جالب باشد.

پس از گذراندن سه ربع در صف انتظار، بالاخره نوبت من شده و مهر عبور زده می‌شود. پس از آن یکی از راهنماهای تور محلی که منتظر من بود به استقبالم می‌آید و با هم به هتل بین‌المللی لاله می‌رویم. نام این هتل قبل از انقلاب هتل اینترکانتینتال بود. با بررسی اتاق‌ها می‌توان دریافت که تغییرات کمی در آن رخ داده است.

تلویزیون به اندازه کافی مدرن به نظر می‌رسد و از این رو شبکه پرس تی وی را انتخاب می‌کنم، که نخستین شبکه خبری انگلیسی زبان ایران است. جورج گالوی، یک نماینده پارلمان انگلیس بد خلق، در مورد امپریالیسم صحبت می‌کند. ظاهراً وی دارای برنامه تلویزیونی خود در این شبکه است.

محو تماشای این برنامه بودم که متوجه می‌شوم هوا تاریک شده و باید آنلاین بشوم و به دوستانم در خانه رسیدن خود را اطلاع بدم. وقتی به پذیرش برای گرفتن کد دسترسی به اینترنت زنگ می‌زنم، مردی به من می‌گوید که تا پنج دقیقه دیگه تماس می‌گیرد، که تاحدی عجیب به نظر می‌آمد. پانزده دقیقه بعد امکان دسترسی به اینترنت برایم فراهم می‌شود. با این حال لپ‌تابم محترمانه به من اخطار می‌دهد که «ممکن است اشخاص دیگری بتوانند اطلاعات ارسالی شما از این شبکه را ببینند.»

صبح روز بعد من به همراه دیگر اعضای کاروان که حدود 20 نفر می‌شدیم به سمت پارکینگ می‌رویم تا سوار اتوبوس توریستی خود شویم. دسته‌ای از پرچم‌ها در خیابان جلوی هتل قرار دارند. البته پرچم آمریکا در آنجا وجود ندارد.

من مشتاقم که نخستین دید خود را در مورد تهران بدست آورم. راهنمای تور ما به نام هادی می‌گوید نخستین توقف ما در بیرون از یک مجتمع دولتی مربوط به سازمان قضایی جنایی ایران و دادگاه عالی است. وی می‌گوید که عکس‌برداری از آنجا ممنوع است.

پس از توقف،‌ همه پیاده می‌شوند و فوراً شروع به عکس‌برداری می‌کنند. نه از خود ساختمان بلکه از بیل‌بورد بزرگ آیت‌الله خمینی که در آنجا قرار داشت.

سپس در اطراف کاخ گلستان که زمانی محل سکونت خانواده پادشاهی قاجار و نیز مکان تاج‌گذاری محمدرضا شاه در سال 1967 بود، شروع به قدم زدن می‌کنیم.  هر چند ساختمان عدالت کیفری با آن شکل بتونی و یکنواختش بر شکوه کاخ تا حدی سایه انداخته است، اما این کاخ واقعاً زیباست.
آنچه در ایران دیدم (سفر اندرو استایلز، مدیر مسئول دیجیتال واشنگتن فری بیکن، به ایران)

پس از آن به بازار می‌رسیم. در بیرون از ورودی اصلی بازار، بچه‌های جوانی در حال فروش ظاهرا زیرپوش زنانه به زنانی هستند که با ورقه‌های سیاه پوشیده شده‌اند. ظاهرا محلی‌ها خیلی تحت تاثیر من و همراهانم قرار نگرفته‌اند. فکر کنم این بی‌علاقگی مربوط به این واقعیت است که بازار پر از ایرانیانی است که دارند برای نوروز، سال جدید ایرانی، خرید می‌کنند، و ما نیز در حالیکه سعی داشتیم با آی‌پدهای خود از این مناظر فیلم بگیریم باعث سد راه آنها می‌شدیم فرصت ما برای تعامل با مردم در آنجا محدود بود و راهنماهای ما نیز ظاهراً در مورد این مسئله کاملاً مصمم بودند.

در راه برگشت به هتل از کنار سفارت قدیمی آمریکا رد شدیم. در حال حاضر آنجا متعلق به سپاه پاسداران ایران است و دیوارنگاری‌های ضد آمریکایی زیادی در آنجا وجود دارد. یک موزه نیز در داخل آنجاست که بازدیدکنندگان می‌توانند بازمانده تلاش‌های ناموفق جیمی کارتر برای آزادسازی گروگان‌های ما را ببینند.

روز بعد ما روانه همدان می‌شویم و در روز عید پوریم به آنجا می‌رسیم. پوریم تعطیلات یهودی است که در آن تلاش‌های قهرمانانه ملکه استر، که قبلاً یک برده جنسی بود، و نیز مردخای برای نجات یهودیان فارسی از دست خشایارشاه جشن گرفته می‌شود.

ما به همراه یکی از اعضای جامعه پررونق یهودیان در همدان به سمت مقبره استر می‌رویم که در وسط یک خیابان شلوغ قرار دارد. در ضمن، عبور از خیابان در ایران عملاً هیچ فرقی با دست به خودکشی زدن با خودرو ندارد. سیل ماشین‌ها هیچ وقت متوقف نمی‌شود، و تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که دعا کنید همانند مردم استر در امان بمانید.

هنگامی که به هتل می‌رسیم بنیامین نتانیاهو در حال سخنرانی برای کنگره بود که از شبکه پرس تی‌وی در حال پخش بود. برخی به دقت داشتند گوش می‌دادند در حالی که برخی دیگر فقط با اخم به تلویزیون نگاه می‌کردند. نتانیاهو داستان استر را یادآور می‌شود، کسی که «حق دفاع از مردم یهود برای دفاع از خود در برابر دشمنان‌شان را به وجود آورد» به ویژه حال که یهودیان «بار دیگر با تلاش‌های یک پادشاه فارسی دیگر با نابودی مواجه‌اند.»

روز بعد با اتوبوس روانه خرم آباد شدیم. هرچند سفر طولانی با اتوبوس مشقت‌بار بود اما حداقل مناظر مهیج و زیبا بودند. دشت‌های صاف به همراه قله‌های بزرگ پوشیده از برف در دو سمت وجود داشت. اتوبوس ما وارد خرم آباد می‌شود. گروه ما تلو تلو خوران به یک گروه کنجکاو از بچه‌های مدرسه‌ای می‌رسد. آنها از ما با رگباری از عبارات از بهر کرده استقبال می‌کنند، مانند «What time is it?». پس از کمی لابی‌گری نهایتاً آنها موافقت می‌کنند که برای ما آواز بخوانند. آوازشان واقعاً قابل تحسین بود.

هنگامی که به محل اقامت خود می‌رسیم تقریباً هوا تاریک شده بود. پس از آن من و برادران چنگ که تایوانی-آمریکایی بودند به یک گروه از توریست‌های ایرانی اهل اصفهان می‌رسیم. آنها در حال برپایی جشن پیش از نوروز بودند و از روی آتشی که درست کرده بودند می‌پریدند. این جشنی بود که آیت‌الله خمینی سعی داشت تا در روزهای نخست انقلاب بر روی آن مهر باطل بزند که با مقاومت شدید مردم مواجه شد.

یک دختر جوان دوست‌داشتنی در آنجا پرسه می‌زد و ما با هم سر صحبت را باز کردیم. در اینجا چنین کاری به هیچ‌وجه مجاز نیست. حتی قرار نیست که با یک زن ایرانی دست بدهید مگر اینکه وی خود ابتدا دست دهد. برخی از زنانی که در اطراف ما نشسته بودند روسری‌های اجباری خود را برداشتند. گور بابای انقلاب. در ادامه صحبت‌هایی که داشتیم، یکی از دانشجویان رشته انیمیشن رایانه‌ای، این عبارت جسورانه را به من گفت که «ما عاشق آمریکا هستیم»، و حتی کمی نزدیکتر شد و به آرامی گفت «و نیز اسرائیل».

صحبت کردن با محلی‌ها همیشه نمای متفاوتی از ایران را نسبت به آنچه راهنماهای تور در اتوبوس ارائه می‌کردند، به ما می‌داد. یک روز وارد یک مغازه قهوه‌فروشی که توسط مسیحیان آمریکایی گردانده می‌شد شدم. آنها با این نظر که اقلیت‌های مذهبی جزو اعضای باارزش جامعه ایران بوده و می‌توانند رسوم خود را به راحتی و بدون اذیت و آزار به جا بیاورند مخالف بودند. یکی از آنها به من گفت: «نه اصلا خوب نیست. اگر می‌توانستم از اینجا می‌رفتم.»

در ایران به آمریکایی‌ها با نوعی شک و تردید نگاه می‌شود. ایرانیان می‌خواهند بدانند که شما در ایران چه کار می‌کنید، نه به خاطر اینکه آنها به شما برای انجام کودتا مشکوک باشند، بلکه به این خاطر که آنها می‌دانند دارندگان پاسپورت آمریکا می‌توانند تعطیلات‌شان را در جای دیگری از جهان بگذرانند،‌ و برای شما احساس تأسف می‌کنند. آنها تقریباً همیشه دوستانه برخورد می‌کنند و مشتاقند به شما بگویند که حس بدی نسبت به شما در آنجا وجود ندارد.

آنچه در ایران دیدم (سفر اندرو استایلز، مدیر مسئول دیجیتال واشنگتن فری بیکن، به ایران)

بعد از آن راهی شیراز می‌شویم. در یک هتل پنج ستاره اقامت می‌کنیم که حتی خدمات مختلفی از چشمه آب گرم ارائه می‌کند. به هنگام شب من به همراه برادران چنگ یک تاکسی که راننده آن بتواند انگلیسی صحبت کند پیدا می‌کنیم تا در شهر گشتی بزنیم.

نام راننده آرمان 28 ساله و دارای مدرک دانشگاهی در رشته مهندسی نفت است. این مدرک در آمریکا به عنوان یک مدرک بسیار خوب به حساب می‌آید. همانند بسیاری از ایرانیان مجرد هم سن و سالش، او با والدینش زندگی می‌کند. آرمان در صحبت‌هایش بیان می‌دارد که نیمی از جوانان ایرانی تقریبا به طور منظم الکل مصرف می‌کنند. تمام آنچه نیاز دارید یک فرد مورد اعتماد و مقدار زیادی پول است. یک بطری جانی واکر رِد حدود 60 دلار برای شما آب می‌خورد،‌ یعنی سه برابر آنچه در آمریکا برای آن می‌پردازید.

شیراز شهر دوست‌داشتنی‌ای است. همانند بیشتر نقاط ایران، سابقاً در اینجا رودخانه‌ای وجود داشته است.

پس از آن با اتوبوس راهی اصفهان می‌شویم. در راه اصفهان در مورد مسائل مختلفی صحبت می‌کنیم. یکی از این مباحث بحث حجاب در ایران است. مسئله پوشش زنان بسیار پیچیده است، به ویژه برای لیبرال‌ها. از یک طرف، فمینیست‌های مدرن اظهار می‌دارند که مجبور کردن زنان به پوشاندن خودشان ذاتاً اشتباه است. از طرف دیگر، نقد فرهنگ‌های دیگر بسیار مشکل‌ساز است، چرا که این کار اغلب انعکاسی از امپریالیسم غرب است.

در این خصوص من از یکی از دختران جوان دانشجویی که در شیراز ملاقات کردم سوال کردم. او داشتن روسری را دوست داشت، چرا که اینکار باعث ایجاد حس «امنیت» در برابر نگاه ترسناک انبوهی از مردان می‌شد.

اصفهان خوش‌عکس‌ترین شهری بود که ما دیده بودیم. این شهر شامل یک سری پل‌های پر زرق و برق بود و از همه مهم‌تر دارای یک رود واقعی دارای آب بود.

در راه برگشت به تهران از روستای باستانی ابیانه که در دامنه‌های کوه کرکس قرار داشت دیدن کردیم. گفته می‌شود که قدمت این روستا به هزاران سال قبل و به زمان ساسانی برمی‌گردد. قبل از ترک روستا، همراهان چینی موفق می‌شوند تا با انداختن مقداری غذا در جلوی سگ‌های روستا، یک صحنه درگیری بین سگ‌ها به وجود بیاورند. این کار طبیعتاً فرصت عکس‌برداری خوبی را به وجود می‌آورد. این صحنه در ابتدا جالب بود تا اینکه خون جاری شد و مشخص شد که سگ سیاه قصد ندارد کار را به راند بعدی بکشاند. خوشبختانه یکی از روستاییان موفق شد تا با انداختن یک سنگ به اندازه توپ بسکتبال به این کار خاتمه دهد.

نهایتاً به هتل لاله تهران برمی‌گردیم و پس از توقفی کوتاه راهی فرودگاه می‌شویم تا از آنجا به دالاس برگردم. خیلی خوبه که به خونه برگشتم.


مطالب مرتبط

زنی که لقب «سردار» گرفت+ عکس

قدرت سردار مریم در منطقه به حدی بود که روس‌ها به هنگام فتح اصفهان خصمانه به منزل او تاختند و اثاثیه او را به یغما بردند و کلیه اموال و املاک او را در اصفهان مصادره کردند.
به گزارش گروه تاریخ مشرق؛ بی‌بی مریم بختیاری دختر حسینقلی خان ایلخانی، خواهر علیقلی خان سردار اسعد و همسر ضرغام‌ا‌لسلطنه بختیاری از زنان مبارز عصر مشروطیت است. او از زنان تحصیلکرده و روشنفکر عصر بود که به طرفداری از آزادیخواهان برخاست و در این راه از هیچ چیز دریغ نورزید. وی به مثابه زندگی ایلیاتی در فنون تیراندازی و سوارکاری ماهر بود و چون همسر و جانشین خان بود عده‌ای سوار در اختیار داشت و در مواقع ضروری به یاری مشروطه‌خواهان می‌پرداخت.

زنی که لقب «سردار» گرفت+ عکس

سردار بی بی مریم بختیاری، یکی از مشوقین اصلی سردار اسعد بختیاری جهت فتح تهران محسوب می‌شد. وی طی نامه‌ها و تلگراف‌های مختلف بین سران ایل و سخنرانی‌های مهیج و گیرا، افراد ایل را جهت مبارزه با استبداد صغیر (استبداد محمدعلی شاهی) آماده می‌کرد و به عنوان یکی از شخصیت‌های ضداستعماری و استبدادی عصر قاجار مطرح بوده است.

زنی که لقب «سردار» گرفت+ عکس

سردار مریم بختیاری قبل از فتح تهران مخفیانه با عده‌ای سوار وارد تهران شده و در خانه پدری حسین ثقفی منزل کرد و به مجرد حمله‌ای سردار اسعد به تهران، پشت بام خانه را که مشرف به میدان بهارستان بود سنگربندی نمود و با عده ای سوار بختیاری، از پشت سر با قزاق‌ها مشغول جنگ شد. او حتی خود شخصا تفنگ به دست گرفت و با قزاقان جنگید. نقش او در فتح تهران، میزان محبوبیتش را در ایل افزایش داد و طرفداران بسیاری یافت به طوری که به لقب سرداری مفتخر شد. 1

سردار مریم بختیاری در جنگ جهانی اول با وجود آنکه ایل بختیاری از انگلیس‌ها حمایت می‌کرد به مخالفت با انگلیس‌ها پرداخت و با عده ای از تفنگچیان و سرداران خود جانب متحدین را گرفت. او پاره‌ای از خوانین جزء بختیاری چون خوانین پشتکوه را با خود یار ساخت و در یورش‌های مداوم خود به انگلیس‌ها صدماتی وارد ساخت به طوری که پلیس جنوب مبارزات دائمی و پیگیری را با او شروع کرد. او از سربازان و افسران آلمانی و سرکوب و قلع و قمع راهزنان کهگیلویه و کنترل خوانین کوچک استفاده نمود. 2

زنی که لقب «سردار» گرفت+ عکس
قدرت سردار مریم در منطقه به حدی بود که روس‌ها به هنگام فتح اصفهان خصمانه به منزل او تاختند و اثاثیه او را به یغما بردند و کلیه اموال و املاک او را در اصفهان مصادره کردند. 3

رشادت و دلاوری این زن بختیاری به حدی بود که آوازه شهرت و آزادگیش در سرتاسر میهن پیچید و منزل او مأمن و پناهگاه بسیاری از آزادیخواهان عصر مشروطه شد به طوری که هنگام فتح اصفهان توسط روس‌ها (در جنگ جهانی اول)؛ فن کاردف، شارژ دافر سابق آلمان به خانه سردار مریم بختیاری پناه برد و مدت سه ماه و نیم در پناه او بود تا اینکه پس از شکست بختیاری‌ها از روسها و کشته شدن 58 نفر راهی کرمانشاه شد و از آنجا به برلن رفت. به پاس حمایت‌های سرسختانه بی بی مریم از فن کاردف، امپراطور آلمان، کمان تمثال میناکاری و الماس نشان و همچنین صلیب آهنین خود را که مهمترین نشان دولت آلمان بود، برای او فرستاد و او تنها زنی بود که در دنیا توانست به دریافت این نشان نائل آید. 4

جریان مبارزات سردار مریم بختیاری با انگلیس‌ها در طی قرارداد 1919 و کودتای 1299 همچنان ادامه یافت به طوری که دکتر محمد مصدق حاکم فارس در زمان کودتای 1299 پس از مخالفت و عزل از اصفهان راهی بختیاری شد و مدتها مهمان سردار مریم بود.

سردار مریم بختیاری در سال 1316هـ. ش سه سال پس از شهادت فرزندش علی‌مردان خان در اصفهان به دستور رضاشاه، زندگی را بدرود گفت. 5


زنی که لقب «سردار» گرفت+ عکس
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. ابوالفتح اوژن بختیاری، تاریخ بختیاری (تهران، بی نا، 1345) ص 219
2. رالف گارثویث، بختیاری در آئینه تاریخ ترجمه مهراب امینی (تهران، سهند، 1345) ص 228-227
3. نورالله دانشور علوی، جنبش وطن‌پرستان اصفهان و بختیاری (تهران، آنزان، 1377) ص 179
4. سپهر. عبدالحسین، ایران در جنگ بزرگ (تهران، بانک ملی، 1336) ص308-304
5. بختیاری، مریم، خاطرات سردار مریم بختیاری از کودکی تا آغاز انقلاب مشروطه (تهران، آنزان، 1382) ص 21 .

تنها رساله عالم شیعی که در قاهره چاپ شده

امام‌جمعه‌نجف در گفتگو با مشرق؛
آرای جدید و نگرش‌های نوین ایشان در فضای حوزه نجف مطرح می‌شدند که اساساً با افکار جدید سر سازش نداشت، از همین رو شهید صدر پیوسته نگران برخورد بعضی از علما با رویکرد حوزه بود.

به گزارش گروه تاریخ مشرق، حجت الاسلام و المسلمین سید صدرالدین قبانچی امام جمعه کنونی نجف، از شاگردان شهید آیت الله سید محمدباقر صدر است که باره منش علمی و عملی آن بزرگ، آثار متعددی را پدید آورده است. او بر این باور است که حضور نامریی شهید صدر در فرآیند ساخت عراق جدید، دستاوردهای ارجمندی را برای این کشور رقم زده است.

با ایشان در سالروز شهادت آن فرزانه فقید و در شناخت شخصیت علمی وع ملی آن مرجع والامقام، ساعتی به گفت وگو نشستیم که ماحصل آن درپی می آید.


دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

*از نظر جنابعالی که سالیانی در محضر شهید آیت‌الله محمدباقر صدر تلمذ داشته‌اید- کدام یک از وجوه شخصیتی وی از برجستگی بیشتری برخوردار است و چرا؟

به نظر بنده اندیشه جهانی استاد بزرگوار شهیدآیت الله صدر، در میان ویژگی‌های اخلاقی و علمی ایشان، از برجستگی خاصی برخوردار است. بدیهی است کسانی می‌توانند اندیشه جهانی داشته باشند که جهان معاصر خود را به‌ درستی بشناسند، بر آخرین دستاوردهای فکری روزگار خویش اشراف داشته باشند، نیازهای زمانه خود را درک کنند و برای آنها پاسخ‌های مناسبی داشته باشند. بنده درباره اندیشه سیاسی و ویژگی‌های اخلاقی این استاد بزرگوار خود کتب متعددی نوشته و پاسخ به این سئوال را از وجوه مختلف مطرح و بررسی کرده‌ام، اما در اینجا به اجمال عرض می‌کنم علت اصلی موفقیت این شهید بزرگوار را قدرت جمع بین سنت و نوگرایی می‌دانم.

ایشان از بزرگ‌ترین اندیشمندان اسلامی معاصر است که هرگز پا را از چهارچوب‌های اسلام فراتر نگذاشت. ایشان معتقد بود اسلام اصیل ماهیتاً پویا و جریان‌ساز است و همواره می‌تواند به نیازهای زمانه پاسخ‌های مناسب بدهد، به شرط آنکه ما آرا و عقاید خود را بر آن تحمیل و با افکار خود جریان پویای آن را متوقف نکنیم. شهید صدر بر این باور بود که تجدد و نوگرایی جز به مدد سنت‌ها و اصالت‌های صحیح ممکن نیست.

*این اصل را در تدریس هم رعایت می‌کردند؟ چگونه بین وقایع متغیر واصول ثابت، همخوانی و سازگاری به وجود می‌آوردند؟

بله، شیوه ایشان در تدریس هم به همین شکل بود .یکی از اصول در رفتار علمی و آموزشی ایشان این بود که همواره شاگردانشان را از سطحی‌نگری و شتابزدگی منع می‌کردند. ایشان در همه موضوعات، به‌خصوص فلسفه، تسلط بر متون کهن را پیش شرط اساسی برای ورود به فلسفه‌های نو می‌دانستند. درباره فقه هم معتقد بودند بدون احاطه بر آرای فقهای پیشین و اشراف بر شیوه‌های استدلالی فقهای گذشته هرگز نمی‌توان دست به نوآوری فقهی زد. ایشان معتقد بود اگر با همان قدرت و استحکام فقهای قدیم با مسائل زمانه خود برخورد کنیم، افکار و آرای ما هم از همان قدرت و استحکام برخوردار خواهند شد.

آرای جدید و نگرش‌های نوین ایشان در فضای حوزه نجف مطرح می‌شدند که اساساً با افکار جدید سر سازش نداشت، از همین رو شهید صدر پیوسته نگران برخورد بعضی از علمای حوزه با رویکرد حوزه بود. حوزه با ساختار صرفاً سنتی نمی‌توانست با دگرگونی‌های زمانه هماهنگ شود، اما اغلب علمای حوزه به این نکته مهم توجه نداشتند که آنها هستند که باید نقش پیشتازی و چراغ راهنما بودن حوزه را حفظ کنند و لذا باید با شرایط روز آشنا باشند و اگر بخواهند صرفاً از ساختار سنتی حوزه استفاده کنند، کاری پیش نمی‌رود.

ایشان در نگاه اصلاحی خود محدود به جغرافیای محدودی نبود و همان‌طور که در مورد رهایی عراق از کابوس بعثی‌ها می‌اندیشید، از مسائل ایران هم غافل نبود و لذا از انقلاب ایران و رهبر آن، امام به تمامی حمایت کرد. مسائل دنیای عرب و کشورهای شمال آفریقا را نیز به خوبی می‌دانست و به همین دلیل هم افکار او در آن کشورها حامیان بسیاری پیدا کرد و در آن کشورها مقلدین زیادی داشت. توضیح‌المسائل ایشان با عنوان «الفتاوی الواضحه» تنها رساله یک عالم شیعی بود که در قاهره چاپ و تمام نسخه‌های آن در مصر فروخته شدند. آشنایی ایشان با تمدن‌های مختلف جهان ایشان را در زمره تواناترین اندیشمندان اسلامی در آورد. در دوره‌ای که دنیا تحت تأثیر شدید کمونیسم قرار داشت، ایشان با نگارش دو کتاب «اقتصادنا» و «فلسفتنا» و نیز بانکداری بدون ربا توانست احکام اسلامی را در این زمینه‌ها برای اندیشمندان جهان مطرح کند.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

*به نظر شما راز پویایی اندیشه شهید صدر تا آخر عمر در چه بود؟ چون دیده‌ایم که برخی اندیشمندان تا مقطعی از حیات، با نیازهای زمان پیش می‌آیند و سپس در دوره ای اززندگی خود جا می مانند؟

اصرار ایشان بر پیدا کردن پاسخ‌های لازم برای نیازهای زمانه. این تلاش و توجه موجب می‌شود یک اندیشمند دائماً اندیشه‌اش را در تعامل و چالش با سایر اندیشه‌ها قرار دهد. اگر فردی نتواند این کار را بکند، طبیعتاً از زمانه خود عقب می‌ماند و نمی‌تواند پاسخگوی زمانه خود باشد. شهید صدر همواره به دنبال تحقیق، پژوهش و مطالعه اندیشه‌های نو بود و لذا آرا و اندیشه‌های خود را نیز مستمراً مورد بازبینی قرار می‌داد و در این راه از نقدها و آرای شاگردان خود نیز، از جمله آیت‌الله هاشمی شاهرودی و بنده که کوچک‌ترین شاگرد ایشان بودم بهره می‌گرفت تا بتواند آرای خود را در سطوح گسترده‌تر و عمومی‌تر ارائه کند. متأسفانه حزب بعث کتابخانه و دستنوشته‌های ایشان را پس از شهادتشان ضبط و ما را از آرای ارزشمند ایشان در زمینه‌های گوناگون محروم کرد.

*رابطه شهید صدر با روشنفکران دینی چگونه بود؟چه نگاهی به این قشر داشتند و قائل به چگونه رفتاری با آنها بودند؟

ایشان در برخورد با تمام اقشار، اعم از حوزوی و غیر حوزوی از منطق و استدلال بهره می‌جست. من مکاتبات ایشان با دکتر شریعتی را شخصاً دیده بودم. شنیدم که دکتر شریعتی گفته بود این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند. نمی‌دانم چرا نقدهای شهید صدر و دکتر شریعتی در ایران چاپ نشدند. شهید صدر قایل به بحث و برخورد روشنگرانه و جستجوی حقیقت بود. ایشان هرگز سلبی برخورد نمی‌کرد و معتقد بود برخورد سلبی سودمند نیست و انگیزه دینی را از افراد می‌گیرد.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

*به نظر شما تفاوت بین نوگرایی امثال شهید صدر و نوگرایی برخی از روشنفکران چیست؟

نوگرایی امثال شهید صدر اصیل و مبتنی بر درک صحیح از مبانی دینی است، اما نوگرایی برخی از روشنفکران بدون ملاک و ضابطه و در واقع نوعی انکار دین است. نوگرایی اصیل پاسخگوی نیازهای زمانه است، اما متأسفانه افکار ناآگاه حتی تحت لوای دین در مقابل این نوگرایی‌ها می‌ایستند. شهید صدر در تمام عمر با این معضل دست به گریبان بود و حتی کار به جایی رسید که ایشان تمام دروس حوزوی خود را تعطیل کرد. ایشان احساس می‌کرد عده‌ای به‌جای تفکر در سخنان و اندیشه‌های او در واقع به دنبال مچ‌گیری هستند. سرانجام آیت‌الله خوئی برای ایشان پیام فرستادند که به درس و بحث خود برگردید، زیرا حوزه به این بحث‌ها نیاز دارد.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

شهید صدر از سوی برخی از عناصر ناآگاه و احساساتی رنج زیادی کشید، ولی چون بر این باور بود که بسیاری از آنها صداقت و اخلاص دارند و تصور می‌کنند با این نوع برخوردها دارند به حوزه خدمت می‌کنند، آنها را تحمل می‌کرد. ایشان معتقد بود به‌رغم این برخوردها ذات حوزه پاک و برای انجام فعالیت‌های علمی سازنده مستعد است و کسانی که افکار اصلاحی و نوگرایانه دارند، طبعاً باید هزینه آن را هم بپردازند. البته در حوزه علمیه قم هم بودند کسانی که فلسفه را تحریم می‌کردند و می‌گفتند فلسفه به شبهات دامن می‌زند و زمینه را برای طرح تشکیک‌های گوناگون مساعد می‌سازد و لذا تدریس آن حرام است. در هر حال شهید صدر بدون توجه به فشارها و آزارها به راه خود ادامه می‌داد و اگر گاه از تدریس باز می‌ماند، به تألیف روی می‌آورد و به هر حال از انجام وظایفی که به دوش یک عالم دینی است باز نمی‌ماند.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

حجت الاسلام والمسلمین سید صدرالدین قبانچی؛ امام جمعه فعلی نجف

*برخورد حوزه‌های نجف و قم با آرای جدید و شیوه‌های اصلاحی شهید صدر چگونه بود؟

خود ایشان معتقد بود باید به شیوه سنتی این دو حوزه به خاطر صداقت و اخلاق آنها احترام گذاشت، اما بخشی از جامعه سنتی اعم از مردم عادی یا متفکران سنتی همواره نسبت به آرای جدید موضع‌گیری سلبی و سعی می‌کنند به تردیدها و شبهاتی در باره افراد نوگرا دامن بزنند.

*شهید صدر در حین نظریه‌پردازی و نوآوری به فکر تحقق عملی آنها نیز بود. شما علت را چه می‌دانید؟

ایشان معتقد بود بزرگان و انبیای الهی هرگز در حد موعظه و بیان احکام متوقف نمی‌شدند، بلکه همواره سعی می‌کردند برای ایجاد جامعه‌ای آرمانی تلاش کنند. ایشان این روحیه را به شاگردان خود نیز منتقل کرده بود. همواره به ما می‌فرمود باید بیش از اینها کار و خود را برای جنگ جهانی اسلامی آماده کنیم. این شیوه تفکر بود که ایشان را تبدیل به قدیمی‌ترین چهره مخالف رژیم بعث کرد. ایشان خود می‌دانست این شیوه فکری و عملی سرانجام منجر به شهادت او خواهد شد، ولی هرگز دست از تلاش و مجاهدت برنداشت. او ایمان داشت رسالتی که به عنوان یک عالم دینی به دوش اوست، لاجرم به چنین سرنوشتی منجر خواهد شد. حمایت قاطع ایشان از انقلاب اسلامی ایران و نیز جنبش‌های آزادی‌بخش مبتنی بر چنین تفکری است. ایشان می‌گفت ما روزی آرزوی یک جامعه اسلامی آرمانی را داشتیم. حالا یک مرجع دینی اقدام به برقراری چنین حکومتی کرده، آیا رواست به خاطر ترس از رژیم بعث دست روی دست بگذاریم و مثلاً از ترس تعرض رژیم صدام کاری نکنیم؟ ایشان در این راه رنج فراوانی را متحمل شد، اما هرگز دست از مبارزه برنداشت. ایشان به همه شاگردان خود در ایران نامه نوشت که همه توان خود را برای کمک به انقلاب اسلامی به کار بگیرند و به دنیا نشان بدهند اسلام می‌تواند امور کشور را اداره کند. ایشان به این امر هم اکتفا نکرد و با توجه به شتاب رویدادهای انقلاب ایران و طرح پرسش‌های متعدد و جدید به تألیف پنج جزوه به نام «الاسلام یقود الحیات» پرداخت.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!
بنت الهدی صدر، خواهر آیت الله صدر

یکی از این جزوه‌ها مبنایی برای بخشی از قانون اساسی جمهوری اسلامی شد. ایشان انقلاب اسلامی را نهال نورسی می‌دانست که باید به آن کمک فکری داد. ایشان پیروزی انقلاب اسلامی را پیروزی اسلام تلقی می‌کرد و به اسلامی باور داشت که در تمام عرصه‌های فردی و اجتماعی نقش هدایتگری داشته باشد ـ حمایت ایشان از امام خمینی به این دلیل بود که می‌گفت اگر فردی بتواند تکلیف پیروان اسلام را در عرصه‌های مختلف به شکل مطلوبی معلوم کند باید از او حمایت کرد. ایشان همواره از کسانی که وظایف اجتماعی خود را به‌درستی انجام می‌دادند حمایت و به آنان کمک می‌کرد.

دکتر شریعتی گفته بود: این انسان قادر است آب دریا را در یک فنجان بگنجاند!

لحظه تشیع پیکر آیت الله صدر

*به نظر شما شرایط فعلی عراق تا چه حد تحت تأثیر اندیشه‌های شهیدآیت الله صدر است؟ یا به عبارت دیگر،حضور نامرئی ایشان چقدر توانسته در فرآیند ساخت عراق جدید موثر باشد؟

اندیشه شهید صدر اندیشه اسلامی است و اندیشه جدیدی نیست. اندیشه سیاسی شهید صدر بر اسلام و حکومت بر پایه ایمان قرار دارد، اسلامی که در آن نشانی از انزوا و تحجر وجود ندارد. در اندیشه سیاسی شهید صدر رویکرد باز به جهان وجود دارد. نخستین توفیقی که در عراق به دست آمده رهایی از چنگال رژیم خونخوار بعث است. در عراق امروز آزادی اندیشه و آزادی سیاسی وجود دارد و ما این وضعیت را به شهید صدر مدیون هستیم. رژیم فعلی عراق قانونی و مبتنی بر قانون اساسی است و از جایی بر ملت تحمیل نشده است. شهید صدر همواره معتقد بود قانون اساسی مجلس و نهادهای قانونی عراق باید ناشی از اراده مردم و مبتنی بر همه‌پرسی باشد که اکنون چنین است. البته عراق در آغاز راه است و با توکل به خدا در این راه تا نیل به جامعه آزاد و حاکمیت احکام اسلامی پیش خواهد رفت.

چهار سفارش مهم پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س)؛ قرآن را هنگام خواب اینگونه ختم کنید!!!

چهار سفارش مهم پیامبر(ص) به حضرت زهرا(س)؛
حضرت فاطمه زهرا(س) می فرماید: در حالی که بستر خود را پهن کرده بودم، رسول خدا(ص) بر من وارد شد و فرمود...
به گزارش خبرنگار معارف باشگاه خبرنگاران،حضرت فاطمه زهرا(س) می فرماید: در حالی که بستر خود را پهن کرده بودم، رسول خدا(ص) بر من وارد شد و فرمود: ای فاطمه، سر به بستر خواب مگذار مگر این که چهار عمل را انجام دهی: قرآن را ختم کن، پیامبران را شفیع خود قرار بده، اهل ایمان را از خویش راضی گردان و یک حج و عمره انجام بده.

پدرم این چهار دستور را داد و مشغول نماز شد. من هم در حالی که انجام این چهار کار را مشکل می دیدم، به فکر فرو رفتم و صبر کردم که نماز پدرم تمام شود و برای انجام آن اعمال راهنمایی بگیرم. وقتی نماز حضرتش به پایان رسید، عرض کردم: ای رسول خد، چهار دستور به من دادی که برای انجام آن در این وقت کم توانایی ندارم. آن حضرت لبخندی زد و بعد فرمود:

اگر (قل هو الله احد) را سه مرتبه بخوانی، مثل این است که یک ختم قرآن انجام داده ای;
و اگر بر من و پیامبران قبل از من صلوات بفرستی، همه ما روز قیامت شفیعان تو هستیم;
و اگر برای اهل ایمان از خداوند آمرزش بخواهی، همه آنان از تو رضایت مند خواهند شد;
و اگر بگویی: (سبحان الله والحمدلله ولا اله الا الله والله اکبر) مانند این است که حج و عمره انجام داده ای.

به نقل از: فاطمةالزهرا بهجة قلب المصطفی، ص304