25+1 توصیه برای جلسه خواستگاری

خودتان باشید. در هنگام صحبت کردن با فرد مورد نظر در اولین جلسه بنا را بر صداقت و یکرنگی بگذارید و متعهد شوید که آنچه می گوئید کاملاً از سر صدق و صفا باشد و به این تعهد خود نیز پای بند شوید. سعی کنید مجسمه نباشید و تا حدی راحت بنشینید. صداقت در رفتار و گفتار، اضطراب شما را به شدت کاهش خواهد داد.

خواستگاری رفتن مهم ترین قرار زندگی شماست که احتمالا تجربه زیادی درباره آن ندارید. بنابراین با خواندن این توصیه ها می توانید بهتر برای این شب مهم آماده شوید.

1.گفت و گو پس از انجام خواستگارى رسمى از طرف خانوادها و تحقیق و آگاهى از بعضى شرایط که در مرحله تفحص به دست مى آید، انجام گیرد نه در ابتداى آشنایى. به عبارت دیگر، در واپسین مراحل تحقیق و قبل از مراسم عقد باید گفت و گو تحقق یابد.

2.گفت و گو باید خونسردانه و با آمادگى قبلى و در فضایى آرام و بدون خوف و فشار از طرف دیگران صورت گیرد.

3.شیک، تمیز و معطر باشید. زمانی که به خواستگاری می روید، زیباترین لباسهایتان را به تن کنید و پوششی شیک و مناسب داشته باشید. اولین دیدارها همیشه در اذهان باقی می مانند. عده ای با لباس های نامناسب و نه چندان تمیز به خواستگاری می روند و تصورشان این است که این شخص باید وضعیت زندگی مرا بداند در صورتی که این وضعیت خاطره خوشی به جا نمی گذارد.

4.اگر در تحقیقات خود قبل از مراسم خواستگاری به علایق دخترخانم در مورد رنگ، عطر یا گل پی برده اید، او را با آنها مجذوب کنید. البته افراط نکنید تا شخصیتی وابسته از خود نشان ندهید.

5.خودتان باشید. در هنگام صحبت کردن با فرد مورد نظر در اولین جلسه بنا را بر صداقت و یکرنگی بگذارید و متعهد شوید که آنچه می گوئید کاملاً از سر صدق و صفا باشد و به این تعهد خود نیز پای بند شوید. سعی کنید مجسمه نباشید و تا حدی راحت بنشینید. صداقت در رفتار و گفتار، اضطراب شما را به شدت کاهش خواهد داد.

6.متین باشید. در تمام طول مراسم خواستگاری متانت و وقار باید از ناحیه هر دو خانواده مراعات شود و رفتارهای نامناسب و جلف، ذهنیت های بدی را رقم می زنند. جلف بازی، شما را بانشاط، سرزنده و اجتماعی نشان نمی دهد!

7.چشم چرانی ممنوع. اجازه ندهید احساس کند چشمانتان مانند یک شکارچی، او را خیره وار وارسی می کند. گاهی (فقط گاهی) که احساس می کنید به شما نگاه می کند به او نگاه کنید تا احساس کند برای زیبائی او ارزش قائلید.

8.حد و مرز خود را حفظ کنید. چه از لحاظ شرعی و چه از لـحاظ اجـتـماعی نباید تا زمانی که با همسر آینده خود محرم نشده اید او را لمس نمایید. سعی نکنید دست او را بگیرید و یا چسبیده به او بنشینید.

9.فاصله مجاز را رعایت کنید. نه آنقدر از یکدیگر دور بنشینید که مجبور باشید بلند صحبت کنید و نه آنقدر نزدیک که جسور به نظر برسید. فاصله مناسب، ارتباط عاطفی را قوی تر خواهد نمود.

10.جهت نشستن مهم است. کاملا روبروی هم نباشید. کمی متمایل باشید طوری که وقتی خواستید یکدیگر را ببینید مجبور باشید کمی سرتان را برگردانید. البته نه آنقدر که از دایره دید بیرون باشید و چهره یکدیگر را کامل نبینید. خوب است اگر صندلی ها فاصله یا جهت مناسبی ندارد، آنها را تنظیم کنید.

ساده آغاز کنید. بهتر است به عنوان اولین سۆال از فرد مقابل بخواهید خودش را کامل معرفی کند. به عبارت دیگر از او بخواهید خلاصه ای از گذشته زندگیش برای شما بگوید. خوب است بدانید او بر نکاتی تکیه خواهد کرد که برایش مهم است .

11.خوب بشنوید و زیبا بگویید. هنگام صحبت کردن فرد مورد نظرتان، سراپا گوش باشید، دقت لازم را به عمل آورید تا مطالب گفته شده را بهتر بتوانید به خاطر بسپارید و گاهی با بیان عباراتی چون «بله»، «عجب»، «چه جالب» و ... متناسب با صحبت های او، نشان دهید که به حرف هایش دقت دارید. هنگامی که خودتان صحبت می کنید نیز سعی کنید سنجیده حرف بزنید. از این شاخه به آن شاخه نپرید و روده درازی را کنار بگذارید.

12.ساده آغاز کنید. بهتر است به عنوان اولین سۆال از فرد مقابل بخواهید خودش را کامل معرفی کند. به عبارت دیگر از او بخواهید خلاصه ای از گذشته زندگیش برای شما بگوید. خوب است بدانید او بر نکاتی تکیه خواهد کرد که برایش مهم است. خودتان نیز متقابلاً خلاصه ای از سرگذشت خود را مطرح نمایید.

سرگذشت و بیوگرافی شامل این موارد می شود:

معرفی کامل نام و نام خانوادگی، شغل، سن، شغل پدر و مادر، میزان تحصیلات هر یک از آنها، وضعیت شغلی و تحصیلی و سنی دیگر افراد خانواده، و این که شما در چه خانواده ای و با چه شرایطی بزرگ شدید و مسائل خاص زندگی شما در گذشته چگونه بوده است. دروغ نگویید اما لازم نیست هرچیزی را هم بگویید.

13.فقط روی مفاهیم کلی بحث نشود و به نمودها، مصادیق و مثال های عینی آن توجه شود. سعی کنید با مثال هایی، طرف مقابل را در موقعیت های عینی و واقعی قرار دهید.

14.از آنجا که هر کس مطابق با ذهنیت و تصورات به سۆالات جواب می دهد و چه بسا ممکن است برداشت دیگران از یک مفهوم، با برداشت شما مغایرت داشته باشد و عدم توجه به این نکته، در آینده مشکلاتی را برای شما ایجاد نماید و حمل بر نداشتن صداقت شود لذا بهتر است در چنین مواردی قبل از طرح سوال مورد نظر، ابتدا از طرف مقابلتان، در مورد این گونه مفاهیم توضیح خواسته و سپس سۆال اصلی را مطرح کنید.

15.دقت داشته باشید که اصل جواب ها و کیفیت آنها، نشان دهنده نوع شخصیت و دیدگاه های طرف مقابل شما و نیز نشان دهنده میزان رشد فکری و عقلی اوست. لذا جواب ها را کنار یکدیگر قرار دهید تا به یک جمع بندی مناسبی برسید.

16.اگر در موردی شک دارید که طرف مقابل صداقت داشته است یا خیر، موضوع را در قالب دیگری بپرسید و جواب ها را کنار یکدیگر قرار دهید.

17.جوگیر نشوید. وعده ها و قول هایی که با امکانات شما نمی خواند و امکان برآورده شدنش نیست ندهید. بگویید همیشه برای بهتر شدن زندگی مادی و معنویتان، تلاش خواهید کرد ولی قول های نابه جا ندهید.

18.درباره زنان دیگر صحبت نکنید: چه لزومی دارد دائم از خواهر، مادر یا زن دیگری نقل قول کنید؟!

19.از آسمان نیفتاده اید، پس فخر فروشی نکنید. چه به آنچه دارید و چه به آنچه لاف آن را می زنید. حواستان باشد که خواستگاری در درجه اول، احترام و اکرام به جنس مۆنث است.

20.گفتگو را ملایم و مثبت نگاهدارید. برخی اوقات مردان بدون فکر کردن و حتی بدون اینکه بدانند چه کار می کنند، صحـبت را به موضوعاتی سـنگین و منفی می کشانند. هیچ دلیل مفید و سازنده ای بـرای اینـکار وجود نداشته و تنها باعث از بین بردن لطف گفتگو و کاهش اشتیاق طرف مقابل خواهد شد. باور کنید این کاری رومانتیک نیست! صحبت از تحقیقات ناسا و حوادث پس از انتخابات، شما را فردی آگاه و روشنفکر نشان نمی دهد.

21.در مورد مسائل جنسی صحبت نکنید. زنان از شنیدن صـحبـت های جنسی متنفرند. برخی از مردان این کار را انجام می دهند ولی شما قرار نـیـست بـه ایـن عـمـل مـبـادرت ورزیـد. چون می خواهید متفاوت باشید. زن ها به دنبال قهرمان جنسی نیستند. اگر در ملاقات آغازین با شریک آینده زندگی خود مسائل جنسی را پیش بکشید در حقیقت به احساس راحتی و آرامش او حمله خواهید کرد.

22.هر حرفی را نزنید. هرچند دروغ گفتن جایز نیست اما هر راستی را نیز لازم نیست بگویید. اشتباهی که بعضی از دختران و پسران در جلسه خواستگاری مرتکب می شوند این است که همه گذشته خود را (که بعضا همراه با رفتارها، صفات یا ارتباطات غلطی بوده است که اکنون از آنها پشیمانند) به بهانه صداقت یا جلب اعتماد طرف مقابل، مطرح می کنند حال آنکه این عمل در بسیاری موارد اثر عکس دارد که نتیجه منفی آن در همان زمان (با از بین بردن تمایل فرد به این ازدواج) یا در زندگی مشترک (به شکل سوءظن، مشاجره های فراوان و طلاق)، دامنگیر طرفین خواهد شد.

23.صبور باشید. از او نخواهید همانجا به شما پاسخ گوید یا اصرار نکنید در همان جلسه تاریخ عقد و عروسی مشخص شود. او این گونه احساس خواهد کرد به نظر او اهمیت نمی دهید.

24.به زمان جلسه دقت کنید. اجازه ندهید آنقدر طولانی و خسته کننده باشد که تاثیرش را از دست بدهید یا ملا ل آور گردد. 25.شاید همه آنچه باید، در یک جلسه خواستگاری نتوان مطرح کرد، هیچ اشکالی ندارد تعداد جلسات خواستگاری را اضافه نمایید، مشروط به این که حسن نیت داشته باشید. این مطلب را با او درمیان بگذارید و تصمیم را به عهده بزرگترها بگذارید.

مسلماً در جلسه اول خواستگارى، چشم‌هاى خواستگار جستجوگر است و خوش لباسى بدون جوگیر شدن معقول ترین حالت است. اما اگر دخترى متوجه شایستگى هاى خواستگار شد، بهتراست در جلسات بعدى تدبیر به خرج دهد و علاوه بر خوش لباسى و متانت، رفتارهاى نرم‌ترى از خود نشان دهد

یک توصیه زنانه

خیلی از مواردی که در بالا ذکر شد هم به کار دخترها می آید و هم به کار پسرها. اما در این مورد، می خواهیم یک موضوع درگوشی را با دختر خانم ها در میان بگذارید. یک عبارت ساده اما بسیار مهم که باید در جلسات خواستگاری رعایت کنید این است که سعی کنید دلنشین باشید.
مسلماً در جلسه اول خواستگارى، چشم‌هاى خواستگار جستجوگر است و خوش لباسى بدون جوگیر شدن معقول ترین حالت است. اما اگر دخترى متوجه شایستگى هاى خواستگار شد، بهتراست در جلسات بعدى تدبیر به خرج دهد و علاوه بر خوش لباسى و متانت، رفتارهاى نرم‌ترى از خود نشان دهد. مسلماً در تیپ شخصیتى شما، او نباید به این نتیجه برسد که شما هیچ بلد نیستید و جذاب بودن را نمى فهمید.

خوش سخن گفتن، عاقل بودن، لبخند به موقع داشتن، تیپ مناسب داشتن، گهگاهى تأیید کردن مرد و.... خداوند ظرفیت دلبرى حلال را در وجود شما گذاشته و باید در وقت خودش از آن بهره ببرید. اما مراقب باشید تا وقتى خواستگار جدى نیست و تا وقتى به دل شما و خانواده شما ننشسته است گوهر طنازى و دلبرى خود را در معرض حراج قرار ندهید. ممکن است طرف سوء تفاهم کند و اشتباه برداشت نماید و یا برعکس، سوء استفاده نموده و ضربه بزند.


منبع: پرسمان، کتاب اگر کتاب خواستگار نیاید (نوشته حسن سهرابی)

100 سوسمار زنده مهریه عروس عربستانی!

پدر عروس هم که از این کار دامادش خوشحال به نظر می رسید، گفت: از اینکه محسن برای به دست آوردن موافقت دخترم، این ماجراجویی را قبول کرده، خوشحالم و کسی که سختی زندگی در صحرا و شکار سوسمار را به جان خریده، برای کسب رضایت همسرش همه کار خواهد کرد.

در اقدامی عجیب، دختر نوعروس عربستانی از همسر آینده‌اش خواست که 300 سوسمار زنده را به عنوان مهریه برایش از صحرا شکار کند، اما در نهایت به 100 سوسماری که تازه داماد شکار کرده بود، رضایت داد!

به گزارش پایگاه خبری شبکه العالم، در حالی که در عربستان سعودی به طور معمول مهریه‌های به نسبت سنگین (دست کم 100 هزار ریال سعودی معادل حدود 100میلیون تومان) برای دختران نو عروس در نظر گرفته می شود، در برخی موارد، این سنت با تعیین مهریه های غیرعادی و عجیب؛ یا مهریه های معنوی و اندک، شکسته شده است.

در یکی از عجیب ترین این موارد، نو عروسی  بعد از آگاهی از ترس همسر آینده اش از سوسمار، از وی خواست تا به تنهایی و بدون کمک دیگران، به عنوان مهریه برای او 300 سوسمار زنده از بیابان شکار کند! البته داماد بیچاره موفق شد تنها 100 سوسمار زنده را شکار و به عروس خانم تقدیم کند.

تازه داماد که محسن نام دارد، در حضور بستگان عروس و داماد، دو صندوق بزرگ را که حاوی 100 سوسمار با اندازه ها و شکل های مختلف بود، گشود تا شرط عروس خانم برای بله گفتن را به جا آورده باشد!

پدر عروس هم که از این کار دامادش خوشحال به نظر می رسید، گفت: از اینکه محسن برای به دست آوردن موافقت دخترم، این ماجراجویی را قبول کرده، خوشحالم و کسی که سختی زندگی در صحرا و شکار سوسمار را به جان خریده، برای کسب رضایت همسرش همه کار خواهد کرد.

وی ادامه داد: این مهریه بسیار ساده تر از مهریه های غیرممکن و سنگین است که جوانان توان مهیا کردن آن را ندارند.

از سوی دیگر و در اقدامی متفاوت، در طائف عربستان پدر یک عروس در برابر عاقد از داماد خواست تا به عنوان مهریه، به عروس خانم در حفظ سوره مبارکه "ملک" کمک کند و هدف خود را از این کار، شکستن سنت مهریه های سنگین و بازگشت به تعالیم دین مبین اسلام درخصوص ازدواج آسان اعلام کرد.

وی با بیان این نکته که جوانها در دوره کنونی از لحاظ مالی در شرایط دشواری هستند؛ ابراز امیدواری کرد که همه پدران هنگام ازدواج دخترشان همین روش را در پیش گیرند.

روزنامه "الانباء" چاپ عربستان با درج این خبر، در باره رواج مهریه های سبک و آسان کردن ازدواج نوشت: مردی در منطقه القنفده در حومه مکه مکرمه، مهریه دختر خود را تنها 10 ریال سعودی تعیین کرد که این اقدام بسیار مورد تحسین اطرافیانش قرار گرفت و آنها نیز آرزو کردند که این اقدام، الگوی دیگران در آسان کردن ازدواج قرار گیرد.

در منطقه مدینه منوره نیز پدر یک عروس، هزینه های جشن عروسی را که توسط داماد پرداخت می شود، به عنوان مهریه پذیرفت و علاوه بر آن یک دستگاه منزل نوساز به نوعروس و تازه داماد هدیه کرد. وی اظهار داشت: تنها مساله مهم برای من این است که دخترم با همسر آینده خود زندگی سعادتمندانه ای داشته باشد.

درباره شهر استراتژیک سوریه؛

چرا آل‌سعود به دنبال شهر دیرالزور است؟

یکی از منابع درآمد گروه های مسلح مستقر در دیر الزور را باید فروش نفت خام چاه هایی است که در شرق سوریه قرار دارند و به تصرف گروه های مسلح درآمده اند. گروه های مسلح نفت این چاه ها را به ترکیه برده و در آنجا به فروش می رسانند، چون درحال حاضر اغلب چاه های نفت و گاز شهر دیر الزور در تصرف گروه های مسلح این مناطق است.

گروه بین‌الملل مشرق - گروه های مسلحی که در داخل شهر "دیر الزور"، مرکز استان دیر الزور و ریف آن، در شرق سوریه چه گروه هایی هستند و چه مناطقی از این شهر را در اختیار دارند. این مطلب به تفصیل به این موضوع می پردازد.

گفته شده است، تمام گروه هایی که در شهر دیر الزور درحال مبارزه علیه نظام سوریه هستند، از اهالی ریف دیر الزور و مناطق خارج از شهر هستند و دارای تابعیت های مختلفی می باشند و به شکلی گسترده در مناطق الجبیله، العرفی، الحویقه، الشیخ یاسین، الحمیدیه، کنامات، الرشدیه، العمال، الرصافه، الصناعه، المطار القدیم که مناطق مختلف این شهر را تشکیل می دهند، پراکنده  و مستقر هستند و بالطبع تمام این مناطق که ذکر آنها رفت، تحت تصرف و کنترل گروه های مسلحی است که مورد حمایت عربستان سعودی هستند.

یکی از دلایل حمایت عربستان سعودی از این گروه های مسلح نیز روابط عشیره ای و قبیله ای موجود بین برخی از قبایل و عشایر سعودی با قبایل و عشایر سوری و انتشار اندیشه ها و افکار "وهابی" میان اهالی دیر الزور و به خصوص ریف آن است. به گونه ای که کمک های مورد نیاز این گروه های مسلح از طریق ریف دیر الزور به دست گروه های مسلح موجود در شهر می رسد.

یکی دیگر از منابع درآمد گروه های مسلح مستقر در دیر الزور را باید فروش نفت خام چاه هایی است که در شرق سوریه قرار دارند و به تصرف گروه های مسلح درآمده اند. گروه های مسلح نفت این چاه ها را به ترکیه برده و در آنجا به فروش می رسانند، چون درحال حاضر اغلب چاه های نفت و گاز شهر دیر الزور در تصرف گروه های مسلح این مناطق است.

مهمترین گروه های مسلحی که در دیر الزور حضور دارند، گروه های سلفی جهادی تکفیری هستند و بارزترین این گروه ها عبارتند: جنبش طالبان، جبهه النصره، گردان جعفر الطیار، گردان القعقاع که شبیه گردان های الفاروق در شهر حمص است و گردان مته.

تمام مناطق مسکونی که تحت تصرف و کنترل گروه های مسلح قرار دارند، بیش از 80 درصد تخریب و ویران شده اند.

اما مناطق تماس در شهر بین گروه های مسلح و ارتش سوریه عبارتند از: خیابان باشگاه افسران یا (نادی الضباط)، میدان المدلجی، دفاع مدنی، میدان حمود العبد، پل السیاسیه، منطقه حویقه، منطقه الرشدیه و خیابان سینما فؤاد.

مناطق حضور تک تیراندازان وابسته به گروه های مسلح نیز مناطق زیر را در برمی گیرد: الجبیله، الحویقه، الحمیدیه، الشیخ یاسین، العرفی، مساکن الحزب، العمال، جسر السیاسیه، الرصافه و الانطلاق القدیم.

مناطق حضور تک تیراندازان ارتش سوریه نیز عبارتند از: منطقه "الجوره" در استان و در نزدیکی دوایر امنیتی وابسته به ارتش. این درحالی است که تمام موارد هدف گیری های صورت گرفته از سوی تک تیراندازان در شهر دیر الزور در مناطق حضور تک تیراندازان گروه های معارض صورت گرفته است.

مهمترین عملیات های انتحاری که شهر دیر الزور شاهد آن بوده است:

- عملیات انتحاری از طریق منفجر کردن خودرو بمبگذاری شده در منطقه "غازی عیاش" که در جریان آن ده ها شهروند سوری کشته و زخمی شدند.
- عملیات انتحاری منفجر کردن یک تانکر حامل 5 تن مواد منفجره در منطقه "الجبیله".
- عملیات انتحاری یک کامیون بزرگ حامل حدود 10 تن مواد منفجره در نزدیکی ساختمان بیمه اجتماعی در منطقه "الحویقه".
- عملیات انتحاری منفجر کردن یک خودرو بمبگذاری شده که کلیسای سریانی های دیر الزور را هدف قرار داد.
- عملیات انتحاری منفجر کردن یک خودرو بمبگذاری شده در نزدیکی میدان "غسان عبود" در نزدیکی منطقه پل "السیاسیه".
تمام این عملیات ها را گروه های مسلح به ویژه گروه های وابسته به "جبهه النصره" از طریق انتشار اعلامیه هایی در صفحه های اینترنتی خود مسئولیت آن را برعهده گرفته اند.

مهمترین مقرها و مراکز امنیتی و نظامی که ارتش سوریه در استان دیر الزور از آن عقب نشینی کردند، عبارتند از:

- دایره امنیت سیاسی منطقه الحویقه.
- یگان توپخانه شهر "المیادین" در ریف شرقی دیر الزور.
- فرودگاه "البوکمال" در ریف شرقی دیر الزور.
- فرماندهی پلیس شهر منطقه الحویقه دیر الزور.
- دایره امنیت نظامی خیابان "سینما فؤاد" دیرالزور.

علاوه بر عقب نشینی تمام عناصر نیروهای حکومتی از قرارگاه‌های امنیتی و پاسگاه‌های پلیس تمام مناطق ریف دیر الزور.

مهمترین عملیات‌های ترور شهر دیر الزور و ریف آن:

- تلاش برای ترور "سمیر الشیخ"، استان سابق دیر الزور.
- تلاش برای ترور "ریاض الاسعد"، فرمانده "ارتش آزاد سوریه" در شهر المیادین استان دیر الزور که منجر به قطع پای وی شد.
- ترور "فیصل احمد ظاهر"، معاون رئیس دایره امنیت نظامی دیر الزور.
- ترور سرگرد "الایهم الحمد"، خواهر زاده سرلشکر "آصف شوکت" در منطقه "الرصافه" دیر الزور.
- ترور "شریده العلی"، رئیس سندیکای کشاورزان دیر الزور.
- ترور "شهناز محمد"، عضو فدراسیون ورزش‌های عمومی سوریه.

مهمترین مناطقی که در آنها دعوت به جهاد علیه نظام سوریه صورت می‌ گیرد:

- دفتر دعوت و ارشاد اسلامی که مقر آن در ریف شرقی دیر الزور است و برای جذب جوانان، نوجوانان و کودکان زیر 18 سال فعالیت می کند و مهمترین مقرهای آن در مناطق "شحیل"، "المیادین" و "البوکمال" است.

- دفتر جریان سلفی جهادی سازمان جهانی القاعده که مقر آن نیز در ریف شرقی دیر الزور است و در حوزه جذب حمایت های نظامی و افراد مسلح غیر سوری و بیگانه از سراسر جهان برای مبارزه با نظام سوریه فعالیت می کند.

- جنبش طالبان سوریه که به صورت مستقیم وابسته به جنبش طالبان در پاکستان و افغانستان است. مقر جنبش طالبان سوریه در ریف ریف دیر الزور و همچنین در دو منطقه الشحیل و المیادین است و در حوزه جذب جوانان و مردان در مناطق مختلف ریف دیر الزور و حمایت مالی ونظامی از گروه های مسلح فعالیت می کند.

مهمترین گروه های مسلح فعال در استان دیر الزور:

گردان احرار الشام یا آزادگان شام، گردان غرباء الشام یا غریبان شام، گردان شهداء الفرات یا شهدای فرات، گردان انصار السنه یا یاران اهل سنت، کتیبه الخضرا یا کتیبه سبز، گردان موته، گردان احرار الشحیل یا آزادگان الشحیل، گردان الله اکبر، کتیبه های احفاد محمد یا نوادگان محمد، گردان الاحواز، کتیبه های الحبیب المصطفى، گردان القادسیه، کتیبه معاذ الرکاض، گردان احرار الشعیطات یا آزادگان الشعیطات، کتیبه الحجاج بن یوسف الثقفی و گروه های بسیار مسلح دیگر که تعداد آنها به 350 گروه می رسد و بافت و ساختار اغلب آنها سلفی جهادی تکفیری است و این درحالی است که برخی از این گروه ها دارای گروه های ویژه ترور هواداران نظام سوریه هستند.

مهمترین تابعیت های غیر سوری موجود در صفوف گروه های مسلح:
افغانی، لبنانی، تونسی، کویتی، سعودی و چچنی.

مهمترین روستاهای ریف شرقی دیر الزور که گروه های مسلح کنترل آنها را در دست دارند:

البو کمال، المیادین، المو حسن، القوریه، شحیل، مراط، ابو خشب و البصیره.
- در این میان روستای المو حسن به کانون مخالفت علیه نظام سوریه معروف شده و گفته می شود، تحرکات اعتراض آمیز و مسلحانه علیه نظام سوریه از این منطقه آغاز شد و ملقب به "مسکو کوچک" است، چراکه افکار و اندیشه های کمونیستی بر آن غالب است و افسران ارشد نظام سوریه از فرزندان این روستا هستند. المو حسن هم اکنون به مقر گروه های وابسته به جبهة النصره تبدیل شده است.
-  شحیل که بر سر راه المیادین قرار دارد و پناهگاه هیئت شرعی جبهه النصره و مقر مهمترین سران و رهبران سازمان القاعده و مقر اصلی جنبش طالبان در سوریه به شمار می آید. این شهر از جمله شهرهایی است که انتحاری های بسیاری را راهی مناطق و شهرهای مختلف سوریه کرده و اغلب انتحاری های این شهر خود را در این عملیات ها منفجر کردند. همچنین شحیل بسیاری از مردان خود را برای مبارزه با نظام سوریه به میدان های نبرد در مناطق مختلف دمشق و ریف آن و همچنین شهرها و مناطق مختلف رقة و حسکة و قامشلی و حمص و به طور مشخص در شهر القصیر کردند.

مهمترین روستاهای ریف غربی دیر الزور که گروه های مسلح کنترل آنها را در دست دارند: حطله، الکسره، معدان، التبنی، محیمیده، الخریطه و الشمیطیه.

- حطله: حطله از جمله روستاهای حامی نظام سوریه به شمار می آید که اهالی آن اصلا سلاحی حمل نمی کنند. از گذشته های دور اهالی طایفه شیعی این روستا توسط گروه های دیگر قتل عام شده اند که آخرین آن چندی پیش روی داد و یکی از گروه های وابسته به جبهه النصره در ریف شرقی دیر الزور از تابعیت های مختلف عربی اقدام به قتل عام شیعیان این روستا کردند.

- محیمیده: روستای محیمیده زادگاه "نواف لبشیر"، معارض سوری و عضو بیانیه دمشق و پایگاه قبیله "البکاره" و مقر مهم گردان های غربای شام و آزادگان شام به سرکردگی "لورنس نواف البشیر".

مهمترین عشایر و قبایل دیر الزور عبارتند از: البو سرایا، البکاره، العکیدات، عنزه، طی و جبور.

مهمترین بزرگراه های بین المللی شهر دیر الزور عبارتند از:

- بزرگراه های بین المللی دیر الزور - تدمر - دمشق که کنترل کامل آن را ارتش سوریه در دست دارد و در آن تنها مرکز ایست و بازرسی گردان ابو جعفر الطیار در نزدیکی روستای "کباجب" وجود دارد.

- بزرگراه های بین المللی دیر الزور - الرقة - حلب که در کنترل گروه های مسلح است و هیچ نیروی دولتی و حکومتی در آن مشاهده نمی شود.

- بزرگراه های بین المللی دیر الزور – الحسکه که هم اکنون به دلیل درگیری هایی که شاهد آن بوده مسیرهای آن به سمت المیادین و ریف آن تغییر کرده است.

- بزرگراه های بین المللی دیر الزور - عراق که به دلیل قرار گرفتن در مسیر بزرگراه های بین المللی فرودگاه دیر الزور به طور کامل بسته و مسیرهای آن به سمت المیادین و ریف آن تغییر کرده است.

مهمترین شرکت ها، کارخانه ها، موسسات و مراکزی که غارت شده و یا به طور کامل نابود شدند، عبارتند از: کارخانه گاز، شرکت نفتی الفرات، شهر صنعتی دیر الزور، مدیریت خدمات فنی، شهرداری، شرکت کانادایی فرآورده های نفتی شمبر جیر، شرکت فرانسوی فرآورده های نفتی شل، مرکز تحقیقات کشاورزی، کارخانه ستون های بتونی، بیمه های اجتماعی، بانک کشاورزی، مرکز آمارگیری و جمعیت، مرکز آموزش، بیمارستان ملی، بانک خون، بیمارستان قلب الفرات، اداره برق، سازمان آب، حوضچه آب فرات، منابع آب، بانک اعتباری، بانک بیمو، بانک بین المللی سرمایه گذاری، بانک اسلامی، بانک بازگشت، پست بانک، اداره ارتباطات، سینما الکندی، بیمارستان های خصوصی النور و العبود المرزوق، بیمارستان کودکان، سیلوهای گندم، دانشکده های علوم و ادبیات و پتروشیمی و نفت.

مهمترین مراکز حکومتی که از سوی گروه های مسلح به سرقت رفته و پس از غارت اموال آن برای فروش به ترکیه منتقل شدند، عبارتند از: کارخانه نیشکر، کارخانه ریسندگی و بافندگی، شهر صنعتی دیر الزور، کارخانه کاغذ سازی، خطوط آهن ارتباط دهنده دیر الزور – حسکه - قامشلی و میان دیر الزور – حلب - دمشق.

مهمترین تاسیسات و مراکز عمومی و تاریخی و باستانی که به طور کامل تخریب شده و از بین رفته اند، عبارتند از:

- پل معلق: گروه های مسلح اقدام به بمبگذاری و تخریب آن کردند.

- کلیسای شهدای ارمنی: این کلیسا به طور کامل توسط گروه های مسلح غارت و مجسمه های عظیم و بزرگ آن مخصوص شهدای کشتار ارمنی ها به سرقت و به ترکیه منتقل شد. این کلیسا در منطقه "الرشدیه" قرار دارد و گروه های مسلح بر آن تسلط و کنترل دارند.

- مجسمه شاعر الفراتی: سر مجسمه این شاعر بزرگ سوری از سوی عناصر جبهة النصره به بهانه بت پرستی قطع شد.

- کلیسای سریانی های الفرات: این کلیسا در اولین روز عید قربان گذشته بمبگذاری و منفجر شد. یکی از دلایل بمبگذاری این کلیسا توسط جبهه النصره قرار داشتن آن در نزدیکی یک مقر نظامی بزرگ در شهر دیر الزور است.

این جدای از غارت بسیاری از آثار باستانی و تاریخی نادر برخی اماکن شهر مانند مملکت ماری و آثار الصالحیة و قلعه الرحبة و آثار حلبیة و زلبیة است.

تضعیف "شاخه سازشکار" در برابر دوستان ایران؛

آیا شاخه نظامی حماس در حمایت از سوریه وارد عمل خواهدشد

تنها آن طیفی از جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) که در دو سال اخیر به «اخوان المسلمین»، قطر و نتیجتاً آمریکا نزدیک و نزدیک‌تر می‌شد این روزها سخت مغبون و ضرردیده است. این طیف در حال حاضر تحت رهبری «خالد مشعل» قرار دارد.

گروه بین الملل مشرق- مدّت‌هاست که بخشی از نخبگان داخلی و مردم در جهان اسلام، نسبت به ایجاد انحراف در آرمان های مقاومتیِ «حماس»، دچار شک شده‌اند. این شک و تردید بخصوص با بالا گرفتن احتمال جنگ علیه سوریه در هفته‌های اخیر که طی روزهای اخیر رو به افول گذاشته است و نتیجتاً خروج «دفتر سیاسی حماس» از «دمشق» و استقرار در «دوحه» (قطر)، رو به تزاید گذاشت.

همچنین نزدیک شدن بیشتر برخی رهبران جنبش به حکومت اخوانیِ «مصر» و همزمان اخباری که مبنی بر فاصله گرفتن آنها از «جمهوری اسلامی ایران» بود، به این مسئله دامن زد. از این رهگذر بحث‌ها از سوی طیف‌های لیبرال داخلی در مورد اینکه سیاست‌های انقلاب در قبال «مقاومت اسلامی» بی‌نتیجه است؛ در محافل بیش از پیش شنیده می‌شود.

ولی باید گفت، چیزی که مغفول مانده این است که حماس، دارای دو جریان است که هر چند در بخش‌های مختلف سازمان پخش‌اند امّا دارای اختلاف نگرش‌های عمیقی با هم هستند. روزنامه «الکویتیه» طیّ گزارشی اعلام کرد در صورت حمله احتمالی به سوریه، "شاخه نظامی حماس" علیه اسرائیل وارد عمل خواهد شد. این خبر چندان تعجّب‌برانگیز نیست زیرا تحوّلات درون سازمانی حماس ظاهراً به نفع دوستان محور مقاوت در حال جریان است. گروه بین‌الملل مشرق در اینجا به این مسئله از زوایای زیر پرداخته است:

• همیشه پای یک جریان در عقبگردها در میان است

مسئله این است که بخشی از آنچه به نظر مردم انقلابی در ایران و جهان اسلام انحراف از آرمان‌های مقاومت است؛ بیشتر توسّط یک طیف خاص در حماس صورت می‌گیرد و پای یک جریان همیشه در این عقبگردها دیده می‌شود. برای مثال با اصرار بخشی از رهبران حماس امیر پیشین قطر بدون اینکه توسّط اربابانش یعنی آمریکا و اسرائیل، مؤاخذه شود به «نوار غزّه» سفر کرد و ضمن اعطای دلارهای نفتی- گازی‌اش به دولت حماس از آنها خواست استراتژیِ "نه مقاومت، نه سازش" را جایگزین "استراتژی مقاومت" کنند (مهرماه 1391). همان زمان جوانان فعّال غزّه در صفحه‌های «فیس‌بوک» شان در این‌باره نوشتند: قطر قرار بود بیش از یک میلیارد دلار برای بازسازی غزّه هزینه کند ولی این رقم به 250 میلیون دلار رسید! آنها از مسیرهای هزینه‌کرد آن می‌پرسیدند و اینکه‌ آیا این پول هنگفت با هماهنگی «مشعل» برای جنگ در سوریه هزینه شده است؟

چیزی حدود یک‌ماه و نیم بعد از این سفر بود که شبکه خبری «الجزیره» طیّ گزارشی اعلان کرد که: «منابع آگاه سوریه اعلام کردند که نیروهای امنیتی این کشور تمامی دفاتر وابسته به حماس در «دمشق» را بستند. در میان دفاتری که بسته شد، دفتر «خالد مشعل» در منطقه «المزه دمشق» است.» (16/8/1391). همچنین گزارش‌ها تأیید کردند که دفتر «موسی ابومرزوق» (معاون مشعل) و «محمّد نزال» نیز در «مشروع الدّمر دمشق» بسته شده‌اند. چندی بعد امّا «القُدس‌العربی» (چاپ لندن) به نقل از منابع آگاه فلسطینی از دلایل این اقدام امنیتی «بشّار اسد» پرده برداشت، این روزنامه عرب‌زبان نوشت: «مقامات سوری پس از آنکه «سازمان اطّلاعات سوریه»، اطّلاعاتی را دریافت کرد مبنی بر اینکه بیشتر جنگجویان گروه مسلح «احفاد الرّسول» در سوریه از طرفداران حماس هستند؛ دفاتر حماس را تعطیل کردند. این جنگجویان، از حمایت لجستیک برخی رهبران رده دوم حماس که تا مدّتی پیش از ترک سوریه و سفر به اردن، مصر و قطر، در اردوگاه «الیرموک» بوده‌اند؛ برخوردارند. هیئتی از رهبران گروه های مقاومت فلسطین که دفاترشان در «دمشق» همچنان باز است، شامل «جنبش مبارز»، «جبهه خلق» و «جهاد اسلامی» اخیراً در «قاهره» با «موسی ابومرزوق» (معاون مشعل) دیدار کردند. آنها طیّ این دیدار (به رهبران حماس) گفتند، مقامات سوری از وارد شدن طرفداران حماس به درگیری مسلّحانه با «ارتش سوریه» و حمایت رده دوم حماس از این افراد ناراضی هستند.» (7/9/1392).

همچنین چندی بعد، «سخنگوی وزارت خارجه امریکا» اعلام کرد که «فرستاده ویژه آمریکا» (دیوید هیل) به «رام ا...» سفر می کند تا بعد از دیدار همزمان با نماینده «نتانیاهو» و «مذاکره کننده ارشد تشکیلات خودگران» (صائب عریقات) در «قُدس اشغالی»؛ توافقات صورت گرفته درباره تشکیل دو دولت در خاک فلسطین براساس مرزهای سال 1967 م. را با «محمود عبّاس» (رئیس تشکیلات خودگردان) نهایی کند. همان روز روزنامه «المنار» - وابسته به «حزب ا... لبنان»- از دیدار قریب الوقوع «عبّاس» و «مشعل» در «قاهره» خبر داد (2/2/1392).

در همین ماه بود که شیخ «یوسف قرضاوی» (معروف به مُفتی «ناتو» و رهبر معنوی سلفیون) با وساطت قطر به غزّه سفر کرد، سفری که با اعتراض شدید گروه های مقاومت و مردم روبرو شد و برخی از این گروه ها استقبال از وی را تحریم کردند. در همین راستا پایگاه مجازی شبکه خبری «Press Tv» نوشت: «این مُفتی مصری مقیم قطر، بویژه به علّت حمایت از شبه نظامیان مورد حمایت (غرب) در سوریه، هدف انتقاد معترضان قرار گرفته است. معترضان فلسطینی در تظاهرات روز پنج‌شنبه در نوار غزّه، در حمایت از «اسد» و «سیّدحسن نصرا..» شعار سر دادند.» (18/2/1392). همچنین پایگاه مجازی «Walla» - از پُرمخاطب ترین سایت های اسرائیل- درباره این سفر نوشت: «سرویس های امنیتی اسرائیل تأمین امنیت «قرضاوی» هنگام سفر به غزّه که تا جمعه ادامه خواهد داشت؛ را بر عهده دارند. افزون بر سرویس های امنیتی اسرائیل، تعدادی از نیروهای امنیتی حماس نیز تأمین امنیت «قرضاوی» را بر عهده دارند؛ در این راستا تدابیر امنیتی در «جبهه جنوبی» برای ممانعت از وقوع هرگونه درگیری در غزّه اتّخاذ شده است». امّا آیا واقعاً کلّیت حماس و تمامی این مجموعه بعنوان یکی از بانفوذترین گروه های مقاومت در فلسطین، در حال استحاله است؟ آیا تمام اعضای «کادر رهبری حماس» با انحرافات بوجود آمده در سال های اخیر همراه و هم داستان هستند؟

شیخ «یوسف قرضاوی»، رهبر معنوی تکفیری های سوریه در حاشیه سفر به نوار غزّه

علیرغم استقبال برخی مسئولان دولت حماس از «قرضاوی»، بدنه حماس و مردم غزّه به سفر وی معترض بودند

• نقد از درون
  

«حرکة المقاومة الاسلامیّة» (باختصار: حماس) بدلیل مشکلات امنیتی که علیه اعضای ارشد تشکیلات از سوی رژیم صهیونیستی وجود دارد؛ دارای ساختاری پیچیده و سرّی است. بنابر این اطّلاعات مربوط به کیفیت فرآیندهای تصمیم گیری و نام اعضای ارشد تصمیم گیر در حماس بطور عام در هاله ای از ابهام است و فقط بخشی از آن علنی می شود. جنبش دو ماه پس از آغاز «انتفاضه اوّل» (دسامبر 1987 م.) و به رهبری «شیخ احمدی یاسین» رسماً آغاز به کار کرد.

حماس پس از پیدایش، خود را یکی از جناح های «اخوان المسلمین فلسطین» معرّفی کرد و مبارزات «اخوان المسلمین» در فلسطین – بخصوص بین سال های 1948 تا 1957م.- را عُمق تاریخی خود دانست. با این حال هم حماس و هم جنبش «جهاد اسلامی فلسطین» که از اخوانی های فلسطین منشعب شده بودند؛ بطور آشکاری به استراتژی محافظه کارانه کادر مرکزی اخوان (بعد از 1967 م.) مبنی بر "مبارزه پس از تشکیل حکومت اسلامی" پُشت کرده بودند و خواستار مبارزه همزمان با تلاش برای تشکیل حکومت بودند. علیرغم بی اعتنایی مؤسّسان حماس به استراتژی اخوان، آنها ساختار تشکیلاتی خویش را با الگوبرداری از ساختار تشکیلاتیِ «اخوان المسلمین»؛ بنا نمودند. نگاهی به این ساختار پرده از راز اختلافات اخیر کادرهای ممتازتر حماس بر می دارد.

شیخ «احمد یاسین»، شیخ شهدای فلسطین

رهبران اوّلیه حماس با راهبرد کادر مرکزی اخوان مصر مبنی بر توقّف مقاومت علیه اسرائیل مخالف بودند

نحوه عضوگیری در حماس کاملاً شبیه «اخوان المسلمین» است و در آن اعضای جذب شده در ابتدا وارد یک «اسرة» (خانواده) می شوند که عموماً دارای 4 یا 5 عضو می باشد. «اسرة» حدّاقل هفته ای یکبار تشکیل جلسه می دهد و به بررسی احوالات شخصی اعضاء و فعالیت های تشکیلاتی آنها، مبادرت می ورزد. بطور کلّی اغلب امور تربیتی یک تشکیلات اخوانی در «اسرة» صورت می پذیرد («آشنایی با نهضت جهانی اخوان المسلمین»- «پایگاه اطّلاع رسانی جماعت دعوت و اصلاح ایران»- به نقل از نشریّه «ندای اسلام»). «محب» (اعضای عادّی)، پایین ترین و اوّلین رده تشکیلاتی و مختصّ به اعضای تازه وارد است. «محب» بخشی از «اسرة» است که تقوا و تعهّدات ایدئولوژیک او از نزدیک رصد می شود. عضو عادّی، بعد از فعّالیت مستمر در برنامه های «اسرة» که بین شش ماه تا چهار سال طول می کشد؛ می تواند به درجه «نقیب» یعنی ریاست یک خانواده نائل شود.‌

حماس تشکیل شده از چهار شعبه عامّ و منطقه ای به تفکیک: 1- نوار غزّه، 2- کرانه باختری، 3- زندان های صهیونیستی و 4- مناطق خارج از اراضی اشغالی است. هر یک از مناطق چهارگانه فوق، رأساً متشکّل از بخش های فرعی کوچکتری هستند؛ برای مثال منطقه نوار غزّه به هفت بخش فرعی کوچک تر تقسیم می گردد. هر یک از بخش های فرعی دارای یک «مجلس شورایی» و یک «دفتر سیاسی» هستند. «مجلس شورایی» عالی ترین و بالاترین مقام تصمیم گیر است که اعضای آن از طریق رأی گیری بین اعضای اسرة های زیر مجموعه همان بخش فرعی انتخاب می شوند. منتخبان «مجلس شورایی» فقط از بین افرادی انتخاب می شوند که به سطح «نقیب» رسیده باشند. «مجلس شورایی» بعد از تشکیل اوّلین جلسه رسمی، از بین خود؛ اعضای «دفتر سیاسی» را بر می گزینند. در واقع «مجلس شورایی» مسئول تعیین خط مشی ها و سیاست های کلّی سازمان است و «دفتر سیاسی» موظّف است راه عملیاتی شدن این سیاست ها را مشخّص و اجرایی نماید («ساختار و نقش کادر رهبری حماس»- «مؤسّسه تحقیقات و پژوهش های سیاسی- علمی ندا»- «محمّد زارعی»).

«مجلس شورایی بخش فرعی» با برگزاری انتخاباتی در بین خود مشخّص می کنند که چه کسانی باید عضو «مجلس شورایی منطقه ای» شوند. هر «مجلس شورایی منطقه ای» نیز بلافاصله از بین خود اعضای «دفتر سیاسی منطقه ای» را انتخاب می کنند. پس از این، «مجالس شورایی منطقه ای» با انجام یک انتخابات درونی، افرادی را از بین خویش بعنوان اعضای «مجلس شورایی مرکزی حماس» بر می گزینند. در واقع «مجلس شورایی مرکزی» که از آن تحت عنوان «شورای عالی دینی» یا «مجلس کِبار» نیز یاد می شود، بالاترین مرجع تصمیم گیری در حماس است که بین 50 الی 90 نفر عضو دارد و هم طراز «مکتب ارشاد» در اخوان است. از آنجا که تشکیل جلسات مستمر برای «مجلس شورایی مرکزی» تحت تدابیر امنیتی، با توجّه به تعداد بالای افراد و اینکه تعدادی از آنها خارج از اراضی اشغالی هستند، کاری سخت و دشوار است؛ این مجلس اهمّ وظایف خویش را به «دفتر سیاسی مرکزی: کمیته (هیئت) اجرایی» تفویض می کند که اعضایش طیّ انتخابات درونی در «مجلس شورایی مرکزی»، مشخّص می شوند.

لذا مؤثرترین رُکن تصمیم ساز و تصمیم گیر در حماس همین «دفتر سیاسی مرکزی» است و چیزی که معمولاً در رسانه ها از آن به "کادر رهبری حماس" یاد می شود در حقیقت اشاره به این موجودیت است. اشتباه اساسی در رسانه های داخلی این است که «خالد مشعل» را «رئیس دفتر سیاسی» معرّفی می کنند، در حالیکه وی تنها ریاست «دفتر سیاسی» یکی از مناطق تابعه حماس یعنی منطقه «خارج از اراضی اشغالی» را عُهده دار است. برای مثال یکی از مسئولین حماس در رابطه با نتایج انتخابات درونی «دفتر سیاسی حماس» در حاشیه نشست «قاهره» می گوید: ««مشعل» بعنوان «رئیس دفتر سیاسی حماس»، به مدّت 4 سال دیگر انتخاب شد. اعضای «کمیته اجرایی» که قرار است وی با آنها همکاری نماید نیز در نشست رهبران [مجلس شورایی مرکزی] انتخاب خواهند شد.» («خبرگزاری فرانسه»- 13/1/1392). این نشان می دهد که «مشعل»، «رئیس دفتر سیاسی مرکزی» موسوم به «کمیته اجرایی» نیست و باید در آنجا با افرادی که در تقابل با نگاه های طیف وی درباره سازش و رابطه با «جمهوری اسلامی» و سوریه هستند؛ پاسخگو باشد. بر این مبنا، تصمیم گیری های کلان و نهایی در «دفتر سیاسی مرکزی» (کمیته اجرایی) گرفته می شود که "طیف مشعل" فقط دارای بخشی از کُرسی های این هیئت است و در آنجا احیاناً با افراد ذینفوذی چون «محمود الزّهار» (از مؤسّسین حماس)، «هنیّه» و «احمد الجعبری» (که طیّ «جنگ 8 روزه غزّه» شهید شد) درگیر است.

شهید «احمد الجعبری»، فرمانده پیشین شاخه نظامی حماس که در اوّلین ساعات «جنگ 8 روزه غزّه» شهید شد و با طیف مشعل مخالف بود

وی گردان های «القسّام» را تبدیل به یک قوّه نظامی منظّم و کارآزموده کرد و طیّ بزرگترین فتوحات اطّلاعاتی حماس نقش داشت

• شاخه های زیتون برای شاخه نظامی

علاوه بر اینکه "طیف محافظه کار حماس" فقط بخشی از کادر رهبری است، نمی توان این مسئله را نادیده گرفت که حماس علاوه بر شاخه سیاسی دارای یک شاخه نظامی- اطّلاعاتی نیز هست. این شاخه که امروزه تحت نام «گردان های عزّالدین القسّام» شناخته می شود، چندی بعد از تأسیس جنبش و با ادغام چندین گروه مبارزاتی مانند «مجد»، «گردان های عبدا... عزام» و «گردان های عزّالدین قسّام» و ... بوجود آمد. از آنجا که بخش اعظمی از فعّالیت های حماس در داخل مرزهای فلسطین متمرکز شده، قاعدتاً قسمت گسترده ای از آن به درگیری های نظامی، امنیتی، اطّلاعاتی و ضدّاطّلاعاتی علیه رژیم غاصب و مزدورانش اختصاص می یابد. با این تفسیر نمی توان از تأثیرگذاری و محبوبیت سرداران نظامی- اطّلاعاتی حماس بین مردم فلسطین و اعضای حماس غافل شد. مقبولیتی که بی شک در رسیدن آنها به کُرسی های بیشتری از «مجلس شورایی مرکزی» و «دفتر سیاسی مرکزی» کمک خواهد کرد. می توان حدس زد که این دست اعضای متنفّذ در تقابل مدام با سازش کاران خارج نشین باشند.

لوگوی گردان های «عزّالدّین القسّام»، شاخه نظامی- اطّلاعاتی حماس

بنابر این باید گفت، تنها آن طیفی از حماس که در دو ساله اخیر به «اخوان المسلمین»، قطر و نتیجتاً آمریکا نزدیک و نزدیک تر می شد؛ این روزها سخت مغبون و ضرر دیده است. این طیف که بیشتر در «دفتر سیاسی مناطق خارج از اراضی اشغالی» مجتمع شده اند، در حال حاضر تحت رهبری «خالد مشعل» (رئیس دفتر سیاسی مناطق خارج از اراضی) قرار دارند. وی از مادری مصری الاصل زاده شده و از دوران تحصیل تا به حال خارج از اراضی اشغالی و در «قاهره» پرورش یافته است. لذا دور از انتظار نیست که فرض شود وی به سمت تمایلات سازش کارانه متمایل شده باشد، زیرا در نسبت با مابقی همقطارانش در حماس پیوندی نزدیک تر و ارگانیک تر با اخوانی های سازش پذیر و محافظه کار جدید دارد. اخوانی هایی که چندی پیش با عزل «سعید (محمّدمهدی) عاکف» از «مرشدی عام» اخوان و تصفیه طیف نزدیک به «جمهوری اسلامی» از اخوان، کلّ تشکیلات را بیشتر و سریع تر به سمت آمریکا و غرب سوق دادند. اخوانی که دیگر اخوان سابق نیست و تنها یکی از فجایع بزرگ آن، به ریاست جمهوری رساندن «مُرسی» است؛ کسی که طبق برخی اسناد در ارتباط با «C.I.A» بوده است و در جریان مدیریتش به «شیمون پرز» نامه عاشقانه داد.

نکته مشکوکِ دیگر، درباره «دفتر سیاسی»ِ تحت اشراف «مشعل» به معاون وی یعنی: «موسی ابومرزوق» مربوط می شود. وی پیش از اینکه در 1995 م. از «اردن» تبعید شود، رئیس دفتر بود. نقطه مشکوک در کارنامه وی به این مربوط می شود که وی بعد اخراج از «اردن» علیرغم هشدارهای همقطارانش و اینکه درست 6 ماه قبل «کلینتون» (رئیس جمهور وقت آمریکا)، حماس را یک سازمان تروریستی اعلام کرده بود؛ به آمریکا رفت. وی در فرودگاه بین المللی «جان اف. کندی»، دستگیر و به دو سال زندان محکوم شد و زمینه ریاست «مشعل» بر «دفتر سیاسی» فراهم گردید (1996 م.) و «مشعل» به ریاست «دفتر سیاسی منطقه خارج از اراضی» حماس برگزیده شد. جالب اینکه «ابومرزوق» در 1997 م. و بعد آزادی از زندان های «ایالات متّحده» به «اردن» بازگشت و بعنوان «نائب رئیس دفتر سیاسی» (معاون مشعل) معرّفی گردید! («ساختار و نقش کادر رهبری حماس»- «مؤسّسه ندا»)

«ابومرزوق»، معاون مشعل است که سفری به ایالات متّحده داشته است

این سفر از نظر برخی کارشناسان و اعضای حماس مشکوک بوده است

• همه مصائب سازشکاران

به هر حال امروز «مُرسی» سقوط کرده و ارتش و دادگاه عالی مصر در حال تحدید «اخوان المسلمین» هستند و به نظر می رسد که کلّ قدرت اخوان در منطقه تحت الّشعاع قرار بگیرد. بموازات کودتا در مصر، «امیر قطر» نیز در یک انتقال قدرت برنامه مند، جای خویش را به ولیعهد جوان (شیخ تمیم بن حمد آل خلیفه) داد تا امیر جدید بعد از سقوط «مُرسی»، ضمن اخراج شیخ «یوسف قرضای» (رهبر تکفیری ها) از قطر به «قاهره» و مسدود کردن تمامی دفاتر اخوان در قطر؛ با صدور فرمانی از «خالد مشعل» بخواهد ظرف مدّت 48 ساعت این کشور را ترک کند (پایگاه خبری «یمنات»- 14/4/1392). جالب تر اینکه فردای همان روز یک دیپلمات قطری دلایل این اولتیماتوم را افشاء نمود، وی گفت: «سران «آل ثانی» از اظهارات قاطعانه مسئولان حماس در خصوص راهکار جدید عربی برای صلح با اسرائیل که قطر آن را طرّاحی و البتّه حمایت می کند، بسیار غافلگیر شدند. این اقدام «مشعل» بر خلاف تفاهم محرمانه ای بود که بین این جنبش با قطر به امضاء در آمده بود؛ چراکه طبق تفاهم مذکور حماس باید از هرگونه محکومیتی در قبال طرح مذکور خودداری می کرد. در پی این موضعگیری، سران بلندپایه قطر طیّ تماس هایی با لحنی خشمگینانه از «مشعل» خواستند که فوراً مواضع سیاسی خود را اصلاح کند؛ در غیر این صورت ممکن است از «دوحه» اخراج شوند.» (پایگاه خبری «اخبار بلدنا اردن»- 15/4/1392).

اکنون، "طیف مشعل" راحت تر متوجّه می شوند که با پرخاش به متّحد راهبردی شان در سوریه و نادیده انگاشتن حمایت های نظامی- مستشاری «جمهوری اسلامی» در برابر دلارهای بادآورده و موسمی قطر؛ دست به چه اشتباه بزرگی زده اند. در حال حاضر بحث های اختلافی در کادر رهبری حماس در رابطه با «جمهوری اسلامی»، «بشّار اسد» و «اخوان المسلمین» بالا گرفته و به نظر می رسد؛ کفه ترازو بیش از پیش به سمت طیف متمایل به مقاومت در «کادر رهبری حماس» سنگین شود. شبکه خبری «العالم» حول افزایش شکاف بین «کادر رهبری حماس» در گزارشی اعلان می کند که: «برخی منابع موثّق در گفتگو با روزنامه «الجریده الکویت» اعلام داشتند: در پی علنی شدن اختلافات رهبران حماس با یکی از شاخه های حماس که به برقراری مجدّد رابطه با ایران و حزب ا... و قطع ائتلاف با رژیم قطر تمایل دارد؛ وضعیت حماس با سرعت در حال بحرانی شدن است ... گفتنی است ایراد خطبه توهین آمیز «یوسف قرضاوی» (رئیس اتّحادیه جهانی مسلمانان) در «دوحه» با حضور «مشعل»، به بحران حماس دامن زده است. رهبران حماس، سخنرانی «قرضاوی» را تاب نیاوردند و اوّلین واکنش آنها؛ اقدام «عماد العلمی» و محمود الزّهار [هر دو نفر، عضو دفتر سیاسی] در ارسال نامه ای برای افکار عمومی بود که از «مشعل» خواستند به سرعت درباره این مسئله توضیح دهد و وی را تحت فشار قرار دادند تا همزمان نامه تُندی با همان مضمون را از سوی فرماندهان «گردان های قسّام» به «اسماعیل هنیّه» (رئیس دولت غزّه) ارسال کند. نکته قابل توجّه، شاید بی توجّهی «مشعل» به این درخواست ها باشد.» (14/3/1392).

«محمود الزّهار»، عضو مؤسّس و از اعضای بلندپایه دفتر سیاسی حماس است که دو فرزندش به نام های «خالد» و «حسام» عضو شاخه نظامی حماس بودند و شهید شده اند

«الزّهار» به جمهوری اسلامی نزدیک است و شدیداً حامی استمرار مقاومت مسلّحانه و مخالف طیف سازشکار عربی است

همچنین گفته می شود که برخی رهبران ارشد حماس بارها نسبت به انحرافات موجود در «دفتر سیاسی»ِ تحت رهبری «مشعل» طیّ جلسات داخلی، هشدارهای مؤکّدی داده اند که از آن جمله می توان به هشدار شدید «شهید احمد الجعبری» نیز اشاره نمود. شبکه خبری «العالم» (وابسته به معاونت برون مرزی صدا و سیما) در گزارشی از افزایش تنش های داخلی بین رهبران حماس در رابطه با ضررهای نزدیکی به اخوان می نویسد: «شخصیت های نزدیک به حماس می گویند، درخواست هایی در داخل حماس برای بازنگری در سیاست نادرست رهبری «مشعل» مطرح است. با این سیاست نادرست، حماس به بازی در زمین بزرگان دل خوش کرده و شکست در این موضع؛ مرگبار و ویرانگر خواهد بود. اینها اذعان می کنند که جنبش همواره دنباله روی تلاش های برخی از رهبران آن است که تحوّلات منطقه ثابت کرده؛ این تلاش ها نادرست بوده و به بازنگری نیاز دارد. علاوه بر این برخی معتقدند که حماس باید برخی از رهبرانی را بازخواست کند که ترجیح داده اند طبق تمایلات شخصی خود گام بردارند و تمایل دارند با غرب و آمریکا ارتباط برقرار کنند تا در راه تسلّط بر نمایندگی فلسطینی؛ چراغ سبز دریافت کنند.» (1/5/1392).

«الزّهار» در کنار شهید «احمد الجعبری» (فرمانده پیشین شاخه نظامی حماس)

• سازشکاران خانه به دوش

پایگاه خبری- تحلیلی «المانیتور» (وابسته به «اندیشکده شورای آتلانتیک»، وابسته به «ناتو») در گزارشی از افزایش شکاف های در حماس بر سر ادامه رابطه با قطر می نویسد: «اخیراً اختلاف های رهبران حماس با قطر در بسیاری از پرونده ها مشاهده شد. دکتر «محمود الزّهار»، در «فیسبوک» خود نوشته: «آیا ما باید برای راضی کردن قطر از سرزمین هایمان کوتاه بیاییم؟». رهبران دیگر حماس نیز طرح تبادل اراضی ای که قطر مطرح کرده را ردّ کرده اند. اخیراً روزنامه اردنی «الدُّستور» نوشت که: «الزّهار» نسبت به انحراف حماس از راه اصلی اش تحت فشار خارجی ها به «مشعل» هشدار داده است. «ابوزهری» [نزدیک به مشعل] می گوید: ما پذیرفتیم که بر اساس فکر تشکیل دو دولت بر اساس مرزهای 1967 م. مذاکره کنیم؛ امّا با یک تفاوت روشن، تشکیل کشور مستقل فلسطینی به معنای اعتراف به اشغال وحشتناکی که 78 درصد از اراضی فلسطینی از سال 1948 م. را در اختیار دارد، نیست!» (14/3/1392).

شاید هم خود «مشعل» و اطرافیانش در «دفتر سیاسی مناطق خارج از اراضی اشغالی» متوجّه شده باشند که دچار چه گاف استراتژیکی شده اند؛ ولی مسئله این است که دیگر نمی توانند به تنهایی و براحتی مسیر اشتباه آمده را باز گردند. روزنامه «دیلی تلگراف» (انگلیس) در تصدیق مسئله فوق، با اشاره به این مسئله که روابط «تهران» و حماس بدلیل سیاست های حماس در قبال بحران سوریه تیره شده؛ به نقل از «غاضی حمد» (معاون وزیر خارجه دولت حماس) می نویسد: «من می توانم بگویم (کمک های مالی ایران) مثل سابق نیست؛ من نمی توانم رقم دقیق بدهم. برای حمایت از انقلاب سوریه ما هزینه های خیلی زیادی دادیم! من انکار نمی کنم که ایران از سال 2006 م. به ما کمک مالی و غیر مالی می کرد. امّا الآن اوضاع مثل گذشته نیست و من نمی توانم بگویم (روابط) مثل گذشته، طبیعی است.» (10/3/1392).

«عدنان ابوعامر» (استاد علوم سیاسی دانشگاه «الامّة غزّه» درباره ضررهای حماس از نزدیکی با اخوان می گوید: «حماس باید همه مراحل گذشته را مورد بازبینی قرار دهد برای اینکه منطقه تقریباً به وضعیت شبهه دشمنی با حماس رسیده است، آنها در قطع روابطشان با محور ایران، سوریه و حزب ا... در سایه روی کار آمدن حکومت جدید قطر هزینه های سنگینی را متحمّل شدند و اکنون مشخّص نیست که حکومت جدید قطر با آنها چگونه تعامل خواهد کرد؟!». همچنین «هانی حبیب» در اینباره می گوید: «سقوط «مُرسی» ضربه ای سخت به «اخوان المسلمین» در همه جا بویژه در غزّه بود. این مسئله باعث خواهد شد تا رهبران حماس بطور عمیق به بررسی تحوّلات جاری مصر بپردازند؛ برای اینکه خوب می دانند، روزهای آینده برای آنها به دلیل ارتباطات نزدیکشان با اخوان روزهای بسیار سختی خواهد بود ... وضعیت امنیت «سینا» می تواند بهانه ای برای فشار به حماس از زوایای مختلف باشد، مثل نابودی و بستن تونل های زیرزمینی که شریان ارتباطی غزّه و حماس با مصر محسوب می شوند.» (روزنامه «العرب» چاپ «لندن»- 17/4/1392).

همچنین پایگاه خبری روزنامه «الوطن العربی» در گزارشی از افزایش فشارها به "طیف مشعل" بویژه در سایه سقوط «مُرسی»، می نویسد: «منابع نزدیک به «تهران» اعلام کردند که ایران تصمیم به افزایش فشارها به "حماس شاخه خارج از غزّه" گرفته و در این راستا کمک های مالی خود را به این شاخه قطع کرده است. به گفته این منابع، پول هایی که قبلاً بدست "جناح مشعل" از ایران می رسید، در حال حاضر بشدّت کاهش یافته و "شاخه خارج نشین" عملاً با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کند. این در حالیست که ارتباطات ایران با "شاخه غزّه" که موسوم به "شاخه محمود الزّهار" است بقوّت خود باقی است. گفتنی است «مشعل» بر سر رابطه با ایران بشدّت با رهبران قطر اختلاف پیدا کرده است؛ وی ماه گذشته میلادی از سفر 22 نفر از اعضای داخلی حماس و در رأس آنها «الزّهار»، به ایران و دیدار با «حسن روحانی» جلوگیری کرد. با این حال «الزّهار» پیام تبریک خود را به «روحانی» رساند و در گفتگو با خبرگزاری «فارس» گفت که روابط تهران و حماس بسیار نزدیک است و هیچ فشار خارجی برای قطع همکاری ها وجود ندارد.

«مشعل» در حالی، حاضر به ایجاد دو دستگی در درون حماس شده و از گسترش روابط با «تهران» ممانعت به عمل می آورد که «اخوان مصر»، جنبشی که حماس خود را وام دار آن می داند و همه ثقل سیاسی خود را بر روی آن متمرکز کرده؛ هفته گذشته قدرت را در مصر از دست داد و در دیگر کشورهای عربی نیز سیر نزولی پیدا کرده ... با توجّه به تحوّلات مصر امید وی برای بازگشت به این کشور نیز بشدّت کاسته شده است. در جریان تحوّلات مصر و در تظاهرات 30 ژوئن که به سقوط «مُرسی» انجامید، حماس متّهم به همکاری با اخوان برای سرکوب تظاهرکنندگان شد و بنا به گزارش ها محبوبیت حماس در مصر سیر نزولی پیدا کرده است. منابع آگاه قطری می گویند بعد از تخریب روابط قطر با اخوان و همچنین ضرب الاجلی که گفته می شود برای «مشعل» در نظر گرفته شده تا خاک قطر را ترک کند؛ وی بشدّت سر در گم است که به کدام کشور پناه ببرد. در نتیجه کاهش کمک های مالی ایران به "شاخه مشعل"، ایران کمک خود به شبکه ماهواره ای «القُدس» که از «بیروت» پخش می شد و بازگوکننده سیاست های "شاخه مشعل" بود؛ را قطع کرد که باعث تعطیلی کامل شبکه شد. «صلاح البردویل» (سخنگوی حماس و از چهره های نزدیک به «مشعل») در گفتگو با خبرگزاری (فلسطینی) «معا» در 29 ژوئن گذشته، گفته بود: حماس همچنان بدنبال حمایت مالی برای جبران کمک های قطع شده از تهران می گردد، ولی تا کنون هیچ کشور یا دولت یا نهادی پیدا نشده که بتواند جای ایران را بگیرد. همچنین «شاخه نظامی حماس» (گردان های عزّالدین القسّام) ماه گذشته میلادی با صدور بیانیه ای اعلام کرد: همچنان به هم پیمانی با حزب ا... پایبند است و ارتباطات گسترده ای با «تهران» دارد. همچنین در ماه گذشته «مروان عیسی» (فرمانده گردان های قسّام) در راس هیئتی عالی رتبه از این گردان به تهران سفر کرده بود.» (24/4/1392).

لوگوی جنبش «جهاد اسلامی فلسطین»

این جنبش از نزدیک ترین گروه ها به مقاومت اسلامی منطقه است که طیّ سال های اخیر افزایش کمک های محور مقاومت در مقایسه با حماس به آن محسوس بوده است

پایگاه خبری- تحلیلی «مشرق» نیز در خبری نوشت: «در حالیکه بدنه سیاسی حماس با اظهار نظرهایی علیه ایران، سوریه و حزب ا...، خود را به کشورهایی چون قطر، مصر و اردن نزدیک کرده امّا گزارش های دریافتی از فلسطین حاکی است؛ بدنه نیروهای مقاومت، «گردان های کتائب» و «الاقصی» بشدّت از مواضع کادر سیاسی ناراحت و خود را وامدار «جمهوری اسلامی» می دانند.» (7/4/1392).

• سخن آخر

با این شرح هر چند باید کودتا در مصر را یک عامل استکباری فرض نمود امّا می توان نتیجه گرفت که تأثیرات مثبتی در جهت سیاست های انقلاب اسلامی نیز داشته است، زیرا بعد از پیروزی محور مقاومت بر رژیم اسرائیل در جریان «جنگ 8 روزه غزّه»، که در سایه حمایت های ایران و حزب ا... و به توفیق الهی بوقوع پیوست؛ جایگاه طیف سازش کار در فلسطین و مصر تنزّل معناداری یافت و حالا با سوخت رفتن کارت اخوانی ها در مصر این عبرت بیشتر نمایان می شود که تنها راه نجات فلسطین "مقاومت اسلامی" است. در کنار اینکه جایگاه نیروهای متمایل به مقاومت در «حماس» با سقوط اخوان در حال قوی تر شدن است؛ امّا یک سئوال پایانی باقی خواهد ماند، اینکه: آیا کادر رهبری حماس با بهره برداری از فرصت سقوط اخوان در مصر، می تواند جلوی انحرافات را بگیرد یا اینکه باید منتظر انشعاب تاریخی دیگری در مقاومت فلسطین باشیم؛ مانند آنچه تاریخ به یاد دارد؟

البتّه بیانیه اخیر جنبش حماس مبنی بر ردّ مذاکرات سازش در جریان را باید برگ دیگری از چربش زور یاران مقاومت در این سازمان دانست، زیرا حماس نیز هم راستا با دیگر سازمان های مقاومت مانند جنبش «جهاد اسلامی فلسطین» بیانیه محکمی در رابطه با مشروعیت مقاومت و مذمّت مذاکرات سازش صادر نمود. عدم پایبندی سازمان های مقاومت نسبت به مذاکرات آمریکا باعث شکست این مذاکرات خواهد شد، زیرا آمریکا سعی دارد با اجماع بین «فتح» با حماس بر روی عدم مقاومت عرصه را بر گروه های دیگر مقاومت تنگ نماید که البتّه حماس اجازه چنین کاری را در مورد اخیر نداد. گویا یک تغییر و تحوّل درون سازمانی در راه است.

برچسب ها: حماس ، مقاومت ، اسلامی ، خالد ، مشعل ، اخوان ، المسلمین ، سازشکار ، اسرائیل ، اردوغان

مطالب مرتبط

وحشت صهیونیست‌ها از سناریوهای پاسخی محور مقاومت

آتش‌افکنی در 'انبار باروت' به سود کیست؟

همه گزینه‌های جمهوری اسلامی برای اسرائیل روی میز است

همه یاران هاشمی + افراد و تصاویر

تیم شناسی رجال سیاسی ایران (6)

همه یاران هاشمی + افراد و تصاویر

هاشمی رفسنجانی، از مهم ترین و موثرترین رجال سیاسی ایران از ابتدای شروع مبارزات انقلاب اسلامی بوده است. در خصوص همراهان و تیم وی هموراره افراط و فریط های زیادی شده است. دیدبان در ادامه سلسله مطالب "تیم شناسی رجال سیاسی ایران" این بار به بررسی یاران هاشمی در عرصه سیاست می پردازد.

دیدبان: دیدبان">دیدبان در راستای مطالب "تیم شناسی رجال سیاسی ایران" که تا کنون 5 شماره آن را با عنوان های:«همه یاران احمدی نژاد» ، «همه یاران لاریجانی»، «همه یاران قالیباف» ، «همه یاران رضایی» و «همه یاران روحانی» منتشر نموده است؛ در پنجمین شماره از این سلسله مطالب خود، به بررسی تیم رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ آیت الله هاشمی رفسنجانی می پردازد.

اکبر هاشمی رفسنجانی از بدو انقلاب تاکنون در حساس­ترین پست­های جمهوری اسلامی حضور داشته است. او وزیر کشور، رئیس مجلس، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، جانشین فرمانده کل قوا، رئیس جمهور، رئیس مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران بوده است. در این برهه حساس از تاریخ جمهوری اسلامی نیز نام هاشمی به مناسبت­های مختلف بر سر زبان­ها افتاده است و بسیاری از گروه­های سیاسی از جناح­های مختلف به دنبال رسیدن او به ریاست جمهوری هستند. در این میان، کسانی که در این 35 سال با هاشمی همکاری کرده­اند و از نزدیکان وی به شمار می­روند در این انتخابات نیز یار و همراه هاشمی هستند و سعی می­کنند تا به تقویت مواضع و بیان عملکرد هاشمی در طول انقلاب بپردازند. بر این اساس، در این مطلب به بررسی تیم­ها و یاران هاشمی در طول انقلاب اسلامی پرداخته­ایم. البته نکته مهمی که باید ذکر کرد این است که هر چند طی سالیان مختلف افراد زیادی با هاشمی همکاری کرده­اند، اما ما در این مطلب فقط به ذکر نزدیکان و افرادی که همکاری نزدیک با هاشمی داشته­اند پرداخته­ایم.  

تیم مجلس، اولین تیم

مجلس شورای اسلامی در سال 59 تشکیل شد و در اولین دوره بسیاری از روحانیون و انقلابیون وارد قوه مقننه شدند. هاشمی در همین سال به ریاست مجلس انتخاب شد. وی از حمایت حزب جمهوری و جامعه روحانیت مبارز تهران برخوردار بود و به همین دلیل توانست هر چهار سال به عنوان رئیس مجلس انتخاب شود. مجلس دوم نیز همین گونه بود و هاشمی هر چهار سال به ریاست مجلس رسید. حتی در مجلس سوم نیز که تعداد زیادی از کاندیداهای مجمع روحانیون مبارز وارد مجلس شدند، هاشمی با 187 رأی از 192 رأی به ریاست مجلس انتخاب شد.[1]ریاست او در مجلس تا سال 68 و انتخابش به عنوان رئیس جمهور ادامه یافت. او در مجلس با اغلب نمایندگان از جناح­های مختلف رابطه خوبی داشت و به واسطه اینکه از یکی از مبارزان اصلی انقلاب اسلامی بود مورد احترام گروه­های مختلف سیاسی بود.

حسن روحانی یکی از نزدیک­ترین یاران هاشمی در طول انقلاب بوده است که سابقه آشنایی او با هاشمی به مجلس اول برمی­گردد. روحانی رئیس کمیسیون دفاع در مجلس اول و دوم بود. او در سال 67 که هاشمی از سوی حضرت امام خمینی(ره) به جانشینی فرمانده کل قوا رسید معاون هاشمی در این ستاد شد. با تشکیل شورای عالی امنیت ملی در سال 68 روحانی از سوی هاشمی به دبیری این شورا برگزیده شد و تا سال 84 این سمت را برعهده داشت. وی از سال 1371 تاکنون نیز ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد[2] و از نزدیک با هاشمی همکاری می­کند. از دیگر نزدیکان هاشمی در مجلس که البته نسبت فامیلی با وی دارد حسین هاشمیان است. وی در دوره­های اول تا چهارم و هشتم نمایندگی مردم رفسنجان را بر عهده داشت.[3]یکی از یاران هاشمی که در طی حضور او در مجلس ریاست دفتر وی را بر عهده داشت سید جمال ساداتیان است. ساداتیان در دولت هاشمی نیز حضور داشت و رئیس دفتر امور مشاوران ریاست جمهوری بود.[4] وی بعدها یکی از تهیه­کنندگان معروف سینما شد و فیلم­های مثل به رنگ ارغوان، چهارشنبه سوری، دایره زنگی و برف روی کاج­ها به تهیه­کنندگی او در سینما به نمایش درآمد.[5]   

به ترتیب از چپ: سید جمال ساداتیان، حسین هاشمیان، حسن روحانی

تیم دولت، نزدیک­ترین یاران هاشمی

هاشمی در سال 68 و با توافق اکثر گروه­های سیاسی وارد رقابت­های ریاست جمهوری شد و به پیروزی رسید و در سال 72 نیز، علی رغم وجود یک رقیب قوی به نام احمد توکلی، به ریاست جمهوری رسید. هاشمی در این هشت سال با وزرا و مدیران مختلفی کار کرد، اما نزدیک­ترین یاران هاشمی با عنوان کارگزاران سازندگی در سال 74 اعلام موجودیت کردند. بیانیه اول این حزب به امضای 16 نفر از کارگزاران و مدیران دولت هاشمی رسید. این 16 نفر عبارتند از: اسماعیل شوشتری، عطاءالله مهاجرانی، محسن نوربخش، محمد هاشمی رفسنجانی، محمدعلی نجفی، مرتضی محمدخان، عیسی کلانتری، اکبر ترکان، سیدمحمد غرضی، بیژن زنگنه، غلامحسین کرباسچی، رضا امراللهی، غلامرضا فروزش، مصطفی هاشمی‌طبا، غلامرضا شافعی، محمدرضا نعمت‌زاده.

به ترتیب از چپ: زنگنه، نعمت زاده، کرباسچی، حجه الاسلام شوشتری، مهاجرانی، مرحوم نوربخش و کلانتری

این افراد بعدها نیز جزء طرفداران اصلی هاشمی شدند و در مقاطع مختلف از مواضع هاشمی حمایت کردند. از دیگر افرادی که بعدها به حزب کارگزاران پیوستند می­توان به محمد عطریانفر، حسین مرعشی، هدایت الله آقایی، مرتضی الویری و فائزه هاشمی نام برد. مؤثرترین اعضای حزب در این مدت را می­توان مهاجرانی، کرباسچی، نوربخش، نجفی، محمد هاشمی و مرعشی دانست. این افراد در عرصه سیاسی و اقتصادی به تکنوکرات­هایی معروف شدند که اقتصاد لیبرالی را پذیرفته­اند. اغلب این افراد در انتخابات 84 از هاشمی حمایت کردند و در انتخابات 88 از موسوی و کروبی. تعدادی از اعضای فعال این حزب از جمله محمد عطریانفر، هدایت الله آقایی و مرتضی الویری در در جریان فتنه 88 دستگیر و محاکمه شدند[6]و مهاجرانی نیز سال­هاست که در خارج از کشور به فعالیت سیاسی علیه نظام جمهوری اسلامی مشغول است.

تیم مجمع تشخیص

هاشمی از ابتدای تشکیل مجمع تشخیص ریاست این شورا را بر عهده داشته است و در اداره آن از افراد زیادی کمک گرفته است. محمدباقر نوبخت، دبیر کل حزب اعتدال و توسعه، معاون پژوهش­های اقتصادی مرکز تحقیقات استراتژیک و از حامیان جدی هاشمی در انتخابات 84 است. علی آقامحمدی، نماینده سه دوره همدان، ریاست کمیسیون علمی راهبردی مجمع تشخیص را بر عهده دارد. او در سال 88 و پس از معاون اولی رحیمی در دولت، معاون نظارت و هماهنگی در سیاست‌های اقتصادی معاون اول رئیس جمهور شد، اما به دلیل اختلافاتی که با برخی از اعضای دولت داشت در سال 90 استعفا داد. اکبر ترکان، وزیر دفاع و نیروی دولت هاشمی، مدیر گروه پژوهشی امور زیربنایی مرکز تحقیقات استراتژیک را بر عهده دارد. علاوه بر این افراد، سیدمحمد میرمحمدی، رئیس دفتر هاشمی در زمان ریاست جمهوری و نماینده سابق مجلس، به عنوان پژوهشگر در مجمع تشخیص حضور دارد. همچنین محمد هاشمی به عنوان رئیس دفتر و حسن روحانی به عنوان رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص فعالیت می­کنند.

به ترتیب از چپ: اکبر ترکان، علی آقا محمدی، سید محمد میر محمدی، محمد باقر نوبخت، محمد هاشمی

تیم رسانه­ای

رسانه­های حامی هاشمی بیشتر جزء رسانه­های چاپی به شمار می­روند و چندین روزنامه، حامی جدی هاشمی به شمار می­روند. از جمله این روزنامه­ها می­توان به روزنامه جمهوری اسلامی و آرمان روابط عمومی اشاره کرد. در روزنامه جمهوری اسلامی که پس از انقلاب و به عنوان ارگان حزب جمهوری فعالیت خود را آغاز کرد مسیح مهاجری مهم­ترین حامی هاشمی است. مهاجری که از ابتدای تأسیس روزنامه در آن فعالیت می­کرده است اکنون به عنوان مدیرمسئول در این روزنامه انجام وظیفه می­کند. از دیگر روزنامه­های حامی هاشمی روزنامه آرمان روابط عمومی است. این روزنامه به مدیرمسئولی هوشمند سفیدی و سردبیری حسین عبداللهی منتشر می­شود و حمایت بسیار کلیشه­ای و شدیدی از هاشمی در روزنامه خود دارد. حسین سلطانی­فر، استاد دانشگاه آزاد و مدیر مسئول روزنامه صبح اقتصاد، از دیگر یاران رسانه­ای هاشمی است که مدیریت گروه پژوهش­های رسانه­ای مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص بر عهده اوست. در بین رسانه­های مجازی نیز می­توان به سایت خبری آفتاب اشاره کرد که مدیر مسئولان آن از جمله بابک دربیگی و غلامعلی دهقان از نزدیکان رسانه­ای هاشمی به شمار می­روند. علی غزالی دیگر حامی رسانه­ای هاشمی است که مدیر مسئولی سایت بازتاب امروز را برعهده دارد. در سایت بازتاب امروز نیروی دیگری نیز وجود  دارد که از مواضع هاشمی حمایت می­کند و آن سیدعمار کلانتری است. اما مهم­ترین یار هاشمی در عرصه رسانه­های مجازی فؤاد صادقی است. او سال­هاست در عرصه رسانه­ای کشور فعال است و در سایت­های آینده و بازتاب امروز حمایت بسیار زیادی از مواضع هاشمی داشته و دارد و هیچگاه این حمایت را پنهان نکرده است.[7]

 

به ترتیب از چپ: بابک دربیگی، علی غزالی، غلامعلی دهقان، هوشمند سفیدی و فواد صادقی

تیم خانوادگی، جنجالی­ترین تیم

خانواده هاشمی یکی از سیاسی­ترین خانواده­های جمهوری اسلامی است و اغلب اعضای این خانواده به گونه­ای در عرصه سیاسی فعال هستند. البته خود هاشمی خانواده­اش را سیاسی نمی­داند. او در سایت شخصی­اش می­نویسد: «خانواده من وارد سیاست نشدند. دخترانم یکی وارد کار ورزش و دیگری وارد بنیاد بیماران خاص شدند. پسرانم، محسن که در اروپا جز انجمن اسلامی بود که زمینه سیاسی داشت. به ایران آمد، مشغول کار در موشک‌سازی شد. رشته‌اش مربوط به بدنه موشک‌سازی بود و به همین خاطر تحصیلش را نیمه‌کاره رها کرد و آمد. چون به او نیاز داشتیم. کارش مخفی بود و بعد به بازرسی رئیس جمهوری آمد که آن­هم کاری مخفی بود. کسی را می‌خواستیم که از اطلاعات سوء استفاده نکند. بعد به مترو رفت که الان هم هست. مهدی به صنعت علاقه داشت و فهمید که وضع ما در دریا ضعیف است. صنایع دریایی ما خیلی ضعیف بود. او دنبال سکوسازی و لوله‌های کف آب و حفاری در دریا رفت که وابسته بودیم. آخرش به پارس جنوبی و عسلویه رسید و الان به CNG رفت که برای صرفه‌جویی و محیط‌زیست خوب است. یاسر هم با آقای فروزش وزیر سابق جهاد سازندگی درباره خود کفایی پنیر کار می‌کرد.»[8] البته همانگونه که از متن برمی­آید نوشته مربوط به چندین سال پیش و زمان حضور محسن هاشمی در مترو است و شاید در حال حاضر هاشمی به راحتی نتواند ادعا کند که خانواده­اش وارد سیاست نشده­اند، زیرا فائزه هاشمی در سال گذشته به دلیل فعالیت تبلیغی علیه نظام به شش ماه حبس محکوم شد[9] و پرونده مهدی هاشمی نیز به جرم­های امنیتی و مالی در جریان است.[10]از دیگر حامیان خانوادگی هاشمی همسر او، عفت مرعشی، است. وی که در چند سال گذشته مواضع سیاسی متعددی گرفته است جنجالی­ترین موضعش را در انتخابات 88 و در پس از رأی­گیری گرفت، زیرا هنگامی که از او پرسیدند اگر موسوی رای نیاورد مردم چه بکنند گفت: «بریزند توی خیابان­ها.»[11]محمد هاشمی نیز از جمله یاران خانوادگی هاشمی است که سابقه ریاست بر صدا و سیما و عضویت در مجمع تشخیص را در کارنامه خود دارد.

وجود دو خبر در صفحه اول در خصوص دادگاه های فرزندان هاشمی رفسنجانی

تیم دانشگاه آزاد

دانشگاه آزاد در سال 61 و با پیشنهاد هاشمی به امام خمینی (ره) تشکیل شد. این دانشگاه به صورت هئیت امنایی اداره می­شد و از سال 61 تا سال 90 ریاست آن بر عهده عبدالله جاسبی بود. در این سال و طی بحث­های فراوانی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی درگرفت فرهاد دانشجو به ریاست این دانشگاه برگزیده شد. از جمله یاران هاشمی در دانشگاه آزاد، علاوه بر جاسبی، می­توان به بهمن یزدی صمدی و حمید میرزاده اشاره کرد. میرزاده که از اعضای هئیت مؤسس دانشگاه آزاد است در هنگام رأی­گیری برای ریاست دانشگاه آزاد در سال 90 از حامیان جدی جاسبی بود. او در زمان نخست وزیری موسوی معاون اجرایی نخست وزیر بود و در دولت دوم هاشمی نیز به ریاست سازمان برنامه و بودجه رسید.[12]

 تیم مشاوران

هاشمی در عرصه­های مختلف کاری از مشاوران مختلفی استفاده نموده است. او در حال حاضر و در مجمع تشخیص از مشاوره افراد زیر استفاده می­کند: قدرت الله علیخانی، نماینده سابق قزوین، مشاور پارلمانی. حسین کمالی، نماینده سابق مجلس و وزیر کار دولت هاشمی، مشاور اجتماعی. تیمور علی­عسگری، نماینده سابق مشهد، مشاور و رابط پارلمانی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص. غلامعلی رجایی، نویسنده و پژوهشگر، مشاور.

به ترتیب از چپ: حجه الاسلام تیمور علی عسگری، حسین کمالی، حجه الاسلام قدرت الله علی خانی وغلامعلی رجایی

تیم از دیگران برگشته

در بین حامیان هاشمی برخی افراد وجود دارند که موضع ثابت سیاسی ندارند و در مقاطع مختلف از گروه­هایی با اندیشه­های متفاوت دفاع کرده­اند و به نظر می­رسد که حمایتشان از هاشمی نیز جنبه صوری و مقطعی داشته باشد. این افراد بیشتر در انتخابات­ها طرفدار هاشمی شده­اند. از جمله این افراد می­توان به صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، و علی مطهری اشاره کرد. علی مطهری که در سال 84 طرفدار احمدی نژاد بود اکنون به عنوان سخنگوی ستاد هاشمی انتخاب شده است!

نتیجه­گیری

در مجموع می­توان گفت که بیشترین و تأثیرگذارترین یاران هاشمی افرادی هستند که در دو دولت او به عنوان کارگزار خدمت کرده­اند و آنانند که امروز بیشترین حمایت را از وی انجام می­دهند. این افراد، در زمینه­های مختلف، زاویه زیادی با گفتمان اسلام ناب و انقلابی دارند. به طور مثال، در زمینه سیاست خارجی، کارگزاران سازندگی، از اصولی مانند تشنج زدایی، طرفداری از مذاکره و رابطه با آمریکا و جذب سرمایه‌های خارجی پیروی می‌کند و یا در حوزه اقتصاد، طرفدار سیاست تعدیل اقتصادی، اقتصاد آزاد و سرمایه‌داری است و برنامه‌های توسعه در دولت هاشمی رفسنجانی محصول تفکر همین افراد است.[13] از دیگر یاران مؤثر هاشمی خانواده وی هستند و در زمینه خانواده هاشمی بحث­های فراوانی وجود دارد. اظهارات جنجالی و مغرضانه خانم عفت مرعشی در طول سالیان گذشته باعث ضربه­زدن به اعتبار و حیثیت هاشمی شده است و فرزندان هاشمی -بخصوص فائزه و مهدی- در این مدت فعالیت­هایی را علیه نظام انجام داده­اند که برای هاشمی مشکلات زیادی را به وجود آورده است.

---

[1]. http://www.ical.ir/index.php?option=com_mashrooh&view=session&id=1167&Itemid=38

[2]. http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=09&&depid=45&&semid=29

[3]. http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/701987

[4]. کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال 1368، صفحه 570.

[5]. http://www.boshrafilm.com/Default.aspx?PageName=AboutBoshra

[6]. http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=43081

[7]. http://www.baharnews.ir/vdcivuaz.t1az32bcct.html

[8]. http://www.hashemirafsanjani.ir/content/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87

[9]. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/89821/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF-6-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%A8%D8%B3-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85

[10]. http://rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=153815

[11]. http://www.bultannews.com/fa/news/137077/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%AA%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA

[12]. http://www.fardanews.com/fa/news/113353/%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF

[13]. http://borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=2856

مطالب مرتبط

همه یاران حسن روحانی + افراد و تصاویر همه یاران رضایی+ افراد و تصاویر همه یاران قالیباف + افراد و تصاویر همه یاران لاریجانی + افراد و تصاویر دسته بندی یاران ویژه احمدی نژاد