اندکی صبرسحرنزدیک است
کتاب مقاله سخنرانی کتاب درسی نمونه سئوالاندکی صبرسحرنزدیک است
کتاب مقاله سخنرانی کتاب درسی نمونه سئوالچرا عربستان در جنگ یمن تسلیم شد؟
منابع آگاه درخصوص برخی رویدادها و تحولات صورت گرفته از دو شب پیش به روزنامه الاخبار لبنان اینگونه گفتند:
- ایران خبرهایی را از قصد عربستان برای گسترش بمباران هوایی کورکورانه یمن دریافت کرد؛ این حملات صورت گرفت و این بمباران وحشیانه در برخی مناطق یمن به کشته شدن دهها شهروند منجر شد.
- ایران درپی آن بلافاصله شماری از کشتی های نیروی دریایی خود را به دریای سرخ و مقابل خلیج عدن اعزام کرد. این امر آمریکا را بر آن داشت تا سریعا برای مقابله با آنچه آن را احتمال دخالت ایران خواند، از طریق دریا با اعزام کشتی های خود وارد عمل شود.
- ایران به تعدادی از کشورهای اروپایی پیام داد که در مقابل اقدامات عربستان دست بسته نخواهد ماند و اروپایی‌ها به سرعت وارد عمل شده و با آمریکایی ها تماس برقرار کردند و سپس به عربستان پیام های اعتراض آمیز درخصوص استفاده مفرط از زور فرستادند چرا که این امر به کشته شدن شمار زیادی از شهروندان، شد آنها در پیام های اعتراض آمیز خود گفتند روشن شده است که بیشتر اهداف مورد حمله قرار رفته، غیرنظامی بوده است.
- نهادهای نظامی و امنیتی در کشورهای ائتلاف و کشورهای غربی در بیش از 15 تلاش برای ترور رهبران جنبش انصار الله خصوصا شخص سید عبدالملک الحوثی رهبر این جنبش ناکام ماندند و بمباران انبارهای تسلیحاتی نیز به اهداف خود نرسید.
- یگان هایی از کمیته‌های مردمی به سمت مرز عربستان حرکت کرده و عملیات غافلگیر کننده ای را در داخل خاک این کشور انجام دادند که به کشته شدن شمار زیادی از نیروهای سعودی منجر شد. عربستان سریعا این حادثه را بایکوت امنیتی و رسانه ای کرد. وزارت کشور عربستان در ریاض نیز سریعا وارد عمل شد و حالت آماده باش کامل اعلام کرد و تدابیر امنیتی داخلی را برای مقابله با وقوع درگیری های زمینی را اتخاذ کرد. این امر همچنین باعث شد که گارد ملی عربستان نیز برای شرکت در آماده باش و عزیمت بخشی از آنها به مناطق مرزی فراخوانده شد.
- نیروی دریایی آمریکا ملاحظه کرد که تحرک نظامی دریایی ایران بیانگر آمادگی برای دخات معینی دارد و نگرانی ها فقط محدود به احتمال انتقال سلاح به حوثی ها نیست لذا آمریکا به سرعت وارد عمل شده و موضع ایران را جویا شد که ایران هم پاسخ دادند که در مقابله با تجاوزگری عربستان محدودیتی برای خود قائل نخواهد شد. آمریکایی‌ها درباره تصمیم ایران برای جلوگیری از سفر اتباع خود به عربستان جزئیات بیشتری فهمیدند و دریافتند که مسئله فقط محدود به توقف سفر حج عمره نمی شود. سپس ایران سیگنال های میدانی فرستاد که آمریکایی ها آن را زودتر از سعودیها گرفتند.
- صبح دیروز، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تماسی تلفنی از طرف جان کری همتای آمریکایی خود داشت. این مسؤول آمریکایی گفت که کشورش سودی در توسعه دامنه تنش در منطقه نمی بیند و به سرعت برای تماس با عربستان به منظور توقف جنگ در مقابل همکاری در مسیر آغاز فرایند سیاسی وارد عمل خواهد شد.
- ظهر دیروز، مسؤولان ایرانی تماس هایی دریافت کردند که نشان از موافقت عربستان با توقف حملات هوایی و اعلام توقف عملیات به اصطلاح "توفان قاطعیت" داشت؛ البته بدون توقف همه جانبه جنگ و اینکه عربستان مجبور خواهد بود که به بمباران تجمع ها و کاروان های حوثی ها در جنوب ادامه دهد؛ زیرا درقبال هم پیمانان جنوبی خود و درصدر آنها عبدربه منصور هادی فراری متعهد است که برای بازگرداندن آنها به عدن تلاش کند.
- عصر دیروز و بعد از صدور اولین بیانیه عربستان درخصوص پایان عملیات نظامی، جنبش انصار الله به سرعت به سلطان نشین عمان ابلاغ کرد آنچه صورت گرفته است، توقف تجاوزگری عربستان به طور یک طرفه است و این اقدام دیگران را ملزم نمی کند که در مقابل آن امتیازی بدهد و عربستان آنچه را نتوانست با قدرت آتش بگیرد، هرگز نخواهد توانست از طریق مذاکرات سیاسی بدست آورد.
جنبش انصار الله بر موضع قطعی خود در رد هرگونه دخالت از خارج در گفت وگوهای داخلی یمن بار دیگر تاکید کرد و گفت که آنها هرگونه طرح سازمان ملل که مبنای آن تسهیل روند بازسازی یمن باشد، رد نخواهند کرد.
به گفته این منابع، تحولات جانبی که به عنوان عامل فشاری بر عربستان عمل کرد؛ همان اعلام پایان یافتن بانک اهداف از طرف فرماندهی نظامی ائتلاف و دشوار شدن مسئله بود. این امر به معنای لزوم آغاز بحث درخصوص یک اقدام زمینی بود. این نیاز درحالی مطرح شد که مصر، پاکستان، اردن و سودان به عربستان گفته بودند که به هیچ وجه در یک اقدام زمینی علیه یمن شرکت نخواهند کرد.
آیا آنچه انجام شد، پایان نهایی جنگ است؟
روشن است که همگان بر این اساس رفتار نمی کنند زیرا انصارالله بر لزوم رفع سریع محاصره هوایی و دریایی یمن، توقف هرگونه حملات هوایی و گلوله باران مناطق جنوب یمن و اینکه هیچ کسی حق ندارد جلوی تداوم اقدام ارتش برای کنترل بر کل اراضی یمن را بگیرد، تاکید کرده اند. این همان مسئله ای است که عربستان از آن نگران است؛ عربستانی که طرح جایگزینی را براساس تطمیع شماری از قبایل جنوب آغاز کرده است. عربستان فکرمی کند که این آتش بس به ریاض اجازه فعالیت بیشتری را در این زمینه خواهد داد تا بستری را برای مخالفت با ارتش و انصارالله در استانهای جنوبی یمن ایجاد کند؛ بدون اینکه احتمال وقوع عملیاتی را با هدف تثبیت منطقه ای نیروهای وابسته به خود در استان حضر موت برای انتقال عبدربه منصور هادی رئیس جمهور مستعفی فراری به آنجا برای اقامت نادیده بگیرند.
رونمایی از پروژه جدید سعودیها
گرچه رسانه های وابسته به ارتجاع عرب به شکلی کاملا سنتی به هر سخنرانی سیدحسن نصر الله واکنش نشان داده وبا خلق توهماتی سعی در کاهش تاثیر گذاری آن دارند اما آخرین سخنرانی دبیر کل حزب الله لبنان وبازگویی شفاف بسیاری از حقایق در مورد اوضاع یمن شاهد یکی از بی سابقه ترین هجمه ها بود.
به گفته یک کارشناس لبنانی اگر سخنان سید مقاومت در مورد شکست طرح های آمریکا یا تجاوزات رژیم صهیونیستی برای حاکمان مادام العمر عرب قابل هضم نیست پرداختن وتبیین شکست یکی از ثروتمندترین کشورهای عربی که خود را قدرتمندترین آنها هم تصور می کند درمقابل یکی از فقیرترین کشورهای عرب را این حاکمان بی تردید تاب نخواهند آورد.
«صبر استراتژیک» مردم یمن که سید حسن نصر الله از آن نام برد به بار نشست واگر ابتدا تنها کشورهای بی طرف از شکست این طرح سخن می‌گفتند به تدریج اعضای ائتلاف مهاجم وحتی شاهزاده های سعودی را هم به این نتیجه رساند و دست آخر آنان را مجبور به پذیرش شکست کرد.
به گفته صاحب‌نظران بعد از اعلام رسمی پاکستان در عدم مشارکت در این تجاوز و نوسان مواضع قاهره شکست این تهاجم رسما اعلام شد اما کاهش تدریجی حضور سودان در جنگ و پیوستن امارات به جرگه مخالفان ادامه آن عملا شاهزاده های لجباز ریاض نشین را مجبور کرد تا تلاش کنند به دنبال راه آبرومندانه ای جهت بازگشت به حجم طبیعی خود در منطقه باشند، زیرا به تدریج برای آل سعود مشخص شد که ادامه تجاوز نه تنها ائتلاف جنگ را به سوی تفکیک پیش می برد بلکه احتمال فروپاشی ساختار خانواده سلطنتی عربستان را هم بیش ازهر زمان دیگری افزایش می دهد.
به اعتقاد کارشناسان اگر ریاض پیش از تهاجم به یمن صرفا به دلیل استعفا و فرار عبدربه منصور هادی دچار سرخوردگی شده بود امروز باید در کنار آن ناکامی، بار شکست جنگ در برابر یک کشور عربی ضعیف از لحاظ نظامی، فقیر از لحاظ اقتصادی، متزلزل از لحاظ سیاسی و نا آرام از لحاظ امنیتی را هم به دوش بکشد در حالیکه انگ همکاری با رژیم صهیونیستی، تجاوز به یک کشور همسایه عربی، فریب کشورهای عرب دیگر برای ورود به جنگی تجاوزکارانه ، هم پیمانی علنی با گروه تروریستی همچون القاعده و... را هم تحمل کند.
گرچه سهم عمده ای از این شکست مدیون مقاومت سرسختانه مردم یمن و مدیریت هوشمندانه دولت موقت این کشور به رهبری آقای عبدالملک الحوثی است اما نباید از اشتباهات بزرگ طرف متجاوز نیز به آسانی گذشت ، اشتباهاتی که خود یکی از مهمترین دلایل بروز ریزش در ائتلاف دهگانه هم محسوب می شود.
با نگاهی به تحلیل رسانه ها می توان دلیل ناکامی‌های عربستان در جنگ هفتم علیه یمن را در چند مورد زیر خلاصه کرد:
کپی برداری از ارتش صهیونیستی
تنبلی وشکنندگی بسیار زیاد نیروی زمینی ارتش عربستان که سید مقاومت چندی پیش به آن اشاره داشتند، شیفتگی بی‌حد وحصر به توانمندی موهوم نظامی ارتش صهیونیستی وتکیه بیش از حد ریاض بر نظامیان استیجاری باعث شد تا عربستان راهبردهای ارتش رژیم صهیونیستی که طی چند جنگ اخیر علیه لبنان و غزه در پیش گرفته بود را در دستور کار خود قرار دهد این شیفتگی به حدی بود که طراحان تجاوز به یمن حتی به ایرادات وارده به این راهبردها که منجر به شکست آن دربرابر مقاومت مردم غزه یا حزب الله لبنان شد ، هم توجه نکردند.
سران عربستان با این تصور که از طریق حملات هوایی پایه های قدرت دولت مردمی یمن در هم شکسته شده ومردم این کشور پرچم سفید را به علامت تسلیم شدن بر می افرازند بیش از چهار هفته بسیاری از مناطق این کشور را مورد حملات وحشیانه قرار داد اما به جای تضعیف روحیه یمنی ها تنها حس مقاومت وحتی انتقام را در میان آنها بر انگیخت وبه جای افزایش تنش در این کشور باعث متحد شدن آنها گردید.
بی توجهی آمریکا وسرخوردگی متحدان
دولت آمریکا از شکست های خود در عراق وافغانستان درس‌های زیادی را فرا گرفته است، گرچه این تجاوز بدون چراغ سبز آمریکا آغاز نمی شد وحتی تلاش گردید تا برای اعطای وجهه آمریکایی به آن بیانیه آغاز جنگ از واشنگتن قراءت گردد اما کاخ سفید با توجه به اندوخته تجارب خود از منطقه خاورمیانه از همان ابتدا سطح حمایت بین المللی ومنطقه ای از ائتلاف مهاجم را دریافت و تلاش کرد با وجود عدم اعلام مخالفت خویش با انجام جنگ، آنرا به شکل قابل توجهی نیز تایید نکند تا بدین شکل چند کشوری هم که به دل گرمی حضور آمریکا به این ائتلاف پیوسته بودند نیز از این عدم همکاری آمریکایی‌ها دچار سرخوردگی شده و در جستجوی منفذی برای فرار از آن باشند.
ارجحیت امنیت ملی بر کمک اقتصادی
به غیر از 5 کشور حوزه جنوبی خلیج فارس که از معضلی به نام آزادی خواهی مردم و اعتراض به نبود آزادی و دمکراسی در کشورهای خود رنج می‌برند و جنگ را راه حل مناسبی برای خروج از این بحران می دانند، بقیه کشورهای عضو این ائتلاف 10 گانه از پاکستان وترکیه که به شکلی از آن شانه خالی کرده اند گرفته تا سودان ومصر ، هر یک با مشکلات داخلی متعددی روبرو هستند وگرچه دلارهای نفتی می توانست انگیزه خوبی برای حضور آنها در ائتلاف باشد اما بی تردید در صورت بحرانی شدن اوضاع داخلی‌شان خرج کردن تمامی آن دلارها هم آنان را از ورطه مشکلات بعدی رهایی نمی بخشید.
برای سودان بحران زده وتقسیم شده ، یا مصر در حال جنگ با تروریست های سینا وحتی ترکیه که همچنان زخم های جنگ با جدایی طلبان این کشور را بر خود احساس می کند، در کنار مشکلات بسیار زیاد و روز افزون پاکستان دلارهای نفتی نمی توانند جایگزینی برای تامین امنیت ملی شان باشد و در صورت از دست رفتن این امنیت هر قدر هم که کمک های عربستان در گذشته، حال و آینده سخاوتمندانه باشد با زهم قادر نخواهد بود جایگزین امنیت ملی از دست رفته چنین کشورهایی شود.
کسی دنبال مشکلات جدید نیست
نباید فراموش کرد کشوری همچون پاکستان و حتی ترکیه که به سرعت حساب خود را از ائتلاف جدا کردند، کشورهایی با تنوع مذهبی هستند از اینرو قرار گرفتن آنها در سنگر عربستان که خود داعیه جنگ مذهبی علیه مذاهب دیگر را در یمن سر داده بود می توانست بازخوردهای بسیار وخیمی را بر این کشورها داشته باشد و باعث برهم خوردن انسجام جوامعشان شود.
شاهزاده های سعودی که تا دیروز در یمن به دنبال تثبیت هرچه بیشتر قدرت داخلی خود از یک سو و به رخ کشیدن توانمندی نظامی خود در منطقه از طریق به شکست کشاندن انصار الله بودند، مجبور شدند در مقابل مقاومت ملت یمن و درایت رهبران انصار الله سر تعظیم فرود آورده وبدون رسیدن وتحقق هدف اعلام شده خود یعنی بازگرداندن عبدربه منصور هادی به عدن این تهاجم را متوقف کنند.
به هر شکل خود نیز پیش از هر طرف دیگری دریافتند که ادامه جنگ فرسایشی علیه یمن به معنای پذیرش و ریسک کشیده شدن جنگ و درگیری به داخل خاک عربستان است واقعه ای که می تواند ساختار لرزان حاکمیت‌شان را به شدت تحت الشعاع قرار دهد.
اما آیا آل سعود واقعا شکست را پذیرفته اند؟ یا در سودای تکرار سناریوی دیگری از سناریوهای نخ نما شده ی صهیونیستها در منطقه می باشند ؟
امروز حرف وحدیث هایی در مورد تکرار پروژه ی مزدوران لحد در طول مرز عربستان و یمن از طریق طرفداران منصور هادی به گوش می رسد !
تا گاهی از آنها برای ایجاد اغتشاش استفاده شده وگاهی نیز آنها را مجبور به درخواست سهم خواهی در قدرت کند.
اسرائیل در این حربه متحمل شکست سختی شد، آیا پدرخوانده القاعده، همچون جنگ 27 روزه یمن به همین سرنوشت دچار خواهد شد؟
دست برتر توان موشکی ایران بر سر کشورهای حاشیه خلیج فارس + دانلود
گروه جنگ نرم مشرق- مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل آمریکا طی گزارش 351 صفحه‌ای خود به بررسی مفصل توان نظامی ایران، کشورهای عربی خلیج فارس، و آمریکا در منطقه پرداخت. این گزارش که تحت عنوان «تغییر توازن امنیتی در خلیج (فارس): جنگ‌افزارهای مشترک و نامتقارن، موشک‌ها و دفاع موشکی، جنگ مدنی و عاملان غیر دولتی، و قدرت‌های خارجی» است، در 12 فصل تدوین شده که خلاصه بخش‌های مهم آن به شرح زیر است:
جنگ‌افزارهای نامتقارن/نامنظم
ایران مجبور بوده است تا دست به ارتقای قابلیت‌های جنگی غیرمرسوم و نامنظم بزند چرا که نه دارای منابع لازم برای مقابله با مدرن‌‌سازی نظامی کشورهای عرب خلیج فارس، آمریکا، انگلیس، و فرانسه است و نه می‌تواند باتوجه به محدودیت‌های شدیدی که قدرت‌های خارجی بر آن تحمیل کرده‌اند دست به خرید سلاح‌های مدرن و فناوری‌های نظامی بزند.
اهمیت استراتژیک غیرقابل تغییر منطقه خلیج فارس
کلیه تغییرات نظامی در خلیج‌فارس را باید در یک بافت استراتژیک وسیع‌تر بررسی کرد. افزایش صدور مواد نفتی و سوختی در خارج از خلیج فارس سبب کاستن اهمیت استراتژیک حیاتی این منطقه برای اقتصاد جهانی و آمریکا نشده است. هرچند این کار سبب کاهش سهم مواد نفتی جهانی خلیج فارس شده است اما هنوز هم خاورمیانه 32.2 درصد از سهم جهانی را در سال 2013 به خود اختصاص داده است، که برابر است با 28.358 میلیارد بشکه در روز.
نقشه اهمیت استراتژیک جهانی صادرات نفت خلیج فارس
هزینه‌های نظامی
روش‌های بسیار متفاوتی برای اندازه‌گیری میزان و قابلیت نیروهای نظامی وجود دارد. با این حال میزان پولی که یک قدرت نظامی برای مباحث امنیتی خود صرف می‌کند یک نشانه کلیدی برای نمایش قدرت است. این امر نشان‌دهنده معیاری کلی در خصوص قابلیت‌های کلی نظامی است و از این رو هنگامی که با دیگر مخارج مقایسه شود نمایانگر میزان ارزشی است که یک دولت برای امنیت خود قائل است. در خصوص کشورهای خلیج‌فارس هم مخارج کلی امنیت ملی و هم داده‌های مربوط به انتقال سلاح جزو نشان‌گرهای کلیدی به حساب می‌آیند، هر چند که ایران به دنبال ایجاد یک پایگاه صنعتی مهم برای دفاع ملی خود است.
مصارف نظامی کشورهای خلیج فارس، 1997ـ 2014
تفاوت انتقال سلاح: ایران در برابر شورای همکاری کشورهای خلیج فارس 2004ـ2011
تفاوت انتقال سلاح: ایران در برابر شورای همکاری کشورهای خلیج فارس 2004ـ2011
نیروی انسانی نظامی
نیروی انسانی نظامی یکی دیگر از علائم قدرت نظامی است، هرچند که در خصوص اهمیت آن می‌توان به راحتی اغراق کرد. تجربه جنگی، آموزش، آمادگی، و تسلیحات از جمله موارد حیاتی به حساب می‌آیند. قدرت سلاح‌ها و فناوری نظامی علائم بهتری برای نمایش قابلیت نظامی می‌باشند. همچنین نیروی انسانی تنها هنگامی مفید است که بتواند در جنگ مستقر یافته و حمایت شود. مجموع نفرات نظامی یک کشور معیار مفیدی برای سنجش نمایش قدرت یا قابلیت رزمایش در یک سناریوی جهان واقعی نیست. با این حال ایران به طور کلی از نظر نیروهای انسانی فعال دست برتر دارد.
مجموع نیروهای انسانی فعال، ذخیره، و شبه‌نظامی کشورهای خلیج فارس
مجموع نیروهای انسانی فعال کشورهای خلیج به تفکیک شاخه نظامی
نیروهای زمینی
همانند قیاس دیگر عناصر کلیدی قدرت نظامی، قیاس نیروهای زمینی مرسوم نیز باید به شکلی محتاطانه مورد بررسی قرار گیرد. مجموع منابع نظامی تنها یکی از عناصر قدرت نظامی است. در هر سناریوی واقعی، تنها گزیده‌ای از عناصر نیروهای زمینی در نظر گرفته خواهد شد و عموماً در ترکیب قدرت هوایی، دریایی، و موشکی. توازن زمینی نیز ممکن است شدیداً توسط عوامل غیر دولتی و یا نیروهای امنیت داخلی و پلیس شبه‌نظامی شکل داده شود، نیروهایی که در گزارشات گاهی اوقات در نظر گرفته نشده و اغلب در منابع غیرمحرمانه اشتباه و یا تاریخ گذشته هستند.
تانک‌های جنگی اصلی و دیگر خودروهای زرهی
مجموع توپخانه، راکت، و خمپاره‌انداز
نیروی دریایی
قدرت دریایی موجود در خلیج‌فارس از اهمیت خاصی برای شورای همکاری کشورهای عرب، ایران، عراق برخوردار است. این قدرت همچنین برای بسیاری از اقتصادهای خارج خلیج‌فارس که وابسته به جریان پایدار صادرات نفت خاورمیانه هستند دارای اهمیت است. کشورهای خلیج‌فارس هم به جریان پایدار صادرات به عنوان بخش کلیدی درآمد خود وابسته‌اند و هم به جریان پایدار ترابری کشتی‌ها به بنادر موجود در خلیج فارس. اقتصادهای خارجی ـ به ویژه اقتصادهای آسیایی ـ وابسته به صادرات مواد نفتی از خلیج فارس هستند، و لذا در صورت هر گونه اختلال مهم در جریان صادرات خلیج فارس با افزایش جهانی قیمت مواد نفتی مواجه خواهند شد. درگیری دریایی مستمر، تأثیر مهمی بر کل اقتصاد جهانی خواهد داشت.
تمرکز ایران بر جنگ‌افزارهای نامتقارن سبب شده است تا ایران دست به خرید سه زیردریایی روسی و نیز تعداد زیادی زیردریاپیمای کوچک بزند. در حال حاضر ایران از نظر «توازن زیردریایی» حداقل از نظر تعداد در قیاس با کشورهای عرب عضو شورای همکاری کاملاً از برتری برخوردار است. تنها امارات و عربستان دارای زیردریاپیماهای کوچک هستند. زیردریایی کلاس طارق ایران تنها زیردریایی مهم موجود در ناوگان دریایی کشورهای خلیج فارس است. این نوع زیردریایی به ایران قابلیت‌هایی را می‌دهد تا بتواند با حضور سطحی آمریکا در خلیج فارس مقابله کرده و به طور پنهان و بدون اینکه شناسایی شود به کشتی‌ها حمله کند.
نیروهای انسانی دریایی، گارد ساحلی، و ناوی
کشتی‌های نیروی دریایی کشورهای خلیج فارس به تفکیک کشور
توازن زیردریایی و زیردریاپیما
نیروی هوایی
قدرت هوایی نقش کلیدی در اکثر سناریوهای بالقوه در خلیج فارس دارد، حتی در سناریوهایی که درگیری دریایی و زمینی نسبتاً سطح پایین را شامل می‌شوند. ایران دارای تعداد زیادی F-4D/E و F-14 است، با این حال جنگنده‌های ایران نسبت به F-15، F-16، Mirage 2000، Tornado، و Typhoon کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از عملکرد بسیار پایینی در جنگ و مأموریت هوایی برخوردارند.
در جهان واقعی، ایران با توجه به تحریم‌ها و دیگر موانع موجود برای واردات تسلیحات مدرن توانایی به‌روزرسانی نیروی هوایی خود را نداشته است و از این رو نمی‌تواند به راحتی با نیروهای هوایی کشورهای شورای همکاری رقابت کند.
قدرت جنگ هوایی کشورهای خلیج فارس به تفکیک نوع و مأموریت
جنگنده‌های کشورهای خلیج فارس
موشک‌های سطح به سطح
ایران توجه خاصی به موشک‌های سطح به سطح و راکت‌های پرتابی دوربرد داشته است، عربستان موشک‌های سطح به سطح چینی را خریده است و بسیاری از کشورهای شورای همکاری نیز تعدادی راکت پرتابی دوربرد دارند. تعداد این نیروها به طور خلاصه در اشکال زیر آورده شده است اما این تخمین‌ها بسیار نامطمئن و از منبعی به منبع دیگر متفاوت است و به روز نمی‌باشند. لذا این ارقام تصویر واضحی از سطوح توسعه و تولید راکت‌ها و موشک‌های ایرانی ارائه نمی‌دهند.
در حال حاضر نیروهای موشکی و راکت‌های پرتابی دوربرد ایران و عربستان از میزان مرگباری محدودی برخوردارند زیرا آنها وابسته به سرجنگی‌های مرسوم بوده و دارای دقت و اعتبار محدودی هستند. با این حال ایران به دنبال ایجاد موشک‌های سطح به سطح دقیق و هدایت‌شونده است و ممکن است که به دنبال سرجنگی‌های موشکی مجهز به سلاح هسته‌ای نیز باشد.
موشک‌اندازهای زمین به زمین کشورهای خلیج فارس
برد تخمینی توان موشک‌های دوربرد ایران
دفاع موشکی
از آنجا که ایران برای گسترش برد حملات زمینی، هوایی و دریایی خود و نیز جبران ضعف نیروهای هوایی خود از راکت‌های توپخانه‌ای دوربردتر و موشک‌های مختلف استفاده می‌کند، کشورهای عرب شورای همکاری نیز تاکید زیادی بر دفاع موشکی دارند. آمریکا و هم‌پیمانانش نه تنها باید با تهدید کنونی ناشی از موشک‌ها و راکت‌های توپخانه‌ای ایران مقابله کنند، بلکه باید با تهدیدات آتی ناشی از افزایش دقت، سامانه‌های هدایتی، قابلیت اطمینان، قابلیت هدف‌گیری، و لایه‌های انواع مختلفی از واحدهای آتش در تعداد بالا برای تیرباران سامانه‌های دفاعی مقابله کنند.
ایران در حال حاضر دارای قابلیت‌های دفاع موشکی نیست، و روسیه و چین تنها منابع بالقوه ایران برای فروش مستقیم سامانه‌های دفاع موشکی هستند. تاکنون نیز نه روسیه و نه چین تمایلی برای فروش چنین سامانه‌های دفاع موشکی به ایران نبوده‌اند. از طرف دیگر، ایران نیز مدعی شده است که با به‌روزرسانی سری موشک‌های اس 200 و ساخت معادل اس 300 و اس 400 خود با نام باور 373 این کمبود را جبران خواهد کرد.
همچنین ایران مدعی است که موشک‌هایی با سطح مقطع راداری محدود ساخته است و زمان واکنش به سامانه‌های ضدموشکی را کاهش داده است. همانند دیگر ادعاهای ایران در مورد بهبود سامانه‌های تسلیحاتی خود، ممکن است چنین اظهاراتی فاقد ارزش باشند و باید با احتیاط با آنها برخورد کرد.
پرتاب‌گر‌های دفاع موشکی بالستیک کشورهای خلیج فارس
تهدید بالقوه ناشی از نیروهای هسته‌ای ایران
تلاشهای ایران برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای همچنان نامشخص و بحث‌برانگیز باقی مانده است و برنامه‌های هسته‌ای آن هم اکنون موضوع مذاکرات شدید کنترل تسلیحات با آمریکا و دیگر اعضای 1+5 است. نتیجه این مذاکرات می‌تواند نقش حیاتی در شکل‌دهی توازن نظامی منطقه داشته باشد. اگر ایران هسته‌ای شود، توازن کلی نیروهای منطقه نیز به همین سمت پیش خواهد رفت. اگر نشود، احتمالاً این توازن چندان تهدیدآمیز نخواهد بود، هرچند که خطر درگیری‌های نامتقارن و مرسوم به انضمام شکل‌دهی مستمر تهدید ناشی از عوامل غیردولتی همچنان بر قوت خود باقی خواهد ماند.
سرجنگی‌های هسته‌ای به نیروهای موشکی ایران قابلیت بازدارندگی بیشتری خواهد داد و احتمالاً یک مانع هسته‌ای در برابر حملات موشک‌های کروز و هوایی کشورهای عرب خلیج فارس و آمریکا برای ایران ایجاد خواهد کرد.
تأسیسات هسته‌ای، دیگر سلاح‌ها (که در این گزارش از آنها به عنوان سلاح کشتارجمعی یاد شده است) و موشکی اصلی ایران
افراط‌گرایی و تروریسم، و نیروهای شبه‌نظامی و امنیتی
توازن امنیتی خلیج فارس به شدت و در نتیجه ظهور عناصر جهادی و عوامل غیر دولتی خشن تغییر کرده است و هم اکنون در حال شکل‌دهی به توازن نظامی در جنگ‌های سوریه، عراق، و یمن است. به طور کل، ترکیب تهدیدات داخلی و عوامل غیر دولتی خارجی به حدی رسیده است که به اندازه خطر بروز درگیری نظامی جدی بین دولت‌ها، می‌تواند به طور جدی تهدیدآمیز باشد.
تاکنون ایران حمایت‌های مالی، تسلیحاتی، لجستیکی از تروریستها و گروههای شبه‌نظامی موجود در خاورمیانه و آسیای مرکزی به عمل آورده است. ایران از نیروی قدس سپاه پاسداران و گروههای شبه‌نظامی استفاده می‌کند تا به اهداف سیاست خارجی خود برسد، عملیات‌های اطلاعاتی خود را پوشش دهد، و ثبات خاورمیانه را برهم بزند. نیروی قدس مکانیسم اصلی ایران برای ایجاد و حمایت از تروریستها در خارج است.
برآورد وزارت خارجه آمریکا در مورد گرایش به تروریسم در ایران، 1970ـ2013 ـ بخش اول
برآورد وزارت خارجه آمریکا در مورد گرایش به تروریسم در ایران، 1970ـ2013 ـ بخش دوم
نیروهای آمریکایی موجود در خلیج فارس و مجموع قابلیت‌های نمایش قدرت
توازن نظامی در منطقه خلیج فارس توسط تعدادی قدرت خارجی شکل گرفته است. قدرت‌های اصلی غربی درگیر عبارتند از انگلیس، فرانسه، و آمریکا و قدرت‌های عربی خارجی مانند مصر و اردن. با این حال، آمریکا در چهارچوب تعهدات جاری و قابلیت‌های نمایش قدرت از هر جهت بزرگترین قدرت خارجی به حساب می‌آید و با تقویت قابلیت‌های نظامی خود در خلیج فارس و نیز قابلیت‌های کشورهای هم‌پیمانش در شبه جزیره عرب، یک عامل بازدارنده و دفاعی کلیدی در برابر ایران به حساب می‌آید ــ به ویژه در حوزه قدرت هوایی، دفاع موشکی، و عملیات‌های هوایی و دریایی.
با این حال، یکی از دغدغه‌های اصلی آمریکا ایران است. ایران همچنان در حال پیگیری سیاست‌هایی است که منافع و اهداف استراتژیک آمریکا در سراسر خاورمیانه را به خطر می‌اندازد. ایران علاوه بر برنامه هسته‌ای خود، توانمندی سایبری قابل‌توجهی داشته و نیز دارای وسیع‌ترین و متنوع‌ترین زرادخانه موشک بالستیک در خاورمیانه است. ایران با موشک‌هایی با برد بیش از 2000 کیلومتر، و با دقت فزاینده حاصل از فناوری‌های خارجی‌ای که به طور خلاقانه برای بهبود زرادخانه موشکی سازگار شده‌اند، قادر است تا به تمامی اهداف موجود در منطقه حمله کند. ایران همچنین قابلیت‌های دفاع هوایی خود را افزایش داده و در حال ارتقای قابلیت‌های خود برای مقابله با تهدیدات دریایی است که برای جریان تجارت جهانی در تنگه هرمز تهدیدآمیز است.
فهرست محتویات این گزارش به ترتیب زیر است:
فصل اول) توازن امنیتی: توازن در حال تغییر نیروهای خلیج فارس و تهدیدات منطقه‌ای
· توازن نظامی مرسوم در حال تغییر
· چشم‌اندازهای یک پیمان عربی وسیع‌تر
· توازن هسته‌ای، راکتی/موشکی، و دفاع موشکی
· جنگ‌افزارهای نامتقارن/نامنظم
· عاملان غیردولتی و نیروهای امنیتی داخلی: تروریسم، جنگ مدنی و شورش
· جنبه مدنی امنیت
· داده‌های مربوط به اندازه‌گیری طبیعت در حال تغییر توازن امنیتی
· اهمیت استراتژیک غیر قابل تغییر منطقه خلیج فارس
o نیروهای نظامی کشورهای خلیج فارس
o نیروهای خارجی کلیدی
o نقشه تأسیسات انرژی خلیج فارس و جغرافیای گسترده‌تری از منطقه
o نقشه اهمیت استراتژیک جهانی صادرات نفت خلیج فارس
فصل دوم) هزینه‌های نظامی
· مصارف نظامی کشورهای خلیج فارس، 1997ـ 2014
· هزینه‌های نظامی در قالب درصدی از تولید ناخالص داخلی برای کشورهای خلیج فارس
· تولید ناخالص داخلی کشورهای خلیج فارس
فصل سوم) واردات سلاح
· نبود داده‌های رسمی معتبر در مورد مجموع نقل و انتقال سلاح
· داده‌های رسمی مختلف در مورد نقل و انتقال سلاح‌های آمریکایی: آژانس همکاری امنیت دفاعی (DCSA)
· داده‌های رسمی مختلف در مورد نقل و انتقال سلاح‌های آمریکایی: خدمات پژوهشی کنگره (CRS))
· گزارشات تجاری و رسانه‌ای
· گزارشات ان‌جی‌اوها
· نگاهی به انتقال سلاح‌های مهم
o تفاوت انتقال سلاح: ایران در برابر شورای همکاری کشورهای خلیج فارس 2004ـ2011
o توافقات انتقال سلاح به دلار آمریکا
o انتقال سلاح‌های اصلی آمریکا به عربستان سعودی: اکتبر 2010 الی اکتبر 2014
o تخمین SIPRI در مورد توافقات انتقال سلاح: 2004 ـ 2008 به دلار آمریکا
o تخمین SIPRI در مورد توافقات انتقال سلاح: 2009 ـ 2013 به دلار آمریکا
o گزیده فروش سلاح‌های آمریکایی و غیر آمریکایی در خلیج فارس
فصل چهارم) نیروهای انسانی نظامی
· مجموع نیروهای انسانی فعال، ذخیره، و شبه‌نظامی کشورهای خلیج فارس
· مجموع نیروهای انسانی فعال کشورهای خلیج فارس به تفکیک شاخه نظامی
· مجموع نیروهای ذخیره کشورهای خلیج فارس
فصل پنجم) نیروهای زمینی
· ملاحظات سناریو
· عناصر دیگر قدرت نیروی زمینی
· پرسنل نیروهای زمینی
· رزمایش و نمایش قدرت
o موانع جغرافیایی برای عملیات نیروهای زمینی خلیج فارس
o «لولای کویت»
· نیروی زرهی
· کمیت توپخانه در برابر کیفیت توپخانه
· نبرد هوایی ـ زمینی
· محدودیت‌های ایران؛ نقش آتی و حیاتی عراق؛ نقش آتی سوریه، مصر، و اردن؛ و مشکل یمن
o مجموع نیروی انسانی زمینی و ارتش کشورهای خلیج فارس ـ نیروهای فعال و شبه‌نظامی
o مجموع نیروی انسانی زمینی و ارتش کشورهای خلیج فارس ـ نیروهای ذخیره
o تمایزات ملی در ساختار نیروی زمینی کشورهای خلیج فارس
o تانک‌های جنگی اصلی و دیگر خودروهای زرهی
o تأمین‌کنندگان تانک‌های جنگی اصلی به تفکیک کشور عملیات‌کننده و سال تولید
o مجموع توپخانه، راکت، و خمپاره‌انداز
o وابستگی ایران به سلاح‌های زمینی قدیمی و متوسط/منسوخ
o تأثیر حمله آمریکا و دولت اسلامی (داعش) بر توازن ایران ـ عراق
فصل ششم) نیروهای دریایی
· قدرت دریایی، سناریوها، و جنگ‌افزارهای مشترک
o نقشه میادین نفتی خلیج فارس و مناطق هدف
o نقشه قدرت دریایی و تنگه هرمز
o نقشه زیرساخت‌های انرژی عربستان: مطالعه موردی اهداف خلیج فارس ـ دریای سرخ
o نقشه بنادر و لنگرگاه‌های کلیدی خلیج فارس
· عناصر کمتر قابل سنجش قدرت دریایی
· نیروهای انسانی دریایی
· قدرت کلی کشتی‌های سطحی
· قایق‌های گشتی و جنگ‌افزارهای نامتقارن/نامنظم
· زیردریایی‌ها، زیردریاپیما‌ها، و جنگ‌افزارهای ضد زیردریایی
· جنگ‌افزارهای مینی
o نیروهای انسانی دریایی، گارد ساحلی، و ناوی
o کشتی‌های نیروی دریایی کشورهای خلیج فارس به تفکیک کشور
o نیروهای دریایی سطحی ایران
o نیروهای دریایی سطحی شورای همکاری کشورهای خلیج فارس
o وابستگی ایران به سامانه‌های دریایی قدیمی/متوسط
o منبع کشتی‌های دریایی زرهی ساخت غرب به تفکیک سازنده
o قایق گشتی
o تأسیسات نظامی ایران داخل و خارج خلیج فارس
o توازن زیردریایی و زیردریاپیما
o نقشه عمق خلیج فارس
o قابلیت‌های مین‌گذاری
o ناوچه‌های آب‌خاکی به تفکیک نوع و کشور
فصل هفتم) نیروهای هوایی و دفاع هوایی
· قدرت هوایی، سناریوها، و جنگ‌افزارهای مشترک
o نقشه مناطق عملیاتی اصلی در حریم هوایی ایران و کشورهای عرب خلیج فارس
o نقشه عمق «استراتژیک» ایران در حریم هوایی
o نقشه تأسیسات پتروشیمی آسیب‌پذیر ایران
o نقشه پایگاه‌های هوایی اصلی خلیج فارس
· عناصر کمتر قابل سنجش قدرت هوایی
· نفرات نیروی هوایی و دفاع هوایی
· قدرت کلی نیروی هوایی و قدرت جنگی به تفکیک نوع جنگنده و مأموریت
· قدرت جنگنده‌های مدرن و مهمات
· حمله نیروهای هوایی و زمینی و بالگردهای مسلح
· بالگردهای مسلح دریایی و قابلیت هوایی
· قابلیت‌های ISR، C4I/BM، و AWACS
· پهپادها (UAV) و پهپادهای جنگی (UCAV)
· قابلیت‌های سرکوب دفاع هوایی دشمن (SEAD)
o نیروی انسانی نیروی هوایی و دفاع هوایی در خلیج
o مجموع جنگنده‌های خلیج فارس
o قدرت جنگ هوایی کشورهای خلیج فارس به تفکیک نوع و مأموریت
o جنگنده‌های کشورهای خلیج فارس
o وابستگی ایران به سامانه‌های هوایی قدیمی/متوسط
o حمله نیروهای هوایی و زمینی و بالگردهای مسلح
o بالگردهای مسلح دریایی
o قابلیت‌های ISR و AWACS
o پروژه‌ها/امتیازات پهپادهای ایران
· نیروهای دفاع هوایی مستقر در خشکی
· دفاع هوایی خاکی، سناریوها، و جنگ‌افزارهای مشترک
· عناصر کمتر قابل سنجش دفاع هوایی مستقر در خشکی
· خدمات دفاع هوایی
· نیروها و سلاح‌های دفاع هوایی
o نیروی انسانی دفاع هوایی
o سامانه‌های دفاع هوایی زمینی خلیج فارس
o عملکرد سامانه اصلی دفاع هوایی زمینی خلیج فارس
فصل هشتم) موشک‌های سطح به سطح
· نیروهای موشکی عربستان
· نیروهای موشکی ایران
· ارزش استراتژیک وسیع‌تر راکت‌ها و موشک‌های کوتاه‌برد ایران
· سامانه‌های موشکی میان‌برد و دوربرد ایران
· تلاشهای محتمل و مستمر توسعه موشک‌های کروز
· تأثیر کوتاه‌مدت تهدید موشکی ایران
· شکل‌دهی تهدید آتی: سرجنگی‌های هسته‌ای در برابر سرجنگی‌های مرسوم دقیق
· جنگ موشکی، سیاسی، و روانی و جنگ‌های ارعابی
· دیدن برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران در جای خود
· چالش‌های مربوط به توسعه نیروی موشکی هسته‌ای توسط ایران
· توان موشکی آمریکا
o موشک‌اندازهای زمین به زمین کشورهای خلیج فارس
o توان موشکی اصلی ایران
o برد تخمینی توان موشک‌های کوتاه‌برد ایران
o برد تخمینی توان موشک‌های دوربرد ایران
فصل نهم) دفاع موشکی
· سامانه‌های موشکی هاوک و پاتریوت
· نقش آمریکا در ترغیب ایجاد دفاع موشک یکپارچه و منطقه‌ای وسیع
· سامانه‌های دفاع موشکی کشورهای عرب خلیج فارس و سامانه‌های US PAC-3 و THAAD آمریکا
· لازمه یکپارچگی و قابلیت عملیاتی کامل
· سامانه‌های دفاع موشکی میدانی مستقر در کشتی‌های آمریکا ـ مجموعه موشک‌های استاندارد
· دفاع موشکی ترکیه و دیگر اقدامات مربوطه
· سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل
· دفاع‌های موشکی ایران
· مقابله ایران با دفاع‌های موشکی
o نیروهای کشورهای خلیج فارس به همراه پرتاب‌کننده‌های دفاع موشکی بالستیک میدانی
o دفاع‌های موشکی یکپارچه
o دفاع‌های موشکی و جنگ موشکی در خلیج فارس
فصل دهم) تهدید بالقوه ناشی از نیروهای هسته‌ای ایران
· تحقیقات نامطمئن ایران برای نیروهای هسته‌ای
· اهداف استراتژیک ایران و تأثیر نیروهای هسته‌ای ایران
· کشورهای عرب خلیج فارس و ارزش استراتژیک سلاح‌های هسته‌ای ایران
· مسائل غنی‌سازی
· نگاهی به آن سوی غنی‌سازی و پلوتونیوم
· یافته‌های کلیدی IAEA در مورد تلاشهای سلاح‌های هسته‌ای ایران
· داده‌های طراحی سلاح
· سطح نامطمئن پیشرفت ایران: بی‌خبری بی‌خبریست
· قابلیت‌های شیوع سلاح‌های ایران
· قضاوت در مورد موفقیت یا شکست توافق نهایی با ایران
· پیش‌گیری، بازدارندگی، و تکثیر
· سلاح‌های هسته‌ای خلیج فارس
· نقش آمریکا در بازدارندگی طولانی‌مدت
o تأسیسات هسته‌ای، دیگر سلاح‌های کشتار جمعی، و موشکی اصلی ایران
فصل یازدهم) افراط‌گرایی و تروریسم، و نیروهای شبه‌نظامی و امنیتی
· ظهور دولت اسلامی (داعش)
· چالش استراتژیک در یمن
· ظهور تهدید تروریست و افراط‌گرایی
· افزایش نیروهای شبه‌نظامی و امنیتی داخلی
· مشکلات و چالش‌های موجود در ایجاد نیروهای شبه‌نظامی و امنیتی داخلی موثر
o مقایسه میزان تهدیدات تروریستی کشورهای خلیج فارس و دیگر کشورهای منطقه
o تعریف وزارت خارجه آمریکا از تهدیدات تروریستی و دولت‌های حامی تروریسم در یا نزدیکی کشورهای خلیج فارس
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 بحرین
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 کویت
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 قطر
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 عربستان
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 امارات
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 ایران
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 عراق
o برآورد وزارت خارجه در مورد گرایش به تروریسم، 1970ـ2013 یمن
o برآورد مجموع خدمات نیروهای شبه‌نظامی و امنیتی داخلی
o ساختار و شمار نیروهای شبه نظامی خلیج فارس
o ارزیابی وزارت دفاع آمریکا در مورد مشکلات موجود در عملیات‌های امنیتی کشورهای خلیج فارس
فصل دوازدهم) نیروهای آمریکایی موجود در خلیج فارس و مجموع قابلیت‌های نمایش قدرت
· استراتژی آمریکا و نقش هم‌پیمانان خلیج فارس
· مناطق کلیدی همکاری
· نیروهای آمریکایی موجود در خلیج فارس و نیروهای نمایش قدرت آمریکا
· انتقال سلاح‌های آمریکایی
o گزیده اظهارات ژنرال لوید آستین سوم، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، در کمیته خدمات مسلح مجلس در 6 مارس 2014
o حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس و جهان
o حضور تفنگداران دریایی آمریکا در خلیج فارس و جهان
o کشتی‌های جنگی نیروی دریایی آمریکا
o فهرست جنگنده‌های نیروی دریایی آمریکا
o نیروی انسانی بخش هوایی آمریکا در خلیج فارس و سراسر جهان
o فهرست جنگنده‌های نیروی هوایی آمریکا
o فروش تسلیحات آمریکا به شورای همکاری کشورهای عرب و عراق: 2002ـ2013 (این اطلاعات بر اساس داده‌های آژانس همکاری امنیت دفاعی آمریکا تنظیم شده است).
برای دانلود سند روی تصویر کلیک کنید
در فضای حوزوی به چه کسی "علامه" می‌گویند؟/ بازخوانی مدارج علمی علامه امینی، طباطبایی، حسن‌زاده آملی و جعفری
گروه سیاسی مشرق - چند روز پیش، در
همایش بزرگداشت بانو خدیجه ثقفی، همسر امام خمینی (ره)، که با حضور اعضای بیت امام
و برخی از مسئولین تشکیل شد، آقای هاشمی رفسنجانی نیز یکی از سخنرانان مراسم بودند
و در اوایل سخنرانی خود از حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی اینگونه تقدیر
کرد: «علامه حجت الاسلام و المسلمین حاج حسن
آقا خمینی مجتهد نمونه‌ای است که با هوش بالا به خوبی مسایل را تحلیل می‌کند و درس
خارج ایشان در قم مورد توجه است و از جمله کارهای ایشان و برادرانشان سید یاسر و
سید علی که تفاوت بین آنها نمی‌بینم این است که آثار امام و اسناد مربوط به ایشان
را حفظ کنند.»[1]
اولین کلمه این عبارت باعث شد که بحث‌های زیادی شکل بگیرد و افراد زیادی نسبت به
عنوانی که آقای هاشمی به کار بردند، اظهار تعجب کردند. در ادامه به نکاتی در این
باره اشاره خواهیم کرد:تعریف برخی از عناوین حوزوی
در عرف حوزوی عناوین زیادی وجود دارد که بر اساس آنها طلاب را مخاطب قرار می‌دهند؛ مثلا طلبه‌ای که چند سال از درس حوزه را خوانده باشد، حجت الاسلام و طلبه‌ای که استاد درس خارج فقه یا اصول است و اجازه اجتهاد نیز دارد، اغلب حجت الاسلام و المسلمین و یا آیت الله می‌خوانند و تنها کسانی را آیت الله العظمی می‌گویند که جز مراجع معروف یا مراجع دارای رساله باشند.
این عناوین هرچند متر و معیار مشخص و دقیقی ندارد، اما آنقدرها هم بی‌پایه و اساس نیست، مثلا هیچ‌کس در حوزه، طلبه سطح یک را آیت الله و یا استادی را که 30 سال درس خارج داده است، حجت الاسلام نمی‌خواند. برخی از عناوین نیز هستند که برای افراد خاصی استفاده می‌شود. مثلا، لفظ علامه برای کسانی است که سال‌ها، حداقل 40 یا 50 سال، در علوم مختلف مطالعه و تدریس داشته و در اغلب علوم متعارف حوزوی نیز صاحب نظر هستند. دقت علما در بر کار بردن عنوان «علامه» آنقدر زیاد است که طی چند دهه گذشته شاید نتوان بیش از 10 نفر را ذکر کرد که با عنوان علامه مشهور شده‌اند، دقت علما روی استفاده از الفاظ حوزوی به قدری است که شهید مطهری با آن همه آثار و مقالات و سخنرانی‌ها در موضوعات مختلف، در میان حوزویان به عنوان علامه خطاب نشده است.
آثار علامه‌های معروف در چند دهه اخیر
از بین علمایی که طی چند دهة گذشته به عنوان علامه شناخته شده‌اند، افرادی به چشم می‌خورند که عمر خود را در راه تدریس و تحقیق علمی گذرانده‌اند و بیش از 60 یا 70 سال سابقه علمی دارند. برخی از این افراد عبارتند از: علامه طباطبایی، علامه جعفری، علامه امینی، علامه حسن زاده آملی. برای اینکه شأن و جایگاه علمی این افراد معلوم شود، برخی از آثار ایشان را نقل می‌کنیم که هر کدام از این علما با یکی از آثارشان انقلابی در عرصه حوزه و علوم انسانی و دفاع از اسلام و تشیع به راه انداختند.
این آثار و سوابق چند ده سالة هر یک از علما در تدریس و تحقیق در حوزه علمیه نشان می‌دهد که عنوان «علامه» به راحتی قابل دستیابی نیست و باید زحمات و تلاشهای زیادی در حوزه علمیه کشید تا دیگران شما را به عنوان «علامه» بشناسند.
سید حسن خمینی چه آثاری در فضای علمی دارد؟
حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی سال‌هاست که در قم مشغول تحصیل و تحقیق و تدریس دروس حوزی است. سایت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) سوابق تدریس وی در حوزه را اینگونه نقل کرده است:
«سید حسن
خمینی دو سال بعد از ورود به حوزه علمیه قم (سال 1370) در مدرسه کرمانی ها فعالیت در
زمینه تدریس مقدمات را شروع و در مدت 8 سال کتابهایی نظیر: جامع‌المقدمات، سیوطی، مغنی
اللبیب و مختصرالمعانی، معالم، شرح لمعه، منطق مظفر را تدرس کرده از سال 1379 به مدت
10 سال به تدریس سطوح عالی پرداخته و در این مدت کتابهایی نظیر: رسائل، مکاسب محرمه،
بیع، خیارات و کفایه را در کارنامه فعالیتهای تدریسی خود دارد و بعضی از این کتب را
حتی 2 یا 3 بار به تدریس نشسته است.
درس فلسفه سید حسن آقا که با تدریس کتاب منظومه مرحوم ملاهادی سبزواری از سال 1385 شروع شده است، در آبان سال 1391 به پایان رسید.
تدریس خارج اصول حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی از سال تحصیلی 90-1389 شروع شده و هم اکنون در محل مدرسه دارالشفای قم ادامه دارد و کلاس درس وی از کلاس های پررونق حوزه قم است.»[2]
این سوابق نشان می‌دهد که سیدحسن آقا در 20 سال گذشته بیشتر مشغول به مطالعه دروس حوزوی بوده و به قول طلبه‌ها ممحض در علوم حوزوی شده است.
به گفته سایت مذکور، آثار ایشان عبارتند از:
این آثار و سوابق تدریس نشان می‌دهد که ایشان سال‌ها در حوزه به تدریس و تحقیق اشغال داشته است، اما نشان می‌دهد که ایشان تا متخصص در همه یا اغلب دروس حوزوی فاصله زیادی دارند اگرچه دارای استعداد قابل توجهی هستند ولی در ابتدای راه هستند و باید تلاش زیادی در فضای حوزوی داشته باشند تا بتوانند به مدارج بالای علمی دست یابند،
آقای هاشمی، سخنان امام به فخرالدین حجازی را به یاد بیاورید
آقای هاشمی با به کاربردن عنوان «علامه» در همایشی رسمی و در مقام یک سخنران، نشان دادند که دقیقا معنای این لفظ را مدنظر دارند و می‌خواهند سید حسن خمینی را به عنوان یک علامه معرفی کنند. در صورتی که همان‌گونه که بیان شد، این لقب را بیشتر برای علمای متبحر در چندین علم و علمای باسابقه به کار می‌برند و سیدحسن آقا هرچند بیش از 20 سال است که در فضای حوزه تدریس و تحقیق دارند، اما برای عنوان «علامه» هنوز جوان به شمار می‌آیند. به نظر می‌رسد که به کار بردن اینگونه القاب و عناوین برای فردی که هنوز در ابتدای راه است، بیشتر برای مقاصد سیاسی و در نهایت باعث تخریب شخصیت سیدحسن آقا می‌شود.
نکته دیگری که باید به آقای هاشمی تذکر داد، تملقی است که ایشان نسبت به سیدحسن آقا دارند و باعث تعجب است که آقای هاشمی حساسیت‌های زیاد حضرت امام (ره) نسبت به تملق را از یاد برده‌اند و این رفتار ناپسند را درباره سیدحسن آقا تکرار می‌کنند.
یکی از اتفاقات تاریخی مهم درباره تملق از حضرت امام در دیدار با نمایندگان اولین دوره مجلس رخ داد. در آن جلسه، مرحوم فخرالدین حجازی که نفر اول منتخب مردم شهر تهران بود، به نمایندگی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی سخنانی را ایراد کرد و در بخشی از آن با بیانی بسار شیوا به تجلیل از امام پرداخت. وی سخنرانى خود را با جمله‌ی «بأبى أَنْتَ وَ امّى» آغاز کرد و بقیة سخنرانى را نیز به تعریف و تمجید از مقام والاى حضرت امام اختصاص داد. این سخنان مرحوم حجازی با واکنش حضرت امام مواجه شد. ایشان افراد را از بیان چنین تعاریف و تمجیدهایی برحذر داشتند و تذکر دادند که انحطاط و سقوط اخلاقی افراد از همین‌گونه رفتارها و تمجیدها آغاز می شود. حضرت امام در آغاز سخنان آن روز خود تأکید کردند: «من خوف این را دارم که مطالبى که آقاى حجازى فرمودند درباره من، باورم بیاید. من خوف این را دارم که با این فرمایشات ایشان و امثال ایشان براى من یک غرور و انحطاطى پیش بیاید. من به خداى تبارک و تعالى پناه مى‌برم از غرور. من اگر خودم را براى خودم نسبت به سایر انسان‌ها یک مرتبتى قائل باشم، این انحطاط فکرى است و انحطاط روحى. من در عین حال که از آقاى حجازى تقدیر مى‌کنم که ناطق برومندى است و متعهد، لکن گله مى‌کنم که در حضور من مسائلى که ممکن است من باورم بیاید فرمودند. پیروزى ما مرهون اسلام است. نه مرهون من است و نه مرهون شما و نه مرهون هیچ قوه‌اى، مرهون اسلام است.»[3]
این مطالب در سال 1359 از سوی حضرت امام و در دیدار با اولین دوره نمایندگان مجلس ایراد شده است و آقای هاشمی یکی از حاضران در آن جلسه بوده و بعید است که این سخنان حضرت امام را از یاد برده باشند.
داعش از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
داعش
| دولت اسلامی نام پیشین: دولت اسلامی عراق و شام (به عربی: الدولة الإسلامیة)
داعش |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| شعار ملی: «(به عربی: باقِیَة وتَتَمَدَّدُ)» (ماندگار و بزرگ‌شونده) |
||||||
 منطقه‌های تحت‌تصرف داعش منطقه‌های مورد ادعای داعش دیگر منطقه‌های سوریه و عراق
|
||||||
| پایتخت | رقه (فعلی) موصل (بزرگترین شهر) |
|||||
| زبان رسمی | عربی | |||||
| نوع حکومت | خلافت اسلامی | |||||
| نام حاکمان • خلیفه • نخست‌وزیر |
• ابوبکر بغدادی • ابوعبدالله حسینی |
|||||
| واحد پول | دینار داعش | |||||
| نوع تقویم | هجری قمری[۱] | |||||
| داعش | |
|---|---|
| الدولة الاسلامیة | |
| شرکت‌کننده در جنگ داخلی سوریه | |
 پرچم دولت اسلامی عراق و شام |
|
| فعالیت | ۲۰۰۳-تا کنون |
| ایدئولوژی | جهادگرایی سلفی، شیعه‌ستیزی، وهابی‌گری، خلیفه جهانی |
| رهبران | ابومصعب الزرقاوی ☠ (۲۰۰۴-۲۰۰۶) ابوحمزه المهاجر ☠ (۲۰۰۶-۲۰۱۰) ابوعمر البغدادی ☠ (۲۰۰۶-۲۰۱۰) ابوبکر البغدادی (۲۰۱۰-) |
| ستاد | بعقوبه(عراق)، رقه(سوریه) |
| ناحیهٔ عملیات‌ها |
 عراق سوریه |
| نیرو | ~۱۰۰۰ اعضای اصلی (۲۰۰۵)[۲] با احتسابِ نیروهای پاره-وقت ۱۰۰۰۰~)(۲۰۱۰)[۳] ~۱٬۰۰۰ (۲۰۱۱)[۴] ~۲٬۵۰۰ (۲۰۱۲)[۵][۶] ۱۰٬۰۰۰–۱۲٬۰۰۰ (۲۰۱۳)[۷] |
| بخشی از | القاعده (از ۲۰۰۴)[۸] |
| سرچشمه‌گرفته از | دولت اسلامی عراق و شام القاعده در عراق(شورای مجاهدین) |
| تبدیل شده به | سوریه (به‌ادعای برخی) |
| مخالفان |  نیروهای مسلح سوریه ارتش آزاد سوریه[۹]
|
| نبردها/جنگ‌ها | جنگ عراق |
دولت اسلامی عراق و شام (به عربی: الدولة الاسلامیة فی العراق والشام) با نام اختصاری داعش که در حال حاضر خود را دولت اسلامی (به عربی: الدولة الاسلامیة) نامیده‌است،[۱۵][۱۶][۱۷] گروهی شورشی فعال است که در عراق و سوریه حضور فعال دارد و بخش‌های بزرگی از شمال سوریه و عراق را در تصرف خود دارد. این گروه به رهبری ابوبکر البغدادی از جهادگرایان سلفی جداشده از شبکهٔ القاعده تأسیس شده و با دولت‌های عراق و سوریه و دیگر گروههای شورشی مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده‌است.
سازمان «دولت اسلامی در عراق و شام» (داعش) یکی از رادیکال‌ترین گروههای اسلامگرا در منطقهٔ خاورمیانه است.[۱۸]
محتویات
- ۱ پیشینه
- ۲ باورها و اندیشه‌ها
- ۳ خرید و فروش زنان و کودکان اسیر
- ۴ جغرافیای حضور داعش
- ۵ محاصره و مقاومت خونین کوبانی
- ۶ حمله به مواضع داعش در خاک سوریه
- ۷ تهدید ایران
- ۸ واکنش سران کشورها به داعش
- ۹ واکنش نظام بین‌الملل به جایگاه داعش
- ۱۰ حمایت ترکیه از تروریستهای داعش
- ۱۱ جنایات جنگی
- ۱۲ ثروت داعش
- ۱۳ اقدام‌های حکومت داعش
- ۱۳.۱ انتشار نخستین ویدئو از ابوبکر البغدادی
- ۱۳.۲ تخریب مساجد و آرامگاه‌ها
- ۱۳.۳ صدور نفت
- ۱۳.۴ تبلیغات و جنگ روانی
- ۱۳.۵ چاپ اسکناس و گذرنامه
- ۱۳.۶ چاپ مجله
- ۱۳.۷ ناکارآمدی در اداره دولتی شهرهای تحت اشغال
- ۱۳.۸ ختنه زنان
- ۱۳.۹ حمله شیمیایی استان صلاح‌الدین
- ۱۳.۱۰ آموزش خلبانِ هواپیمای جنگنده
- ۱۳.۱۱ قطع کردن شبکه تلفن همراه در موصل
- ۱۳.۱۲ کتاب‌سوزی
- ۱۳.۱۳ سوزاندن خلبان اردنی
- ۱۳.۱۴ محکومیت و سر بریدن قاضی‌القضات دادگاه شرع داعش
- ۱۴ ارز پولی تازه
- ۱۵ فرار ایزدیان
- ۱۶ روابط داعش و بعثی‌ها
- ۱۷ لو رفتن اطلاعات محرمانه داعش
- ۱۸ واکنش گروههای اسلامی به اقدامات داعش
- ۱۹ هم چنین ببینید
- ۲۰ منابع
- ۲۱ پیوند به بیرون
پیشینه
داعش با دیگر گروههای القاعده از جمله جبههٔ نصرت می‌جنگد. القاعده بارها نسبت داعش به خود را رد کرده‌است.[۱۹] داعش در پی تشکیل حکومتی اسلامی در سراسر سرزمین‌های اسلامی منطقه و حتی فراتر است. تخریب مسجدها و بناهای مذهبی و آرامگاه‌ها و حسینیه‌های مرتبط با شیعیان از جمله کارهای داعش در منطقه‌های تحت‌تصرفش است.
فعالیت نظامی داعش نخست در سوریه آغاز شد. داعش که از گروههای تندرو جدا شده‌بود موفق شد بخش‌هایی از شمال سوریه را تصرف و تقریباً سراسر استان رقه را تصاحب کند. سپس همزمان با اقدام نظامی در سوریه به عراق حمله کرد و موفق شد رمادی و فلوجه ـ مرکز استان انبار ـ را در عراق بگیرد. در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴ میلادی) داعش با گسترش اقدام نظامی خویش توانست موصل ـ دومین شهر عراق ـرا تصرف کند و بخش زیادی از خاک عراق از جمله تکریت را نیز به دست آورد. سپس در سوریه نیز پیشروی کرد و منطقه‌هایی که دست دیگر مخالفان نظام سوریه در استانهای دیرالزور و حسکه بود را به دست آورد. تا تیرماه (ژوئیه) حدود یک سوم خاک سوریه در تصرف داعش بوده‌است و بخش‌های زیادی از عراق را نیز در دست دارد. بیشتر بخش‌های نفت‌خیز سوریه و بسیاری از نفت‌خیز عراق را داعش در اختیار دارد. البته فعالیتهای داعش تنها به سوریه و عراق محدود نمی‌شود و فعالیت‌هایی از او در اردن گزارش شده‌است، همچنین به دولت لبنان اعلان جنگ کرده‌است.
داعش که پس از گرفتن موصل بیانیهٔ تشکیل خلافت اسلامی با خلیفگی ابوبکر بغدادی را صادر کرد و فعالیتهای حکومتی خود را که از پیش بیشتر در سوریه آغاز شده‌بود گسترش داد (از جملهٔ این اقدام‌ها چاپ اسکناس با واحد دینار داعش و گذرنامه، درست کردن پلیس، صدور نفت، راه‌اندازی شبکهٔ تلویزیون، برگزاری گشت‌های گردشگری است)؛ نام خود را از «دولت اسلامی عراق و شام» به «دولت اسلامی» تغییر داد.[۲۰] دولت اسلامی در مدت کوتاهی بدلیل قانون‌های سختگیرانه و مجازات‌های سنگین شهرت جهانی پیدا کرد.[نیازمند منبع]
باورها و اندیشه‌ها
داعش در واقع ادامه تشکیلاتی یک گروه از سلفی‌های جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی می‌باشد. گروه زرقاوی جزو القاعده بود و سال ۲۰۰۶ در عراق کشته شد. او در اعلامیه‌های خود همواره به فتواهای ابن تیمیه استناد می‌کرد. خلیفه موصل نیز خود را دنباله رو ابن تیمیه می‌داند. ابن تیمیه پدر معنوی همه گروهای جهادی است. افکار او روشن و صریح است او با اندیشه و عقل بکلی مخالف است مگر اینکه آن فکر و اندیشه در راستای تایید نقل و احادیث باشد. او هرگونه تعامل با کفار و مشرکین را حرام می‌داند. او از جمله تفکرات اسلامی شیعیان را نیز مردود و آنها را کافر می‌داند. گروههای جهادی برپایی حکومت دینی و اجرای شریعت اسلامی را وظیفه شرعی خود می‌دانند.[۲۱] داعش بخاطر تفسیر و قرائت خشن وهابیت از اسلام[۲۲] و خشونت وحشیانه‌اش[۲۳] برضد شیعه و مسیحیان[۲۴] معروف است و به‌قدری تندرو و سخت‌گیر است که با دیگر گروههای اسلام‌گرای سلفی ازجمله جبهه النصره شاخه رسمی القاعده در سوریه نیز درگیر جنگ شده و در فوریه ۲۰۱۴ ایمن الظواهری، رهبر القاعده به‌طور رسمی هر گونه انتساب این گروه به القاعده را رد کرده‌است.[۲۵]
داعش در شهرهای تحت سلطه خود از جمله رقه سوریه قوانین سفت و سخت مبتنی بر شریعت را اجرا می‌کند. دستان دزدها در ملاء عام قطع می‌شود، هر روز اعدام‌های گروهی در خیابان رخ می‌دهد و زن‌ها حتا اجازهٔ مراجعه به پزشک هم ندارند. داعش در سوریه بلافاصله دفاتری با عنوان «حسبه» راه‌اندازی کرد تا بر اجرای شریعت اسلام نظارت کند. دفاتر دیگری هم با نام «دعوا» راه‌اندازی شد تا ایدئولوژی داعش را تبیین و تبلیغ کند. نیروهای این گروه اسلام‌گرای تندرو عکسی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند که نشان می‌داد داعش افرادی را که در مناطق تحت کنترل آنها در سوریه روزه‌خواری کردند، در ملاء عام شلاق زدند. نیروهای این گروه اسلام‌گرای تندرو هرگونه تجارت ساکنان شهرهای تحت کنترل خود به دور از اجازه و کنترل داعش را ممنوع اعلام کردند.[۲۶] در راستای مقرراتی که این‌گروه برای نحوهٔ حجاب و لباس زنان وضع کرده‌است، زنان موصل را تهدید کرد در صورت عدم رعایت حجاب کامل و نپوشاندن تمام صورت خود، به شدت مجازات خواهند شد. داعش در بیانیه‌ای اعلام کرده است، شروطی که برای لباس و زینت زنان وضع کرده، تنها برای جلوگیری از فساد و خودنمائی آنان است، و این محدودیت‌برای آزادی آنها محسوب نمی‌شود، بلکه از ابتذال ممانعت می‌کند. در این بیانیه همچنین آمده است هر کس این مقررات را رعایت نکند و باعث فتنه و فساد شود، بازخواست و به شدت مجازات می‌شود تا جامعه مسلمانان و دین حفظ شود.[۲۷]
به گفته عبدالوهاب فراتی مهمترین دلیل گرایش جوانان مسلمان عرب و غیر عرب به داعش به جذابیت‌های ایدئولوژی آنها بر می‌گردد. ایدئولوژی گروه داعش بسیط، غیر پیجیده و ساده است؛ آنها خود را گرفتار گفتگوهای تئوریک نمی‌کنند. این ایدولوژی به شدت رادیکال است و محافظه کار نیست و سومین ویژگی این ایدئولوژی عمل گرا بودن است.[۲۸] داعش یک و نیم میلیارد مسلمان را در جهان مرتد می داند.[۲۹]
خرید و فروش زنان و کودکان اسیر
داعش پس از تصرف سنجار و به اسارت گرفتن زنان و دختران ایزدی و فروش آنها، از سوی مجامع بین‌المللی محکوم شد این گروه سرانجام به اسارت و فروش زنان اعتراف کرد و اعلام کرد" اسارت زنان ایزدی و ازدواج با آنان مطابق شریعت اسلام بوده است. این گروه در نشریه خود اعلام کرد زنان و کودکان ایزدی که به دست این گروه افتادند میان جنگجویانی که در عملیات سنجار حضور داشتند تقسیم شدند.[۳۰]
جغرافیای حضور داعش
داعش امروزه منطقه وسیعی از سوریه و عراق را در اختیار داردو هدف آن در قدم اول تصرف تمام عراق و منطقه شامات است. اما شبه جزیره عربی و شمال آفریقا و اندلس تا خراسان بزرگ نیز در نقشه ترسیمی آنها وجود دارد. داعش نخست بار در خلال جنگ داخلی سوریه اعلام موجودیت کرد. آنان با دیگر معارضان مسلح و حتی دیگر گروههای تروریستی مانند نصرت درگیر شدند. سپس به عراق نیز وارد شد و فعالیت خود را به آنجا نیز گسترش داد. داعش در سوریه متحمل شکست‌هایی در مقابل جبهه النصره شده‌است اما در ژوئن ۲۰۱۴ موصل، دومین شهر بزرگ عراق را به تصرف خود درآورده‌است.[۳۱] داعش با هدف تشکیل دولت اسلامی عراق و شام علاوه بر موصل، مناطق تکریت، دهلاویه و یثرب را نیز به تصرف خود در آورده‌اند.[۳۲] داعش صریحاً می‌گوید که هدفش تشکیل یک دولت اسلامی است.
سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، شمار شبه‌نظامیان تحت امر گروه دولت اسلامی در عراق و سوریه را بین ۲۰ هزار تا ۳۱ هزار و پانصد تن برآورد کرده است.[۳۳]
سوریه
هم اکنون بسیاری از بخش‌های آن منجمله شهر رقه رابه تصرف در آورده است. این شهر را اکنون «قلب تپنده» گروه داعش می‌دانند. شهر رقه پایتخت خلافت اسلامی داعش نامیده شده است.[۳۴]
به گزارش خبرگزاری دویچه‌وله، شبه‌نظامیان داعش در روز جمعه ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴، یک گذرگاه مهم مرزی عراق با سوریه را به تصرف خود درآوردند. آنها به سوی یک شهر مرزی به نام القائم پیشروی کرده و موفق شدند کنترل شهرداری این منطقه را بدست بگیرند که مرزبانان عراقی در نتیجه شنیدن این خبر، «به‌سرعت پست‌های خود را ترک کرده و پا به فرار گذاشتند». این گذرگاه مهم بین عراق و سوریه، از روز ۲۱ ژوئن به طور کامل در دست شبه‌نظامیان داعش قرار گرفته است و در نتیجه، داعش می‌تواند به آسانی از این گذرگاه برای منتقل کردن منابع خود بین سوریه و عراق استفاده کند.[۳۵]
با چیرگی داعش بر چندین منطقه در نزدیکی شهر دیرالزور و همچنین تسلط کامل بر این شهر استراتژیک، در (۲۷ تیر ۱۳۹۳ / ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۴) یک سوم از خاک کشور سوریه (بیشتر مناطق شمال و شرق) عملاً زیر کنترل تروریستهای جهادی داعش قرار گرفت.[۳۶][۳۷][۳۸]
محاصره و مقاومت خونین کوبانی
گروه داعش پس از فتح موصل بلافاصله در سوریه برای تصرف منطقه استراتژیک کوبانی در مرز سوریه تلاش نمود ولی تلاشهای آن بدلیل مقاومت رزمندگان کوبانی تا مدتی ناموفق بوداما در نهایت توانستند بخش‌هایی از این شهر را اشغال کنند. یکی از دلایل اهمیت این منطقه برای داعش این بود که اگر بتواند این منطقه را نیز اشغال کند در واقع تمام منطقه مرزی بین سوریه و ترکیه را از آن خود کرده است.[۳۹]
حمله به مواضع داعش در خاک سوریه
در ساعات پایانی روز دوشنبه، ۳۱ شهریور و معادل ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴، نخستین حملات ایالات متحدهٔ آمریکا علیه مواضع داعش در خاک سوریه آغاز شد. این عملیات با همکاری هم‌پیمانان آمریکا از جمله برخی از کشورهای عربی صورت گرفته است.[۴۰] ساعاتی بعد، خبرهایی از وارد آمدن خسارات سنگین بر مواضع داعش در سوریه منتشر شد. به گفتهٔ نظارت بر حقوق بشر سوریه که مقر آن در لندن است، خبرهای محلی حاکی از آن دارند که شمار قابل توجهی از اعضای این گروه کشته شده و خسارات جدی به مواضع آنها وارد شده است. دولت سوریه اعلام کرده که از پیش، در جریان این حملات قرار گرفته بود.[۴۱] عربستان سعودی شرکت در این حملات را تأیید کرده است. دبیر کل سازمان ملل متحد اظهار داشته که «من اطلاع دارم که حملات امروز به درخواست مستقیم دولت سوریه انجام نشده، اما می‌دانم که دولت سوریه قبلاً از این موضوع خبردار شده است».[۴۲]
عراق
داعش در نیمه دوم سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۴۰۰ خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات، ۱۹۹۶ نفر کشته و ۳۰۲۱ نفر زخمی شدند.[۴۳]
در دی ۱۳۹۲/ ژانویه ۲۰۱۴ پس از به آتش کشیدن چادر معترضین در استانهای سنی‌نشین عراق توسط نیروهای امنیتی، و عقب‌نشینی ارتش از دو شهر رمادی و فلوجه، نیروهای دولت اسلامی عراق و شام از این فرصت استفاده کردند و نیمی از شهر فلوجه و قسمتی از شهر رمادی را به تصرف خود درآوردند و در این دو شهر به ایجاد ایستگاه‌های ایست و بازرسی مبادرت ورزیدند. عشایر عراق، در نبودِ ارتش، به مقابله با این گروه می‌پردازند.[۴۴][۴۵][۴۶][۴۷][۴۸][۴۹] در نهایت، داعش توانست کنترل کامل فلوجه را در دست بگیرد.[۵۰] ولی طی نبرد، سرکرده داعش در رمادی کشته[۵۱] و کنترل این دو شهر از دست آنان خارج شد.[۵۲][۵۳] هرچند داعش برای فلوجه یک والی تعیین کرده است.[۵۳] پس از عقب‌نشینی داعش از این دو شهر در عملیات انتقام محمد در صحرای الانبار[۵۱][۵۳] ، نبرد میان عشایر منطقه[۵۲] ، پلیس محلی[۵۲] ، ارتش عراق[۵۱] ، نیروهای داوطلب[۵۴] از دیگر مناطق عراق از یک طرف و نیروهای داعش از طرف دیگر در استان الانبار عراق در جریان است.[۵۱]
ارتش عراق در ۱۴ دی‌ماه اعلام کرد که پس از دو روز درگیری با اعضای داعش در رشته‌کوه حمرین توانست آنان را از این منطقه بیرون براند. داعش نیز به طرف استان صلاح‌الدین عقب‌نشینی کرد.[۵۵] عناصر گروهک تروریستی داعش، پنجشنبه‌شب ۸ خردادماه ۱۳۹۳، ۱۵۰ دانش‌آموز دختر و پسر دبیرستانی کُرد ساکن منطقه عین‌العرب که برای شرکت در امتحان نهایی عازم حلب بودند، ربودند. عناصر داعش، در همان روز، ۱۹۳ تن از شهروندان کُرد را نیز که ۱۷ تا ۷۰ سال سن داشتند، در منطقه قباسین واقع در حومه شهر الباب در استان حلب ربودند و به جستجوی خانه‌به‌خانه این منطقه پرداختند.[۵۶]
حمله به شمال عراق
در ژوئن ۲۰۱۴، پنج‌هزار نفر از افراد مسلح داعش به‌طور کامل شهر موصل را به تصرف درآوردند و همه شهر را در اختیار گرفتند. این در حالی است که قبل از این تنها سه‌هزار نفر از نیروهای داعش در شهر مستقر بودند که ۲۵۰۰ نفر آنها از خارج از این استان آمده‌بودند و با سرویس‌های اطلاعاتی موجود در شهر موصل و پانصد نیروی دیگر موجود در این شهر توانستد شهر را به تصرف درآورند و نیروهای خود را افزایش دهند. این افراد، با حمله به زندان بادوش در نینوا، بیش از ۱۴۰۰ زندانی را آزاد کردند. افراد مسلح همچنین به زندان التسفیرات و زندان مدیریت مبارزه با تروریسم در این منطقه حمله کردند و دهها زندانی را از این دو زندان آزاد کردند. همچنین، انبارهای ذخیره مواد تسلیحاتی استان الانبار، مراکز امنیتی و نظامی و ساختمان شعبه‌ای از بانک مرکزی در منطقه الدواسه را در دست گرفتند. افراد مسلح، با حمله به انبارهای سلاح، همه انواع سلاح‌های سنگین، ازجمله بالگردها و خودروهای زرهی و تانک‌ها را تصاحب کردند.[۵۷] شورشیان، کنسولگری ترکیه را در این شهر تصرف کردند. در برخی عکس‌هایی که یکی از سایت‌های وابسته به داعش منتشر کرده‌است، داعشی‌ها شیعیان غیرنظامی عراقی را به مکانی نامعلوم انتقال داده و درحالی‌که دستان آنها را بسته‌اند به رگبا] می‌بندند.[۵۸][۵۹]
پالایشگاه بیجی، پایگاه هوایی اسپایکر و سد حدیثه سه مرکز استراتژیک، حیاتی و زیربنایی است که داعش در عراق به دنبال آن است. این گروه بارها تلاش کرده‌اند که این اماکن را از دست نیروهای عراقی خارج کنند اما تلاشهای آنها به نتیجه نرسیده است.[۶۰]
دیگر کشورها
فعالیت در اردن
گروه دولت اسلامی عراق و شام شاخه دیگری را برای به کار گرفتن اعضای جدید در اردن تاسیس کرد که به گفته مسئولان این گروه هدف این شاخه جدید اعزام نیرو و همچنین ارسال سلاح به کشورهای همجوار است.[۶۱]
اعلان جنگ به دولت لبنان و آزادسازی زندانیان مسلمان
ابوبکر البغدادی سرکرده داعش پس از چند روز از اعلام خلافت در عراق و سوریه، با اعلام ورود به مرحله جدیدی از «جهاد»، تصمیم خود را برای فراری دادن زندانیان «اسلامگرا» از زندان‌های مختلف، از جمله زندان «رومیه» در لبنان علنی کرد. یک پیام صوتی از بغدادی منتشر شد که در آن آمده است: به شما بشارت می‌دهیم از شروع مرحله جدیدی از نبرد که آن را با طرحی به نام «تخریب دیوارها» آغاز می‌کنیم. در این طرح به یکی از مهمترین اولویت‌ها می‌پردازیم که همان «آزاد کردن اسرای مسلمان» در هر مکان؛ و نیز تعقیب و کشتن «جلادان» آنهاست که قضات و بازجوها در صدر این لیست قرار می‌گیرند... ای اسرای ما! بدانید که هرگز از شما غافل نشدیم و همیشه تصویر شما در ذهن ماست.[۶۲] پیشتر و در پی انتشار اطلاعاتی در خصوص احتمال حمله به زندان رومیه توسط گروههای تروریستی، دستگاه امنیتی لبنان تدابیر شدید امنیتی را در اطراف این زندان اتخاذ کردند.[۶۳]
تهدید ایران
داعش و قبل از آن گروه زرقاوی ایران را تهدید به عملیات انتحاری کرده بود.[نیازمند منبع] برابر گزارش تارنمای خبری دیلی بیست- در تاریخ ۱۳ مه ۲۰۱۳ خودرویی در بغداد منفجر شد که در این انفجار ۵ مهندس ایرانی و چندین تن از محافظین عراقی آنها جان خود را از دست دادند. این حمله به فاصله کمتر از ۲۴ ساعت بعد از تهدید سخنگوی داعش ابومحمد العدنانی علیه ایران صورت گرفت. عدنانی در تهدید علیه ایران اظهار داشت که داعش می‌تواند و می‌خواهد که ایران را به باتلاقی از خون تبدیل کند و ایران بدترین دشمن داعش محسوب می‌شود. درتاریخ ۲۰ مه سال ۲۰۱۴ نیز کامیونی در نزدیکی یک پاسگاه مرزی درشهر تل عفر در عراق منفجر شد که در این انفجار ۱۳ پاسدار مرزی و شهروند ایرانی جان خود را از دست دادند. راننده این کامیون مردی ۳۰ ساله ایرانی از منطقه طالش در استان گیلان بود که توسط داعش جذب شده بود.
داعش اعلام کرده بود: «رافضی»ها بدانند، که هدف ما تخریب نماد شرک آلود در نجف، کربلاء و سامرا است. بدانید که بعد از تخریب این نمادها در عراق به ایران خواهیم آمد و مشهد ایران را با خاک یکسان خواهیم کرد.[۶۴] در پی آن، یک مقام ارشد نظامی ایران، اماکن مقدس شیعیان در عراق را جزء خطوط قرمز جمهوری اسلامی اعلام و داعش را به اقدام نظامی مستقیم تهدید کرد.[۶۵][۶۶]
الزام لغو موافقت‌نامه سایکس–پیکو توسط داعش
داعش بر این عقیده می‌باشد، مرزهای کنونیِ بین کشورهای اسلامی که حاصل تجزیه امپراتوری عثمانی است، نتیجه موافقت‌نامه منعقدهٔ سایکس–پیکو بین فرانسه و بریتانیا است و باید برچیده گردد و مرزها باید به حالت پیش از جنگ جهانی اول باز گردد.[۶۷]
واکنش سران کشورها به داعش
بسیاری از کشورها علیه داعش موضع گرفته و گروهی از کشورهای خاورمیانه برای ائتلاف اوباماثبت نام نموده‌اند.[۶۸]
- اوباما رئیس جمهور آمریکا بدنبال قتل خبرنگار آمریکایی توسط داعش، طی سخنانی گفت: داعش یک غده سرطانی است وهیچ دین و مذهبی را نمایندگی نمی‌کند. هیچ دین و مذهبی اینگونه جنایات را ترغیب نکرده است.[۶۹][۷۰]
اوباما در سخنان دیگری گفت:داعش حاوی یک تهدید فوری برای مردم عراق و مردم سراسر منطقه است و به همین دلیل اقدامات ارتش ما در عراق باید بخشی از یک استراتژی وسیع تر و جامع تر باشد تا از این طریق، از مردم خود حفاظت کرده و از شرکای خود که دارند با داعش می‌جنگند، حمایت کنیم
- زیباری وزیر خارجه عراق نیز داعش را غده سرطانی خواند که اعمال وحشیانه و شیطانی انجام می‌دهند.
- نخست وزیر انگلیس و فرانسه نیر اعمال این گروه را وحشیانه قلمداد کردند و خواستار مقابله با آن شدند.
وزیر خارجه فرانسه از کشورهای مختلف از جمله ایران خواست در جنگ با داعش در عراق متحد شوند.[۷۱][۷۲]
- رهبر جمهوری اسلامی ایران داعش را ساخته انگلیس خبیث دانسته است. این سیاست استعمار و مخصوصا انگلیس خبیث است، اینها داعش و القاعده را برای مقابله با جمهوری اسلامی و بیداری اسلامی درست کردند البته امروز دامن خودشان را گرفته است. تلاش امروز آمریکا و هم‌پیمانانش برای مقابله با داعش که واقعیت هم ندارد، بیش از آنکه تلاش برای از بین بردن نطفهٔ آن باشد برای جهت دادن و تقویت اختلاف‌افکنی‌ها بین مسلمانان است.
واکنش نظام بین‌الملل به جایگاه داعش
گروه داعش با وجود اینکه چندین شهر را در تصرف خود داردو شهر موصل را به عنوان مقر حکومتی خلافت اسلامی یا دولت اسلامی اعلام کرده است اما در نظام حقوقی بین‌المللی هیچ کشوری این پدیده را به عنوان یک دولت برسمیت نشناخته است.
سازمان ملل متحد، اسرائیل، فیلیپین، مالزی و همچنین رسانه‌های غربی و خاور میانه‌ای، داعش را یک سازمان تروریستی توصیف کرده‌اند و آمریکا، بریتانیا، اندونزی، استرالیا، کانادا و عربستان سعودی، این سازمان را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی قلمداد کرده‌اند. سازمان ملل و عفو بین‌الملل هم این سازمان را به نقض گستردهٔ حقوق بشر متهم کرده‌اند.
سازمان ملل و تعدادی از رهبران کشورهای جهان از جمله عراق، فرانسه، ایران، آمریکا و بریتانیا داعش را یک خطر فراتر از منطقه قلمداد کرده و درخواست کردند که این گروه در فهرست تروریستها و جنایتکاران جنگی قرار گیرد.[۷۵]همچنین آمریکا، در حمایت از دولت عراق، اعلام کرد که «همه گزینه‌ها برای کمک به دولت عراق باز است».[۷۶]
سازمان ملل متحد ضمن محکوم کردن اقدامات دولت اسلامی (داعش سابق) اعلام کرد که این گروه می‌تواند در فهرست گروههای تروریستی و جنایتکاران جنگی قرار گیرد.[۷۷] روز ۲۴ مرداد ۱۳۹۳ شورای امنیت به اتفاق آراء در نشست شماره ۷۲۴۲ خودقطعنامه شماره ۲۱۷۰ راتصویب کرد این قطعنامه تحت فصل هفتم منشور سازمان، با یک مقدمه و ۲۴ بند و ۶ پیوست، از داعش به عنوان گروه تروریستی یاد و خواستار انحلال آن شد. این قطعنامه با یاد آوری قطعنامه‌های قبلی در مورد تروریسم از کشورهای عضو سازمان ملل می خواهدکه تصمیم‌های مناسب را برای تحریم این گروه در بخش‌های اقتصادی یا اعمال فشار لازم اتخاذ کند. کشورها مطابق قطعنامه شماره ۱۴۵۲ مصوب (۲۰۰۲)سازمان ملل موظفندبااین گروهها برخورد کنند و همه کشورهای عضو موظفند این گروهها را در فهرست ممنوعه کشورهای خود قرار دهند. .[۷۸] قطعنامه شورای امنیت خواستار انحلال و خلع سلاح دولت اسلامی(ISI) و همچنین جبهه النصره شده و شش نفر از حامیان آنرا در فهرست تحریم قرار داد.[۷۹]
در این میان گروهی از کشورها قبل از قطعنامه مذکوردر بخش‌های ملی خود گروه داعش را در فهرست تروریستی قرار داده‌اند که می‌توان به اداره ضد تروریست آمریکا،[۸۰] دفتر رسمی دولتی انگلستان[۸۱] و آژانس ملی ضد تروریسم اندونزی[۸۲] اشاره نمود.
حمایت ترکیه از تروریستهای داعش
دیده بان حقوق بشر سوریه، دولت ترکیه را به حمایت از گروه تروریستی داعش در سوریه متهم کرد. رامی عبدالرحمان، مدیر مرکز دیده‌بان حقوق بشر سوریه در گفتگویی مطبوعاتی گفت: ترکیه به صورت مستقیم و غیر مستقیم ورود شبه نظامیان غیر سوری را از طریق فرودگاه‌ها و یا بنادر خود فراهم و پیوستن آنان به گروه تروریستی داعش را تسهیل می‌کند.
عبدالرحمان با اشاره به اینکه حمایت‌های آنکارا از گروههای تروریستی موضوع تازه‌ای نیست و از سال ۲۰۱۱ و پیش از تشکیل داعش در سوریه، ترکیه اجازه ورود صدها شبه نظامی لیبیایی را از خاک این کشور به سوی سوریه صادر می‌کرده گفت: روشن است که مسئولان ترکیه از ورود هزاران شبه نظامی باخبر هستند و ما امروز از صدها شبه نظامی حرف نمی‌زنیم بلکه صحبت از هزاران شبه نظامی و به صورت دقیق تر بیش از ۲۰ هزار تن است که از طریق خاک ترکیه وارد سوریه شده و به داعش پیوسته‌اند و آخرین مورد هم مربوط به شهر کوبانی است که یکی از این شبه نظامیان وابسته به داعش با یک خودروی بمب گذاری شده از مرزهای ترکیه وارد کوبانی شد و خود را در گذرگاه مرزی منفجر کرد.
مدیر مرکز دیده بان حقوق بشر سوریه ادامه داد: اگر حمایت‌های مستقیم و غیر مستقیم ترکیه نبود اعضای داعش نمی‌توانستند بیش از ۳۵۰ روستای اطراف شهر کوبانی را تصرف کنند. علاوه بر اینها ترکیه شبه نظامیان خارجی را هم به مناطق مختلف سوریه گسیل داده تا آنها با گروههای کرد و گروههای دیگر درگیر شوند.[۸۳]
اعلام رسمی کاخ سفید در مورد جنگ با داعش
دولت آمریکا در راستای شفاف‌سازی درباره سیاست‌هایش در قبال سوریه رسماً اعلام کرد که واشنگتن در جنگ با گروه تروریستی دولت اسلامی (داعش) قرار دارد. وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) نیز گفت: می‌دانیم که ما در جنگ با داعش قرار داریم؛ درست همانند جنگی که با القاعده و گروههای وابسته به آن داریم. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت: ما وارد عملیات ضد تروریستی مهمی شده‌ایم و قرار است که به یک عملیات طولانی مدت مبارزه با تروریسم تبدیل شود.[۸۴]
ائتلاف جهانی علیه داعش
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا گفت: چهل کشور برای تشکیل ائتلاف علیه داعش اعلام موافقت کردند. هدف از این ائتلاف هماهنگی و همکاری در مورد تهدیداتی است که داعش بوجود می‌آورد. این کشورها نقش‌های متفاوتی خواهند داشت، البته تمامی آنها به طور مستقیم از عراق حمایت نظامی نمی‌کنند. ائتلاف به دنبال قطع درآمد و جلوگیری از حمایت خارجی و ایدئولوژیکی داعش است. ایران در بین این ۴۰ کشور نیست.[۸۵] ده کشور عرب، عربستان سعودی، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، عمان، قطر و امارات متحده عربی در این نشست حضور داشتند. این کشورها برای همکاری با آمریکا علیه گروه دولت اسلامی (داعش) اعلام آمادگی کرده‌اند. این کشورها متعهد شده‌اند که مانع از جریان تامین مالی و پیوستن پیکارجویان به دولت اسلامی شوند. آمریکا ممکن است علاوه بر حملات هوایی علیه پیکارجویان در عراق، به اقدام علیه آنان در خاک سوریه نیز بپردازد. روسیه هشدار داده است که چنین اقدامی بدون مجوز سازمان ملل به منزله تجاوز به قلمرو سوریه و نقض فاحش حقوق بین‌الملل است.[۸۶][۸۷][۸۸][۸۹] رهبر جمهوری اسلامی ایران هنگام مرخصی از بیمارستان در مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما ائتلاف جهانی علیه داعش را پوچ خواند و گفت که ایران افتخار می‌کند جزیی از این ائتلاف جهانی که آمریکا آن را رهبری می‌کند نباشد. او همچنین خبر پیشنهاد آمریکا به محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای عضویت در این ائتلاف و مخالفت ظریف با آن را رسانه‌ای کرد.[۹۰]
جنایات جنگی
بنابر گزارش دیده‌بان حقوق بشر، سازمان داعش در درگیری‌های نظامی خود از کودکان و نوجوانان استفاده می‌کند. این گزارش بر پایه اطلاعات داده شده توسط ۲۵ نهاد تنظیم شده است. در این گزارش نه تنها داعش متهم به استفاده نظامی از کودکان شده است، بلکه گروهک‌ها و سازمان‌های دیگری از جمله جبهه النصره سازمان نزدیک به القاعده، ارتش آزاد سوریه، جبهه اسلامی سوری و نیروهای امنیتی در مناطق کردنشین هم متهم به استفاده نظامی از کودکان شده‌اند.[۹۱]
بنابر گزارش روزنامه واشینگتن پست، نیروهای داعش ساکنین چند روستای ترکمن نشین در عراق را قتل‌عام کرده‌اند که در بین آنها دو دختر خردسال هم وجود دارد. بنابر گزارش یک پلیس محلی، تعداد مقتولین ۵۵ تن اعلام شده است. دهها تن دیگر هم مفقودالاثر شده‌اند.[۹۲]
در روز شنبه، ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴، سازمان نظارت بر حقوق بشر در بریتانیا خبر از سنگسار شدن دو زن توسط داعش در مدت کمتر از ۲۴ ساعت خبر داد. ابتدا یک زن بیوه ۲۶ ساله در بازاری در منطقه دبکه سوریه سنگسار شد و تنها چند ساعت بعد، زن دیگری در شهر الرقه سنگسار شد. عکس‌هایی از مراسم اجرای حکم توسط حامیان داعش در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. آنها با یک خودروی پر از سنگ به محل اجرای حکم رفته بودند.[۹۳]
ثروت داعش
افراد مسلح داعش پس از تصرف شهر موصل، دست به غارت بانک‌های این شهر زدند. این گروه موفق شد حدود ۴۲۹ میلیون دلار را از بانک‌های موصل، غارت کند. بدین ترتیب می‌توان گفت داعش در آن زمان به ثروتمندترین گروه تروریستی در جهان تبدیل شد.[۹۴] پیش از تصرف موصل «دارایی نقدی داعش ۸۷۵ میلیون دلار» بوده است. بنا به گزارش گاردین پس از تصرف شهر موصل، دارایی‌های داعش احتمالاً بالغ بر چند میلیارد دلار شد. پس از غارت بانک‌ها و مؤسسات مالی و دستیابی به تجهیزات نظامی موصل باید به دارایی‌های پیشین داعش مبلغی حدود یک و نیم میلیارد دلار دیگر را نیز افزود.[۹۵]
اقدام‌های حکومت داعش
داعش در بیانیه‌ای در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۱۴، رسماً اعلام نمود که با حذف عبارت عراق و شام، نام خود را به دولت اسلامی تغییر داده است و اعضای آن با خلیفه‌شان، ابوبکر بغدادی، بیعت نموده‌اند. آنها همچنین از آغاز دوران نوین جهاد جهانی خبر داده‌اند.[۱۵][۱۶][۱۷]
انتشار نخستین ویدئو از ابوبکر البغدادی
وب‌سایت‌ها و حساب‌های کاربری نزدیک به به دولت اسلامی (داعش)، اولین ویدئوی مربوط به وی را که مربوط به خطبه‌های نماز جمعه روز ۱۳ تیر ۱۳۹۳ در مسجد جامع موصل است، منتشر کرده‌اند. این ویدئوی ۲۱ دقیقه‌ای، اولین ویدئوی منتشر شده از فردی است که تاکنون تنها دو تصویر بی‌کیفیت از وی منتشر شده بود. وی در این خطبه ضمن استفاده فراوان از مفاهیم دینی و فن خطابه با زبانی آمیخته به تهدید از کاربرد شمشیر برای برپایی حکومت و پیگیری اهداف خود اشاره کرده است. وی برای مشابهت با خلفای صدر اسلام نیز لباسی با رنگ سیاه پوشیده و دستاری بر سر بسته است.[۹۶][۹۷]
تخریب مساجد و آرامگاه‌ها
گروه داعش پس از اشغال شهر تاریخی موصل در شمال عراق، اماکن مقدس به ویژه مساجد و آرامگاه‌های مقدس در نزد شیعیان را تخریب نمود. حداقل چهار آرامگاه مقدس در نزد اعراب سنی و صوفی توسط بولدوزر خراب گردید. همچنین شش مسجد شیعی به وسیله انفجار تخریب گردید.[۹۸][۹۹][۱۰۰]
صدور نفت
داعش در ۱۴ تیر ۱۳۹۳ نخستین محموله‌های نفت را از میدان نفتی عجیل آغاز و آنها را از منطقه کردستان عراق صادر کرد. داعش ۱۰۰ تانکر نفت خام را به قیمت حدود ۱۲ تا ۱۴ هزار دلار در هر تانکر برای تامین مالی عملیات‌های خود به فروش رساند. شلال عبدالبابان شهردار منطقه توزخورماتو در بیانیه‌ای گفت: افرادی که نفت را از این گروه می‌خرند از راه‌های تحت کنترل این گروه و از طریق شهرهای کِفری یا غدیرکرم به پالایشگاهها یا با هماهنگی ایست‌های بازرسی از طریق شهر مخمور به منطقه کردستان می‌رسانند.[۱۰۱] آنها همچنین در این زمان کنترل تمامی میدان‌های نفتی و گازی مهم سوریه را در استان دیرالزور که هم‌مرز عراق است، در دست داشتند.[۱۰۲] داعش هر بشکه نفت استان دیرالزور سوریه را به قیمت ۱۲ دلار به فروش می‌رساند. پیش از این، زمانی که چاههای نفت دیرالزور در دست دیگر گروههای تروریستی قرار داشت، آنها هر بشکه نفت را معادل ۳۰ الی ۵۰ دلار می‌فروختند. یکی از منابع اصلی درآمد داعش، نفت و گازی است که از منابع زیر زمینی سوریه غارت می‌کنند. عمده خریداران این نفت و گاز دلال‌های سوختی هستند که نفت خریداری شده را به مقصد اروپا و آمریکا روانه می‌کنند.[۱۰۳]
تبلیغات و جنگ روانی
به ادعای «انتخاب» داعش در زمان اعلام خلافت در عراق و سوریه اقدام به تولید خبر و گزارش در اینترنت، تهیه فیلم‌های تبلیغاتی و حتی فروش تی‌شرت‌هایی با آرم «داعش» و تبلیغ گسترده آن در فضای مجازی در سطح دنیا کرد. استفاده و چاپ نقشه جهان، عبارات «الدولة الاسلامیة»، «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» بر روی پیراهن‌ها و تیشرتها یک نمونه دیگر از این کارهاست. این تیشرتها با آرم گروه تروریستی «دولت اسلامی عراق و شام، در برخی فروشگاههای ترکیه و کشورهای جنوب شرق آسیا دیده شده است.[۱۰۴]
در جنوب هند تحقیقات درباره پیراهن‌های دارای آرم داعش که شماری از جوانان با آنها عکس انداخته و سپس در فیس بوک منتشرکردند، مشخص کرد فرد اصلی یک حامی فعال این گروه است که سعی می‌کرده مغز جوانان مسلمان هندی را برای جنگ در عراق شستشو دهد.[۱۰۵]
استفاده از اینترنت
این گروه از اینترنت به عنوان ابزاری برای تبلیغ و پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کند. بر طبق گزارش‌ها، از ۹ ژوئن که حملات نظامی این گروه شروع شده، تعدادی حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر و فیسبوک ایجاد شده که ادعا می‌کنند «نماینده داعش در عراق و سوریه» هستند و به منتشر کردن اخبار، تصاویر و فیلم‌های مرتبط با این گروه می‌پردازند که بعضاً به زبان‌هایی از جمله فرانسوی و انگلیسی هستند. البته این حساب‌ها به صورت رسمی از طرف داعش تأیید نشده است. تعداد قابل توجهی از این پیام‌ها، از کشورهایی همچون کویت، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس منتشر شده است. دولت عراق برای جلوگیری از تأثیر این تبلیغات در فضای مجازی، دسترسی به این شبکه‌های اجتماعی را محدود کرده است.[۱۰۶]
به گزارش شفقنا از العالم به نقل از «سومریه نیوز» اختلافات شدید میان سران داعش درباره فتواهایی که این گروه سعی دارد آنها را بر مردم اعمال کند، منجر به درگیری میان سران داعش شده است، در پی صدور فتواهایی دال بر ممنوعیت کاربرد اینترنت، گیرنده‌های ماهواره‌ای و تلفن‌های هوشمند در استان نینوا اختلافاتی بین سران این گروه رخ داد، و این فتواها به مذاق برخی از عناصر داعش خوش نیامده‌و باعث درگیری شده‌است.[۱۰۷]
چاپ اسکناس و گذرنامه
گروه دولت اسلامی عراق و شام پس از اعلام خلافت و تغییر نام به «دولت اسلامی»، در مناطق تحت سیطره خود دست به ضرب سکه،[۱۰۸][۱۰۹] چاپ اسکناس و گذرنامه‌های جدید زد. داعش پس از اعلام تشکیل خلافت اسلامی بلافاصله پرچم جدید خود را نیز به ۲۳ زبان زنده دنیا منتشر کرد. تعدادی از رسانه‌های محلی از چاپ اسکناس‌های جدید در یک، پنج و ده دیناری داعش در موصل و تکریت و برخی از مناطق استان دیالی خبر دادند. تارنمای روزنامه ترکی «ینی شفق» ترکیه پیشتر از چاپ نخستین گذرنامه رسمی داعش برای ۱۱ هزار عضو این گروه در شهر موصل عراق خبر داد.[۱۱۰]
چاپ مجله
به نوشتهٔ «انتخاب» و «شبکهٔ خبر ایران» داعش نخستین نشریه خود را به دو زبان انگلیسی و عربی در ماه رمضان در ۵۰ صفحه با نام «دابق»منتشر کرد، بر روی جلد آن عبارت «بازگشت خلیفه» خودنمایی می‌کند. به تیراژ این نشریه اشاره نشده است اما اعلام شده است که در دو نسخه اینترنتی و چاپی منتشر می‌شود. نسخه چاپی بین ساکنان مناطق تحت اشغال داعش در عراق توزیع و نسخه اینترنتی نیز از طریق ایمیل به گیرندگان ارسال شد. این نشریه با کیفیت حرفه‌ای بالایی تولید و هدف از آن ترویج «دولت خلافت» ادعا شده است.[۱۱۱]
داعش در تیر ۱۳۹۳ اعلام نمود که شبکهٔ تلویزیونی جدیدی با نام «دابق» را در شهر موصل عراق راه‌اندازی کرده است. این شبکه اخبار و اطلاعاتی را در خصوص جنگ‌ها در عراق و سوریه طی دوره گذشته پخش می‌کند. در ۱۸ ژوئن گذشته فاش شده بود که عربستان سعودی کارشناسانی را به موصل فرستاده تا شبکه تلویزیونی وابسته به گروه داعش را راه بیندازند.[۱۱۲][۱۱۳]
ناکارآمدی در اداره دولتی شهرهای تحت اشغال
داعش تلاش می‌کند در شهر بزرگ موصل با ۲ میلیون نفر جمعیت، مثل یک «دولت» رفتار کند، اما بی‌اطلاعی و نابلدی نیروهای این گروه تروریستی از ادارهٔ شهر بسیار جدی است. ترافیک شدید، کمبود موادغذایی و سوخت، امور روزمرهٔ شهری و دستگاه‌های دولتی بلاتکلیف وضعیت مناطقی است که به دست نیروهای داعش افتاده است. داعش در شهر موصل عراق به سرعت مصرف و فروش هرگونه الکل را ممنوع کرد و روی تمام نقاشی‌ها و تبلیغات در سطح شهر که در آن زنی دیده می‌شد رنگ پاشید، اما مجازات‌های بسیار سخت رقه را در موصل اجرایی نکردند. نیروهای خلافت اسلامی به ۳ نفر از سنی مذهب‌های شهر موصل پیشنهاد دادند که فرمانداری نینوا را برعهده گیرند و هر ۳ نفر این پیشنهاد را رد کردند. مردم موصل می‌گویند مهمترین مشکل کمبود جدی سوخت است که زندگی در موصل را سخت‌تر از پیش کرده است. داعش در موصل خانه‌های مسیحیان و شیعیانی را که از ترس این گروه فرار کردند یا به دست گروه اعدام شدند، در اختیار ساکنان سنی مذهب قرار داده است. یک بحران دیگر در شهرهای تحت کنترل نیروهای داعش، بحران پرداخت دستمزدها است. در شهر رقه سوریه داعش حقوق کارمندان را پرداخت می‌کند و توانسته تا حدی لوله‌های آب شهری و برق‌کشی را تعمیر کند. در روزهای ماه رمضان نیز میان مردم غذا و آب تقسیم کرده است. با این‌حال در موصل داعش هنوز نتوانسته دستمزد کارمندان دولتی را پرداخت کند. هرچند وعده داده که به زودی حقوق آنها پرداخت خواهد شد.[۲۶]
ختنه زنان
یکی از کارکنان سازمان ملل متحد در عراق گزارش داده است که دولت اسلامی عراق و شام دستور ختنه زنان ۱۱ تا ۴۲ سال در موصل را صادر کرده است، اما تردیدهایی درباره صحت صدور این حکم وجود دارد.[۱۱۴]
در این صورت ۴ میلیون عراقی، در خطر آسیب‌های شدید جسمی قرار می‌گیرند. ژاکلین بادکوک هماهنگ‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد در عراق، با بی‌سابقه خواندن چنین رسمی در عراق، تأکید کرد: «چنین چیزی به هیچ وجه خواستهٔ مردم عراق نیست.»
سازمان ملل، در سال ۲۰۱۲، ختنه کردن زنان و دختران را به سبب نقض حقوق زنان، ممنوع اعلام کرد.[۱۱۵]
حمله شیمیایی استان صلاح‌الدین
در مهر ۱۳۹۳ داعش دست به حمله شیمیایی با استفاده از گاز کلر در الضلوعیه و سپس علیه عشایر بنی سعد در جنوب استان صلاح الدین زد. این حمله‌ها منجر به خفگی و مسمومیت دهها تن از مردم و نیروهای داوطلب شد. داعش پس از ناتوانی برای ورود به مناطقی که مردم به دفاع از میهن خود می‌پردازند، از شیوه‌های دیگری برای انتقام‌گیری استفاده می‌کند.[۱۱۶]
آموزش خلبانِ هواپیمای جنگنده
در ۲۵ مهر، دیده‌بان حقوق بشر در سوریه گفت که خلبان‌های ارتش صدام حسین که به گروه حکومت اسلامی (داعش سابق) ملحق شدند در حال آموزش دادن به اعضای این گروه برای استفاده از سه فروند جنگنده به غنیمت گرفته شده از ارتش بشار اسد هستند. دیده‌بان حقوق بشر در سوریه، که مقر آن در لندن است خبر داد، این نخستین بار است که ستیزه جویان اسلامگرا جنگنده‌ها را به پرواز در آورده‌اند. خلبان‌ها جنگنده‌ها را بر فراز پایگاه هوایی «الجراح» در شرق شهر حلب به پرواز درآورده‌اند. اعضای این گروه بارها با استفاده از هواپیماهای میگ-۲۱ و میگ-۲۳ که از ارتش سوریه به غنیمت گرفته‌اند پرواز کرده و سپس به فرودگاه بازگشته‌اند. نیروهای داعش سه جنگنده سوری را در حلب و رقعه به تصرف خود در آورده بودند. مشخص نیست که آیا جنگنده‌ها مجهز به تسلیحات بوده‌اند یا اینکه خلبان‌ها قادر به هدایت جنگنده‌ها در مسافت‌های طولانی‌تری هستند. هواداران گروه حکومت اسلامی پیشتر در حساب‌های توییتری خود تصاویری از جنگنده‌های به غنیمت گرفته شده را به نمایش گذاشته بودند، اما به نظر می‌رسید که این هواپیماها غیرقابل استفاده باشند.[۱۱۷][۱۱۸]
قطع کردن شبکه تلفن همراه در موصل
داعش شش آذر تمام شبکه‌های تلفن همراه در شهر اشغال‌شده موصل را قطع کرد، اقدامی که گفته می‌شود به منظور مقابله با ارسال اطلاعات به نیروهای ائتلاف علیه داعش انجام شد. پس از آن شهر صحنه هرج و مرج بوده و امور روزمره و روند اداری و تجاری در شهر مختل شد.[۱۱۹]
کتاب‌سوزی
نیروهای داعش در اوایل سال ۲۰۱۵ حدود دو هزار کتاب را از کتابخانه مرکزی موصل خارج کردند. به جز متون اسلامی، کتاب‌های دیگر درباره فلسفه، فرهنگ، علوم و موضوع‌های دیگر و حتی کتاب‌های کودکان توسط داعش از قفسه‌های کتاب خارج شدند. بیم آن می‌رود که مجموعه روزنامه‌های عراقی که حدود یک قرن پیش منتشر شده به همراه نقشه‌ها و کتاب‌های دوران عثمانی توسط داعش نابود شده باشد. چند روز پس از آن، کتاب‌های کتابخانه دانشگاه این شهر سوزانده شد. پس از حمله به کتابخانه مرکزی به مردم گفته شد که کتاب‌های «کفرآمیز» سوزانده خواهد شد.[۱۲۰]
سوزاندن خلبان اردنی
داعش خلبان اردنی بنام معاذ الکساسبه را زنده زنده سوزاند.[۱۲۱] و تصاویر سوزاندن او را منتشر کرد؛ اما یک کارشناس صهیونیست و یک وبلاگ نویس آمریکایی بر این باورند که برخی اشکالات تصویری موجود در فیلمِ، ثابت می کند که این ویدیو، ساختگی است.[۱۲۲]
هواپیمای جنگنده معاذ کساسبه در جریان عملیات نیروهای ائتلاف علیه داعش در نزدیکی شهر رقه (پایگاه اصلی داعش در سوریه) سقوط کرد. اردن تلاش می‌کرد این خلبان را با یک زندانی مورد نظر داعش بنام ساجده ریشاوی مبادله کند، اما این کار بی‌نتیجه ماند. داعش خواهان آزادی ساجده ریشاوی شده بود که به دلیل نقش داشتن در بمب‌گذاری در امان، پایتخت اردن در سال ۲۰۰۵ به مجازات اعدام محکوم شده و اکنون زندانی است. اردن خبر سوزانده شدن خلبان خود توسط گروه تروریستی داعش را تایید کرد.[۱۲۳]
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا گفت اگر ویدیوی منتشرشده واقعی باشد، نشان دیگری از 'شرارت و بربریت' داعش است.[۱۲۴]
محکومیت و سر بریدن قاضی‌القضات دادگاه شرع داعش
صدور احکام سختگیرانه و افراطی علیه مخالفان و اسیران جنگی به دست «ابو جعفر حطاب»، قاضی‌القضات گروه دولت اسلامی، حتی برای ابوبکر بغدادی رهبر این گروه هم پذیرفتنی نبوده است. قاضی ارشد دولت اسلامی نخست به گروه «انصار الشریعه» در تونس تعلق داشت. سپس به عنوان قاضی عالی دادگاه شرعِ گروهِ دولت اسلامی فعالیت کرده بر مبنای ضوابط شریعت اسلام به صدور حکم مشغول شد.
او بر اساس صدور اغراق آمیز احکام و تکفیر افراد بسیاری را به مرگ محکوم کرده بود. این رهبر هیئت شرع گروه دولت اسلامی به صورت رسمی، ایمن الظواهری رهبر القاعده را هم تکفیر کرد، چرا که به گفته حطاب، وی اهل تشیع را به میزان کافی دشمن تلقی نمی‌کند.
قاضی حطاب در نهایت توسط خود داعش، دستگیر، محکوم و سر بریده شد.[۱۲۵]
ارز پولی تازه
در ۲۳ آبان ۱۳۹۳ داعش اعلام کرد قصد دارد ارز پولی خاص خود را وارد تبادلات پولی کند. ارز تازه «دینار اسلامی» نام دارد. یک سایت نزدیک به «دولت اسلامی»، نوشت که ابوبکر بغدادی، خلیفه خودخوانده دولت اسلامی دستور ضرب سکه‌های تازه را صادر کرده است تا «سیستم پولی استبدادی رایج» که «الگوی نظام اقتصادی غرب» است و «مسلمان‌ها را به بردگی کشانده» تغییر کند. شورای دولت اسلامی حکم ابوبکر بغدادی را تایید کرد.[۱۲۶]
فرار ایزدیان
پس از اینکه تعدادی از شهرهای عراق که ساکنان آن پیرو مذهب اقلیت ایزدی بودند، به دست داعش تصرف شدند، ساکنان این شهرها خانه‌های خود را رها کرده و از این شهر گریختند.[۱۲۷]
روابط داعش و بعثی‌ها
سران سابق حزب بعث عراق و سازمان شبه‌نظامی بوکو حرام هم از فعالیتهای داعش حمایت کرده‌اند.[۱۲۸]
به ادعای «تابناک» یکی از فرماندهان، بعثی تکریتی، که در روزهای اخیر در شمال سامرا دستگیر شده است، مطالبی را درباره «تروریستهای بعثی» فاش کرده است. وی گفته افرادی که به داعش موسوم هستند، هم‌اکنون نقش فداییان صدام را برای فرمانده لشکرهای سابق صدام بازی می‌کنند.[۱۲۹]
لو رفتن اطلاعات محرمانه داعش
به نوشته روزنامه گاردین، دولت عراق حدود ۱۶۰ یواس‌بی استیک در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی غربی قرار داده‌است که حاوی اطلاعات بسیار مهمی درباره این گروه است که ازجمله آنها می‌توان به اسامی جنگجوهای خارجی و رهبران، رمزهای محرمانه، اطلاعاتی درمورد شبکه مالی این گروه و غیره اشاره کرد. گفته می‌شود که دولت عراق این اطلاعات را پیش از حمله داعش به موصل به‌دست آورده‌است. دو روز قبل از حمله این گروه تروریستی به موصل، دولت عراق موفق به دستگیری یکی از عوامل ارتباطیِ این گروه به نام ابوهاجر می‌شود که در بازجویی از این شخص، او نام رهبر خود را عبدالرحمان البیلاوی ذکر کرده و محل سکونت او را فاش می‌کند. چند ساعت بعد از اعتراف، البیلاوی در خانه خود کشته می‌شود، اما مأموران امنیتیِ عراق موفق می‌شوند اطلاعات بسیار مهمی را در خانه او کشف و ضبط کنند. گفته می‌شود حجم اطلاعات به‌قدری بوده‌است که یک افسر امنیتی بریتانیا عنوان کرده‌است «ما و آمریکایی‌ها از گستردگی این اطلاعات شگفت‌زده شدیم». عامل ارتباطیِ داعش، ابوهاجر، در حین دستگیری عنوان کرده‌بود که «به‌زودی شهر موصل بدل به جهنم خواهد شد»، و دو روز بعد، شهر موصل به‌دست نیروهای داعش افتاد. پس از تصرف موصل، دارایی‌های داعش از ۸۷۵ میلیون دلار به حدود «چند میلیارد دلار» رسیده‌است.[۱۳۰]
واکنش گروههای اسلامی به اقدامات داعش
عدنان العرعور، از علمای منتفّذ سلفی در سوریه، در واکنش به اقدامات داعش، در مصاحبه‌ای بیان کرد:
برای ما روشن شده‌است که نیروهای داعش همه توافقات را زیر پا می‌گذارند و به کشتن مجاهدین راه حق مبادرت می‌ورزند. آنها خائنانی هستند که تلاش می‌کنند تا با تکفیر علمای امت اسلامی را از وجود علما پاک کنند.[۱۳۱]
دکتر علی قره‌داغی، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای اسلام، در پاسخ به اقدامات داعش در کشتار کردها و غیرنظامیان در سوریه، در مصاحبه‌ای بیان کرد: «ما برخوردهای ضد راهبان مسیحی را محکوم می‌کنیم و با اقدامات تروریستی مخالف هستیم. اقدامات تروریستی انجام‌شده ازسوی دولت اسلامی عراق و شام را محکوم می‌کنیم. داعش قربانیان خود را بیشتر ازمیان اهل تسنن انتخاب کرده‌است تا اهل تشیع. گروهی، ازروی حماقت و نفهمی، دست به اقداماتی نابجا زدند و تصویری ناپسند و زشت از اسلام را در اذهان ترسیم کردند و ازهمین‌روی، در این برهه ایفای نقش عالمان مذهبی برای تغییر این تصویر، ضروری است».[۱۳۲]
آیت‌الله سیستانی، مرجع تقلید شیعه، از شیعیان خواسته تا «سلاح بردارند و با پیکارجویان افراطی مبارزه کنند». سخنگوی او اعلام کرده‌است که «شهروندانی که قادر به حمل اسلحه هستند، وظیفه دارند که در دفاع از کشور و مردم خود و اماکن مقدس، به نیروهای امنیتی کشور بپیوندند».[۱۳۳]
هم چنین ببینید
منابع
- «فتوای آیت‌الله سیستانی: سلاح به دست بگیرید و در برابر داعش دفاع کنید». بخش فارسی دویچه‌وله. بازبینی‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۴.
پیوند به بیرون
- اطلاعاتی درباره اهداف، ریشه‌ها، محدوده سرزمینی تحت اشغال، تعداد نیروها، مشخصات سلاح‌ها، منابع درآمد و اقدامات بی‌رحمانه گروه دولت اسلامی (داعش) بی‌بی‌سی فارسی
- تمامی اخبار، رویدادها و مطالب مربوط به دولت اسلامی (داعش) صفحه ویژه دویچه‌وله فارسی
- افکار و عقاید ابن تیمیه پدر فکری مکتب زرقاوی
- ISIS معرفی به وسیله شورای روابط خارجی آمریکا
- داعش و کارگردانی کشتار رادیو فردا
- آداب برده‌داری داعش در هفت پرسش و پاسخ دویچه‌وله فارسی